حسینیه ارشاد در سال 1346 توسط محمد همایون (سرمایه‌گذار) ، ناصر میناچی (مدیر)، محمد علی نوید و مرتضی مطهری بنیان گذاشته شد. حسینیه در زمین باغی به مساحت دو هزار مترمربع احداث شد. دکتر عبدالحسین علی آبادی (دادستان تهران)، محمد همایون و میناچی اعضای هیئت امنای حسینیه ارشاد بودند. هدف از تشکیل حسینیه در آن زمان، ایجاد یک مرکز مذهبی و فرهنگی برای قشر فرهیخته و روشن‌فکر بود و به همین دلیل حسینیه به صورت فضایی مدرن و امروزی طراحی و به شکل آمفی‌تئاتر ساخته شد.
ظرفیت سالن که با شیب مناسبی ساخته شده بود، هزار نفر در طبقه اول و 500 نفر در طبقه دوم است. در سال‌های بعد، تالاری نیز با ظرفیت 500 نفر در زیر زمین حسینیه ساخته شد تا کلاس‌های فرهنگی مذهبی در آنجا تشکیل شود. در سال 1359، تصمیم گرفته شد که دو هزارمتر مربع از زمین باقی‌مانده از باغ نیز خریداری و مسجد حسینیه ارشاد در آن بنا شود. در سال 1359، با تأسیس کتابخانه حسینیه ارشاد و توسعه روزافزون آن، تمام سطح حیاط خالی و 1100 متر مربع نیز به کتابخانه اضافه شد. همه سطح زیرین حیاط را کتابخانه حسینیه ارشاد تشکیل داده است.
مرتضی مطهری از ابتدا در جریان تشکیل این موسسه بود و از همان ابتدا همکاری خود را آغاز کرد. اولین کار چاپی نشریه کتاب «محمد خاتم پیامبران» بود که مطهری قسمت هجرت تا وفات را به واسطهٔ آشنایی‌ای که با محمد تقی شریعتی داشت به پسر وی علی شریعتی سپرد. بعدها با گسترش اختلاف‌های بین میناچی و مطهری و نیز اعتراض به انحراف حسینیه از مسیر اصلی، مطهری و دوستان‌اش حسینیه را در اواخر سال 1349 ترک کردند و از این به بعد موسسه با سخنرانی‌های آتشین شریعتی به راه خود ادامه داد. سرانجام در سال 1351 ساواک به دستور شاه، حسینیه را تعطیل کرد. حسینه تا انقلاب بازگشایی نشد.
پس از بازگشایی مجدد حسینیه ارشاد پس از انقلاب، میناچی -که تنها یار اولیهٔ زنده بود- مدیریت آن را برعهده گرفت. وی تا زمان مرگ جز وقفه‌ای که به خاطر تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت موقت مهدی بازرگان، پیش آمد مدیریت حسینیهٔ ارشاد را بر عهده داشت.
حسینیه ارشاد پس از انقلاب نیز محل برگزاری جلسات تدوین پیش نویس قانون اساسی بود.
منبع : سایت حسینیه ارشاد
