آخرین وضعیت مالی دولت/ کم‌کاری نفت،‌عقب‌ماندگی عمرانی

به گزارش ایسنا، عملکرد یازده ماهه بودجه سال قبل نشان می‌دهد که از مجموع منابع مصوب که تا 293 هزار میلیارد تومان برای کل سال و تا 269 هزار میلیارد تومان برای 11 ماهه اول می‌رسد حدود 209 هزار میلیارد تومان کسب شده است. بر این اساس از منابع قابل پیش‌بینی تا 60هزار میلیارد تومان عدم تحقق وجود دارد. مجموع منابع عمومی دولت در بودجه را درآمدها شامل مالیات و سایر درآمدها، واگذاری دارایی سرمایه‌ای(نفت و فرآورده‌های آن) و همچنین واگذاری دارایی مالی (واگذاری سهام شرکت‌های دولتی و اوراق و اسناد خزانه) تشکیل می دهد.

این در حالی است که در این دوره از 157 هزار میلیارد تومان مصوب برای درآمدها در کل سال،  حدود 117 هزار و 700 میلیارد محقق شده که تا 144 هزار میلیارد پیش‌بینی شده در 11 ماهه حدود 27 هزار میلیارد فاصله دارد. در حالی درآمدها به عنوان بخشی از منابع عمومی دولت شامل مالیات و سایر درآمدهاست که سهم مالیات از عملکرد این بخش 85 هزار میلیارد بوده است. درآمد مالیاتی برای کل سال گذشته تا 103 هزار میلیارد و برای 11 ماهه 95 هزار میلیارد پیش بینی شده که 10 هزار میلیارد عدم تحقق دارد.

اما در واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای به عنوان  یکی از سه بخش اصلی منابع عمومی دولت که نفت و فرآوده‌های نفتی آن را تشکیل می‌دهد، حدود 60 هزار میلیارد تومان از 72 هزار میلیاردی که برای 11 ماهه پیش بینی شده بود، محقق شده است. این نشان دهنده عدم کسب 12 هزار میلیارد تومان از این منابع در مدت مورد بررسی است. باید یادآور شد که در سال گذشته قیمت جهانی نفت در شیبی کاهشی قرار گرفته و در این شرایط با وجود افزایشی که در میزان صادرات وجود داشت منابع لازم کسب نشده است.

همچنین در واگذاری دارایی مالی به عنوان سومین گزینه مالی درآمدی دولت حدود 57 هزار میلیارد تومان برای کل سال و تا 53 هزار میلیارد برای 11 ماهه مصوب شده بود که 31 هزار میلیارد از این طریق تامین شده است. با این حال تا بیش از 20 هزار میلیارد از منابع  قابل پیش بینی محقق نشده است.

در سویی دیگردولت باید منابع کسب شده را در سه بخش تحت عنوان مصارف عمومی هزینه کند. در حوزه مصارف نیز هینه های جاری، عمرانی  دو بخش اصلی را تشکیل می دهد که البته باید به آن هزینه تملک دارایی مالی را نیز اافه کرد.

عملکرد مصارف بودجه تا پایان بهمن ماه 1395 نشان از آن دارد که از 293 هزار میلیارد تومان مصوب برای کل سال و از 270 هزار میلیارد تومانی که برای 11 ماهه اول سال قبل پیش بینی شده بود حدود 205 هزار میلیارد تومان هزینه شده است. این در حالی است که از 213 هزار میلیارد تومان مصوب برای هزینه‌های جاری در طول سال و 196 هزار میلیارد قابل پیش بینی برای 11 ماهه تا 178 هزار و 500 میلیارد تومان خرج شده است. هزینه های جاری که عمده هزینه دولت هستند را عمدتا و تا بیش از 80 درصد آن را هزینه پرداخت حقوق و دستمزد تشکیل می‌دهد.

همچنین از 23 هزار میلیاردی که برای تملک دارایی مالی(پرداخت سود سهام و اوراق) برای سال قبل تعیین شده بود حدود 8000 میلیارد تومان پرداختی وجود دارد که نزدیک به 13 هزار میلیارد تومان تا 21 هزار میلیارد مصوب برای 11 ماهه فاصله دارد.

اما در مهمترین بخش هزینه ای بودجه، پروژه‌های عمرانی قرار دارند که بررسی عملکرد بودجه در این حوزه نشان می‌دهد عدم تحقق کامل درآمدهای پیش بینی شده موجب شده تا سهم پروژه‌های عمرانی به روال گذشته کامل پرداخت نشود.

بنا بر این گزارش از 57 هزار میلیارد مصوب برای طرح های عمرانی در سال 1395 که باید تا پایان بهمن ماه تا 50 هزار میلیارد آن پرداخت می شد فقط حدود 18 هزار 500 میلیارد تومان پرداختی ثبت شده است. در این حالت در دوره 11 ماهه تا 34 هزار میلیارد تومان از سهم عمرانی در ابهام قرار دارد. بودجه‌های عمرانی عمدتا در زمان عدم تحقق کامل منابع تحت تاثیر قرار گرفته و سهم آن درحداقل قرار می گیرد چرا که دولت ها نمی توانند هزینه های جاری و به عبارتی حقوق و دستمزد را پرداخت نکنند از این رو در زمان عدم تحقق به ناچار این سهم بودجه های عمرانی است که در چاری هضم می شود.

البته بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه دولت باید به سمت افزایش منابع خود از طریق مالیات و سایر درآمدها به منظور پرداخت هزینه‌های جاری پیش رفته تا منابع ناشی از فروش نفت عمدتا در اجرای پروژه های عمرانی هزینه شود.

در مجموع در پایان 11 ماهه اول سال قبل دولت حدود 209 هزار میلیارد تومان منابع از طریق درآمدها، فروش نفت و واذاری سهام و اوراق کسب کرده که در طرف مقابل در سه بخش اصلی هزینه های جاری، عمرانی و تملک دارایی مالی نیز تا 205 هزار میلیارد تومان پرداختی داشته است. در این حالت گرچه با کسری بودجه مواجه نبوده اما به هر حال عدم پرداختی در بخش های اصلی از جمله عمرانی وجود دارد.