فیلم‌های موردعلاقه مارتین اسکورسیزی (بخش دوم)

مارتین اسکورسیزی Martin Scorsese به‌تازگی لیست فیلم‌های موردعلاقه‌اش را برای ماهنامه‌ی فیلم سایت اند ساوند (Sight & Sound) و مجموعه کرایتریون (Criterion Collection) منتشر کرده است. در این مقاله نگاهی به فیلم‌های موردعلاقه‌ی این کارگردان بزرگ و توصیف‌های او درباره آن‌ها می‌اندازیم.
فیلم‌های موردعلاقه مارتین اسکورسیزی (بخش اول)
L’Avventuraبازهم فیلم دیگری که زیاد درباره‌اش بحث شده و شاید فکر کنید مطلب تازه‌ی دیگری دراین‌باره وجود ندارد؛ اما حقیقتاً همیشه چیزی برای گفتن درباره‌ی یک فیلم وجود دارد. دیدن دوباره‌ی یک فیلم مثل دیدن آن برای اولین بار است. تماشای «ماجرا» در سال 2014 تجربه‌ی متفاوتی نسبت به 1960 بود و برای برخی مخاطبان این فیلم کاملاً تازه است. به‌سختی می‌توان فیلم دیگری که مفهوم قدرتمندتری از درک انسان‌ها نسبت به محیط اطرافشان را به نمایش گذاشته باشد، پیدا کرد. من فکر می‌کنم «ماجرا» درباره‌ی شخصیت‌هایی است که با محیط اطرافشان «بیگانه» شده‌اند. در کل از این کلمه زیاد برای توصیف فیلم میکل‌آنجلو آنتونیونی Michelangelo Antonioni استفاده شده که شاید تا حدی درست نباشد. درواقع، من این فیلم را درباره‌ی مردمی می‌بینم که از ناراحتی روحی رنج می‌برند؛ سیگنال‌های معنوی این آدم‌ها متلاشی شده و به همین دلیل است که محیط اطرافشان را با دیدی خصمانه و کینه‌جویانه می‌بینند. ازلحاظ بصری، احساسی، موضوعی، داستانی و همه‌چیز، این فیلم یکی از بهترین فیلم‌های سینما است.”
Salvatore Giuliano“اثر سیاسی تاریخی فوق‌العاده‌ی فرانچسکو رزی Francesco Rosi یک پژوهش دراماتیک درباره‌ی ترور راهزن سیسیلی سالواتوره جولیانو است. از یک نظر، این فیلم به‌شدت پیچیده است: در این فیلم بازیگر نقش اول حضور ندارد (جولیانو شخصیتی است که داستان زندگی او را می‌بینیم) و زمان و راوی فیلم مدام در حال تغییر هستند؛ اما از طرفی، این فیلم تصویری از درون سیسیل و مردمش و خیانت و فسادی که مجبور به تحمل آن بودند را نشان می‌دهد. سیاه‌وسفید بودن فیلم کاملاً مبهوت‌کننده است (جانی دی ونانتروز Gianni Di Venanzo فیلم‌بردار «سالواتوره جولیانو» بوده که بسیاری از فیلم‌های مطرح ایتالیایی دهه 50 و 60 میلادی مثل «کسوف» L’eclisse و «هشت‌ونیم» ½8 را نیز فیلم‌برداری کرده است). «سالواتوره جولیانو» مانند یک مناجات عظیم از سیسیل، سرزمین خانوادگی‌ام، است. تنها به همین یک دلیل می‌توانم این فیلم را بسیار عزیز بشمارم.”
8½همه‌ی ما کنجکاو بودیم بدانیم فدریکو فلینی Federico Fellini پس از ساخت «زندگی شیرین» La dolce vita چه‌کار دیگری می‌توانست انجام دهد. آیا قصد خودکشی داشت؟ چطور می‌خواست این کار را انجام دهد؟ بالاخره، او کاری را انجام داد که در آن زمان هیچ‌کس انتظارش را نداشت. او از موقعیت هنری و زندگی خودش در ساخت «هشت‌ونیم» استفاده کرد. فیلم پیشین فلینی بسیار موفق بود و او برای ساخت فیلم بعدی‌اش در موقعیت سختی قرار داشت. «هشت‌ونیم» به دلایل مختلفی همیشه یک سنگ محک برای من به‌حساب می‌آید؛ آزادی، قوه‌ی ابتکار، خشونت نهفته و اشتیاقی عمیق، حرکت‌های فیزیکی و مسحورکننده‌ی دوربین و ترکیب‌بندی‌ها (یک فیلم سیاه‌وسفید عالی دیگر با هنرمندی جانی دی ونانتروز)؛ اما بااین‌حال، این فیلم تصویر غیرعادی از یک هنرمند را در زمانی که سعی داشت فشار نقدها، چاپلوسی‌ها، دستورها و توصیه‌ها را متعادل سازد و در فضا و جوی آرام تنها به ندای خودش گوش دهد، نشان می‌دهد. این فیلم الهام‌بخش فیلم‌های بسیاری (ازجمله «آلکس در سرزمین عجایب» Alex in Wonderland، «خاطرات استارداست» Stardust Memories و «این‌طور چیزها» All That Jazz) بوده است. نقش گویدو آنسلیمی Guido Anselmi و مخمصه‌هایش را مارچلو ماسترویانی Marcello Mastroianni بازی کرده است. هر بار تماشای این فیلم نیز تجربه‌ی متفاوتی را به دنبال می‌آورد.”
The Leopard“یک شاهکار دیگر درباره‌ی سیسیل، یک تعمق دیگر در ابدیت و یک پرده‌ی بی‌پایان و غنی از تاریخ که با دقت در فیلم رنگی 70 میلی‌متری به تصویر کشیده شده است. لوکینو ویسکونتی Luchino Visconti «یوزپلنگ» را بر اساس رمانی با همین نام از جوزپه توماس دی لمپدوزا Giuseppe Tomasi di Lampedusa که درباره‌ی یک شاهزاده‌ی سیسیلی در دوران همبستگی ایتالیا که برای محافظت از خانواده‌اش و باز کردن راه برای جوان‌ترها، از قدرت کناره می‌گیرد، ساخته است. ویسکونتی و تیم 4 نفره‌ی نویسندگانش داستان این رمان را به طرحی جدید و غیرمعمول تغییر دادند. منظره‌ها، طراحی صحنه‌ی فوق‌العاده که با اشیاء و طراحی‌های وسواسی انتخاب شده، لباس‌ها، مراسم و تشریفات ـ همه برای عمیق‌تر کردن حس ما از زمان و موقعیت داستان است. «یوزپلنگ» نیز تحت‌الشعاع حواشی اطرافش قرار گرفت؛ ازجمله بازی برت لنکستر Burt Lancaster در نقش شاهزاده. ما در آمریکا نسخه‌ی کوتاه شده و دوبله‌ی فیلم را تماشا کردیم که کمی ناراضی‌کننده بود. لنکستر با زبان انگلیسی صحبت می‌کرد و دیدن او که با صدای خودش در کنار آلن دلون Alain Delon، کلودیا کاردیناله Claudia Cardinale و پائولو استوپا Paolo Stoppa با دوبله‌ی انگلیسی و لهجه‌ی آمریکایی صحبت می‌کردند کمی عجیب بود. وقتی فیلم اصلی و کامل را دیدم، مبهوت فیلم و بازی لنکستر شدم که با تمام وجود در نقشش و دنیای فیلم غرق شده است. من هنوز هم می‌توانم درباره‌ی این فیلم صحبت کنم. «یوزپلنگ» فیلمی است که باگذشت زمان از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود.”

2001: A Space Odyssey

«2001: ادیسه فضایی»

Citizen Kane
«همشهری کین»

Vertigo“سخت می‌توان توصیف دقیقی از «سرگیجه» را با استفاده از کلمات برای من که هم یک فیلم‌ساز و هم عاشق فیلم هستم ارائه داد. این فیلم هم جدا از همه‌ی تفاسیری که تابه‌حال داشته، در زمره‌‌ی بهترین فیلم‌ها قرار می‌گیرد و می‌توان همیشه راجع به آن صحبت کرد. چون هر فیلمی به مهمی «سرگیجه» به چیزی بیش از تعریف و تمجید نیاز دارد – این فیلم به یک واکنش شخصی نیاز دارد.”
این مقاله برگرفته از نوشته‌ی مایکل نوردین Michael Nordine در سایت indiewire.com است.
فیلم‌های موردعلاقه مارتین اسکورسیزی (بخش اول)

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.