جای امید به وضعیت تولید LNG در ایران هست؟/ فرصت‌طلبی رقبا در نبود حضور موثر ایران

به گزارش اقتصادآنلاین، هم اکنون کشور کوچک قطر با دارا بودن 32 درصد ظرفیت تولید گاز طبیعی مایع (LNG) (گاز طبیعی مایع (LNG) به گازی اطلاق می گردد که موقتا برای ذخیره سازی یا حمل و نقل در حجم زیاد به حالت مایع تبدیل شده و برای صادرات از طریق کشتی به دیگر کشورها فرستاده می گردد. ) ، رهبر این بازار محسوب می شود و نکته جالب این است که با کشور ما در مخزن پارس جنوبی شریک است. البته باید توجه داشت که سه کشور ایالات متحده آمریکا، کانادا و استرالیا در سال های اخیر منابع مالی زیادی در این حوزه سرمایه گذاری کرده و در نظر دارند تا سال 2025 میلادی، 400 میلیارد متر مکعب به ظرفیت تولید LNG دنیای امروز بیافزایند بطوریکه در سال مذکور مجموع صادرات آمریکا به 200 میلیارد متر مکعب خواهد رسید و این کشور به رهبر بازار LNG دنیا تبدیل خواهد شد. 

نکته ای که می بایست بدان توجه نمود این است که در حال حاضر تقاضای LNG کمتر از میزان تولید آن می باشد و در سال 2020 حدود 22 میلیون تن مازاد تولید خواهیم داشت و این روند تا سال 2023 ادامه داشته بطوریکه دراین سال بازار به صورت کامل اشباع خواهد شد و امکان ورود رقیبی جدید به این بازار وجود ندارد. بر این اساس ایالات متحده و استرالیا که از کارایی مناسبی در این حوزه برخوردار میباشند؛ برخی از پروژه های خود را به بعد از 2023 موکول نمودهاند. اما رشد فزاینده تقاضای گاز طبیعی به ویژه در چین و هند، تولیدکنندگان گاز LNG را به آینده خوشبین نموده بطوریکه به فکر بهره گیری از این فرصت هستند. راهبردی که در صورت تحقق می تواند درآمدهای هنگفتی را برای آنها به ارمغان آورد. 

ایران هم اکنون بیش از 13 میدان گازی مستقل در خشکی و میدان‌های دریایی پارس‌جنوبی، پارس‌شمالی، سلمان، لاوان و کیش در اختیار دارد و به عنوان یکی از کشورهای دارنده ذخایر عظیم گاز طبیعی به میزان 34 تریلیون مترمکعب که 18 درصد ذخایر گاز جهان را تشکیل می‌دهد باید نقش موثری در بازار جهانی گاز با تاکید بر حفظ و توسعه ظرفیت‌های تولید گاز به ویژه در میدان‌های مشترک داشته باشد؛ چرا که توسعه صادرات گاز طبیعی افزون بر توسعه پایدار، به لحاظ سیاسی و بین‌المللی موجب در هم تنیدگی و وابستگی متقابل کشورهای نیازمند گاز به کشورمان خواهد شد و باعث می‌شود میزان اثرپذیری از محدودیت های اقتصادی بین‌المللی علیه کشورمان کاهش پیدا کند. 

لیکن با توسعه میادین گازی مذکور به طور قطع باید بخش قابل توجهی از این تولید فزاینده را به کشورهای متقاضی صادر کرد که در این بین علاوه بر فروش به کشورهای همسایه از طریق خط لوله، داشتن فناوری LNG هم الزامی است. اکنون سوالی که مطرح می باشد این است که آیا ایران موفق به صادرات LNG خواهد شد یا خیر؟ در پاسخ باید گفت ایده ساخت تأسیسات LNG در ایران با استفاده از گاز طبیعی فازهای پارس جنوبی به اوایل دهه 80 شمسی باز می‌گردد. در مطالعات کلی شرکت ملی نفت برای حضور ایران در بازار  LNG جهان، شش طرح پرشین LNG با ظرفیت 16 میلیون تن در سال، پارس LNG با ظرفیت 10 میلیون تن در سال، ایران LNG با ظرفیت 11 میلیون تن در سال و همچنین پروژه‌های LNG پارس شمالی با ظرفیت 20 میلیون تن در سال، گلشن LNG با ظرفیت تولید 10 میلیون تن در سال و دو پروژه با مقیاس کوچک و حجم تولید کلی سه میلیون تن در سال، طرح هایی بودندکه برای دستیابی به هدف تولید سالانه 70 میلیون تن LNG در سال 2015 میلادی تعریف شده بودند. اما با تنشی که در روابط بین‌الملل بر سر پرونده هسته‌ای به راه افتاد، ساخت این طرح ها با توجه به وابستگی کامل آن به تکنولوژی و سرمایه‌گذاری خارجی، از اولویت شرکت ملی نفت ایران خارج و از این میان تنها کلنگ ساخت پروژه ایران LNG در تابستان سال 1386 توسط وزیر وقت نفت به زمین زده شد که تاکنون به نتیجه نرسیده است. این در حالی است که قطر به عنوان مهمترین شریک گازی ایران در پارس جنوبی در این بازار به پیش می تازد.علاوه بر این، روسیه نیز با بهره گرفتن از موقعیت استراتژیک خود و با توجه به بی رقیب بودن در بازار اروپا همچنان در صادرات گاز طبیعی به وسیله خط لوله یکه تاز است. با این تفاسیر به نظر می رسد اگر ایران می خواهد سهم خود را در صادرات LNG افزایش دهد باید در زمینه فراهم کردن شرایط بهتر سرمایه گذاری چاره اندیشی جدی و فوری داشته باشد.