به گزارش خبرنگار مهر، مردم سرتاسر جهان فریفته تاریخ، فرهنگ و روش مردم هند در ارتباط با اصل و منشأ خود که همچنان نیز ادامه دارد، هستند. «آرتور لوِلین باسهام» در کتاب 527 صفحه‌ای «هند؛ شگفتی عصر کهن» (بررسی تاریخ و فرهنگ شبه قاره هند قبل از ورود مسلمانان) تاریخ جامع هندی را مورد مطالعه قرار می‌دهد که دربرگیرنده فرهنگ، مذهب، حکومت، تحول اجتماعی، سنت، زبان‌ها، فلسفه و علم است.
این کتاب سیر تکامل هند از زمان تمدن هَراپا و پذیرش تئوری تهاجم آریایی‌ها را عنوان می‌کند. «هند؛ شگفتی عصر کهن» با بحث در مورد تمدن وادی ایندوس و اطلاعات مفصل درباره هراپا و موئن جو دِرو شروع می‌شود و دوره‌های زمانی اولیه را که در سرمایه‌های غنی فرهنگی هند تاثیر فراوان داشته‌اند، کنکاش می‌کند.
این کتاب دوره‌های زمانی و عصرهای مختلف تاریخ هند را با متنی جامع و به شیوه‌ای روایت گونه و بسیار فصیح که خواننده از خواندن آن لذت ببرد، دنبال کرده و توضیح می‌دهد. نویسنده پس از بیان تحقیقات گسترده و نتایج آنها، به توضیح تئوری تهاجم آریایی‌ها می‌پردازد.
وی همچنین در مورد تحول مذهب هندو که از زمان تمدن هراپا وجود داشته و مردم از آن پیروی می‌کرده‌اند و حتی بعد از اشغال هند توسط آریایی‌ها ادامه پیدا کرده است، سخن می‌گوید. این کتاب همچنین برخی از عقاید و قوانین متداول در مذاهب هندو، جین و بودا را به طور برجسته و پر رنگ بیان می‌کند.
تمام مناطق هند متاثر از یکدیگر هستند اما نقش مذاهب جین و بودا در ترویج جنبه‌های ضدخشونت و گیاه‌خواری در مذاهب هندی پُررنگ‌تر بوده است. این کتاب گستره وسیعی از موضوعات را دربرمی‌گیرد، کنکاش در تهاجمات اقوام باستانی تا تحولات مدرن موضوعاتی هستند که در این کتاب به آنها اشاره شده است. با تکیه بر این امر می‌توان گفت که این کتاب گزینه‌ای ایده‌آل برای کسانی است که به دنبال دستیابی به حقایق ناب درباره تاریخ و فرهنگ هندی هستند تا از خواندن این کتاب لذت ببرند و بر دامنه معلوماتشان بیافزایند.
«هند، شگفتی عصر کهن» کتابی با موضوع تاریخی است که برای مخاطبان در کشورهای غربی نوشته شده است. به همین دلیل، در این کتاب مکرراً از افسانه‌ها و پادشاهان دنیای غرب نام برده شده است تا مخاطبان غربی بتوانند با تاریخ هندی ارتباط برقرار کنند. در این کتاب مطالبی در خصوص حوادث و شخصیت‌های غربی عنوان شده است که ممکن است برای خوانندگان هندی که اطلاعات کافی در مورد تاریخ غرب ندارند، ناشناخته باشند.
این کتاب بر مبنای تئوری‌های هندوستان شناسانی که مطالعات خود را بعد از استعمار شبه قاره هند، آغاز کردند، نوشته شده است. با توجه به تاریخ مشابه کشورهای هند، پاکستان، بنگلادش و سریلانکا می‌توان مطالب این کتاب را بدون خارج شدن از بحث اصلی به این کشورها تعمیم داد.
«باسهام»، در این کتاب به بیان رخدادهای تاریخی از زمان ماقبل تاریخ تا زمان ورود مسلمانان به دشت شمالی هند که در همسایگی رود گَنگ واقع است و حدوداً در قرن‌های 12 و 13 به وقوع پیوست، می‌پردازد. وی به شدت بر تئوری تهاجم آریایی‌ها تاکید دارد، هرچند که در سال 1965، همزمان با چاپ اول این کتاب، این باور که توسعه این منطقه به قبل از ورود آریایی‌ها برمی‌گردد، رواج داشته است.
مطالعات اخیر نشان داده‌اند که نمونه‌های ژنتیکی تمام هندی‌ها با یکدیگر مشابه است. برخی با عنوان این مطلب که زبان به تنهایی نمی‌تواند معیاری بر اثبات قطعی رخداد تهاجم آریایی‌ها به این منطقه باشد و با بیان استدلال بر عقیده خود پافشاری می‌کنند. اگر تهاجمی رخ داده است، بایستی اثرات مخرب آن موجود باشد و این موضوعی است که همچنان محققان در آن اختلاف نظر دارند.
ساختار این کتاب با ساختار دیگر کتاب‌های تاریخی فرق دارد؛ در حالی که در دیگر کتاب‌های تاریخی تعریفی از حوادث و گاه آمیخته با تحسین و توهین به اشخاص دیده می‌شود اما در این کتاب خارج از این حاشیه، تنها سه بخش به موضوع حوادث اختصاص داده شده است و در بقیه فصول، با بیان جزئیات و رعایت ترتیب زمانی به تعریف حکومتداری، زندگی روزمره، مذاهب، زبان و هنرها پرداخته می‌شود و چگونگی توسعه یافتگی در این منطقه را از زمان استقرار آریایی‌ها در هند (دوره زمانی وِدیک) تا قرون وسطی ارائه می‌دهد که بدین روش می‌توان تغییرات تدریجی در موضوعات شرح داده شده، را مشاهده کرد.
اینگونه به نظر می‌رسد که در تفسیر حکومتداری وِدیک‌ها (مردم اهل وداس)، منبع وداس و تفسیرهایی که قرن‌ها بعد در مورد وداس نوشته شده می‌باشد. تنها برخی از ایده‌های حکومت داری، مربوط به فرمانهایی سنگی آشوکا هستند که نمونه نسخه برداری شده آن در موزه ملی هند موجود است. «باسهام» اظهار می‌کند که در اصل، قبایل ریگ وِدا خدایان قبیله‌ای مختص خود را داشته‌اند؛ برای مثال (Rajayana)، سمبلی پادشاه است. راجا همزمان با درهم شکستن قبایل کهن و تحکیم توان کشور، نوعی حس بدبینی در اذهان عمومی شکل گرفت که همین امر باعث ایجاد اصول ریاضت و مرتاضی شد. پادشاهان بعد از سلسله «موریان» برای متحد نگه داشتن شبه قاره بسیار تقلا کردند و بحث در مورد مسائل غیر ضروری را در میان خودشان ادامه دادند.
«باسهام» مفهوم رایج برای مذهب در دوره‌های زمانی مختلف را در نظر می‌گیرد و می‌گوید که مذهبی که در دوره ودایی رواج داشته متفاوت از مکتب هندویی بوده که بعدها به وجود آمده است. در نتیجه آن را به مکتب بودا یا مکتب ودیک ربط می‌دهد.
پادشاهان، خدایان و حکیمان به قدری مورد تجلیل قرار گرفته و بزرگ جلوه داده شده‌اند که تصور آنها در دنیای حقیقی غیر ممکن است. مطلب دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، تفاوت زندگی واقعی با زندگی به روشی که در کتاب مقدس ترسیم شده، است که در این مورد می‌توان گفت که هنرمندان (خالقان این سنت‌ها) توجه چندانی به این مسئله نداشته‌اند. آن بخش از این کتاب که به مقوله زبان می‌پردازد، توسعه زبانی را بررسی می‌کند. تقریبا ریشه تمامی زبانهای رایج در شمال هند به سانسکریت برمی‌گردد و زبانهای رایج در جنوب هند از اجداد تامیل به ارث رسیده‌اند. زبان سانسکریت خیلی زود به عنوان زبان حجم گسترده‌ای از مردم هند پذیرفته شد و همین امر منجر به توسعه زبانهای بومی که امروزه شاهد آنها هستیم، شد.
در این کتاب سرودهای مذهبی زیادی از سانسکریت عنوان شده است که بعد از ترجمه به انگلیسی چاپ و تکثیر شده اند حتی در برخی موارد متن اصلی این سرودها همراه با ترجمه نیز به چاپ رسیده است. ترجمه این متون از لطافت و زیبایی آنها کاسته است به گونه‌ای که نویسنده در این کتاب نمونه‌هایی از آنها را بیان کرده است و از آنجا که این کتاب برای مخاطبان غربی نوشته شده، نمی‌توان نویسنده را به خاطر این موضوع سرزنش کرد.
در این کتاب حوادث به ترتیب وقوع زمانی عنوان شده اند که باعث انتقال روان مطلب شده و باعث ایجاد علاقه به خواندن ادامه کتاب می‌شود. حتی در کتابی با این جزئیات در جاهای بسیاری، کمبود فضا برای بیان افسانه‌هایی از بودا و کریشنا به طور ملموس احساس می‌شود. چاپ جلد دوم این کتاب به نویسندگی S.A.A Rizvi بیانگر میزان محبوبیت آن است. جلد دوم این کتاب دوره زمانی از زمان ورود مسلمانان به هند تا تسخیر آن توسط بریتانیا را تحت پوشش قرار می‌دهد.
«آرتور لولین باسهام» (تولد 24 می‌سال 1914 - وفات 28 ژانویه 1986) مورخ، هندوستان شناس و نویسنده کتاب‌های متعدد بود. احتمالاً کتاب «هند، شگفتی عصر کهن» (انتشارات سیگ ویک اند جکسون، لندن 1954 ) معروفترین کتاب وی است که هفت سال بعد از استقلال هند در سال 1947 چاپ و منتشر شد. نسخه بازنگری شده این کتاب در سال‌های 1963 و 1967 منتشر شد. انتشارات «روپا اند کو» در دهلی نو نسخه‌ای از این کتاب را با جلد کاغذی در سال 1981 منتشر کرد. انتشارات مک میلیان نیز نسخه‌ای از این کتاب را با جلد کاغذی در سال 1985 به چاپ رساند.
