مرضیه اسماعیل زاده؛ کارشناس پرستاری، دکتر مصطفی نوروزی؛ دانشیار تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین
مقدمه
رژیم می‌گیرید که لاغر شوید و با این کار می‌خواهید اندام متناسب‌تری داشته باشید و سلامت‌تان را هم حفظ کنید، اما چند روز یا چند هفته که از شروع برنامه رژیم غذایی می‌گذرد، موها یکی‌یکی شروع می‌کند به ریختن.
اگر می‌خواهید موهایی سالم، شاداب و زیبا داشته باشید، باید به نوع غذاهای مصرفی توجه کنید زیرا برای داشتن موهای سالم و زیبا و همچنین برای این‌که فولیکول‌های مو محکم‌تر باشد و بیش از حد طبیعی نریزد، باید از مواد مغذی لازم برای مو استفاده کرد.
یافته ها
اولین و مهم‌ترین سوالی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که کدام‌یک از مواد غذایی برای حفظ سلامت موها ضروری است؟
پروتئین‌هایی که به وسیله گوشت، حبوبات، لبنیات و تخم‌مرغ وارد بدن می‌شود، می‌تواند موجب تقویت فولیکول‌های مو شده، از ضعیف شدن و ریزش موها پیشگیری‌کند.
علاوه بر پروتئین‌ها مواد مغذی دیگری هم برای موها وجود دارد که آهن یکی از آنها است و نقش بسیار مهمی در خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی بهتر به فولیکول‌های مو و در نتیجه کاهش ریزش موها ایفا می‌کند بنابراین اگر آهن به اندازه کافی در رژیم غذایی شخصی وجود نداشته باشد، با پایین آمدن میزان هموگلوبین خون، اکسیژنی که به فولیکول‌های مو می‌رسد نیز کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه فرد با ریزش مو روبه‌رو خواهد شد.
کسانی که در رژیم روزانه‌شان به میزان کافی پروتئین دریافت نمی‌کنند، موهایشان نازک می‌شود و بتدریج می‌ریزد بنابراین مصرف مواد حاوی پروتئین نه‌تنها در قدرت فولیکول‌های مو تاثیرگذار است که در ساختار بهتر موها و بهبود رنگ و شفافیت ساقه مو هم نقش دارد.
مواد مغذی دیگر مانند روی نیز مهم هستند زیرا با توجه به این‌که روی در تقسیم سلول‌های فولیکول مو نقش مهمی دارد، اگر به اندازه کافی در رژیم غذایی وجود نداشته باشد، فولیکول‌های مو هم تقسیم نمی‌شود و در نتیجه موهایی که ریخته دوباره رشد نمی‌کند.
در چنین مواقعی طبیعی است موها کم پشت‌تر شود.
علاوه بر این موارد، آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند بتاکاروتن که در موادی مانند هویج و خرمالو وجود دارد و همین‌طور ویتامین A می‌تواند در این زمینه نقش مهمی داشته باشد.
ریزش مو و رژیم‌های بدون چربی
مصرف چربی‌ها هم برای داشتن موهای سالم و شاداب ضروری است.
پوست سر افرادی که رژیم غذایی روزانه‌شان حاوی مقدار کافی چربی نیست و به اندازه مورد نیاز چربی مصرف نمی‌کنند، خشک می‌شود و همین خشک‌شدن پوست سر عاملی است برای ریزش موها.
برای این‌که موهایی سالم و شاداب داشته باشید، نیازمند دریافت چربی‌های مفید به وسیله مصرف مواد غذایی گیاهی و تا حدودی حیوانی هستید و به همین دلیل نباید این موضوع را نادیده بگیرید.
چه رژیم لاغری؟
کسانی که از رژیم لاغری پیروی می‌کنند، دو دسته هستند؛ گروهی که براساس نظر متخصص تغذیه، رژیم علمی و اساسی را در پیش می‌گیرند و در مقابل، افرادی که از رژیم‌های اینترنتی استفاده می‌کنند یا رژیمی را که از دوستان و آشنایان شنیده‌اند، ادامه می‌دهند.
در رژیم‌هایی که براساس نظر متخصص طراحی نشده، ممکن است بسیاری از مواد مغذی مورد نیاز مانند چربی‌ها و پروتئین‌ها از برنامه غذایی فرد حذف شود.
به عنوان مثال در رژیم‌هایی که در آن مصرف کربوهیدرات‌ها را کنار می‌گذارند و نان و برنج به هیچ عنوان مصرف نمی‌شود، باعث کمبود انرژی بدن خواهد شد.
در نتیجه سلول‌های مو که تقسیمشان زیاد است، بیشتر از همه آسیب می‌بیند و به همین دلیل در رژیم‌هایی که نان و برنج از آن حذف می‌شود، اولین عارضه‌ای که فرد را درگیر خواهد کرد ریزش مو است.
رژیم‌های کم پروتئین که فرد براساس آنها مصرف گوشت را حذف می‌کند یا تخم‌مرغ کمتری می‌خورد و حتی ممکن است مصرف لبنیات را کنار بگذارد، باعث ضعیف شدن فولیکول‌های مو می‌شود و در نتیجه فرد با ریزش مو مواجه خواهد شد.حتی اگر موها دچار ریزش نشود ساقه‌های مو اینقدر نازک خواهد شد که خود به خود خرد و کنده می‌شود.
افرادی که برای کاهش وزن رژیم می‌گیرند ممکن است مصرف برخی مواد غذایی را کنار بگذارند یا مقدار مصرف‌شان را محدود کنند.
چنین شرایطی می‌تواند آنها را دچار کمبود آهن کند که این موضوع هم عامل مهمی در ریزش مو به حساب می‌آید.
خیلی از نان‌هایی که مصرف می‌کنیم سبوس‌دار است و همین نان‌های سبوس‌دار که حاوی ویتامین‌هایی است می‌تواند به حفظ سلامت و استحکام موها کمک کند بنابراین فردی که رژیم‌های کم‌کالری می‌گیرد و مصرف نان‌ها را حذف می‌کند، این ویتامین‌ها به بدنش نمی‌رسد و در نتیجه دچار ریزش مو می‌شود.
خیلی از افراد، مواد مغذی برای سلامت موها را انتخاب می‌کنند و آنها را به پوست سرشان می‌مالند در صورتی‌که مصرف مواد غذایی به طور موضعی چندان تاثیری ندارد.
در حقیقت، پوست ما از سه‌لایه تشکیل شده و به همین دلیل هیچ وقت نمی‌توان مواد مورد نیاز را روی پوست سر و صورت به طور موضعی استفاده کرد و نتیجه خوبی گرفت.
برای این‌که روند ریزش مو بهبود یابد، حتما این مواد مغذی باید خورده و وارد خون شود تا به سلول‌های پوست و مو برسد.
نتیجه گیری
بنابراین توصیه می‌شود به مقدار کافی از میوه‌ها و سبزیجات، کربوهیدرات‌های نان و برنج و پروتئین حبوبات، لبنیات، گوشت و سفیده تخم‌مرغ در رژیم غذایی‌تان استفاده کنید تا سلامت موها حفظ شود.
