بنزین ترک مرغوب‌تر است؟

آن‌طور که آمارها می‌گوید در صورتی که روند رشد مصرف بنزین به همین صورت ادامه یابد، در پایان سال ٩٧ میزان مصرف بار دیگر به میزان تولید رسیده و در میانه سال ٩٨ و یا ابتدای سال ٩٩ بار دیگر همچون قبل از بهره‌برداری از پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، تراز تولید و مصرف بنزین منفی شده و خودکفایی بنزین که در پی سال‌ها تلاش متخصصان کشورمان به‌دست آمده بود، تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد؛ به‌عبارتی پاشنه آشیل خودکفایی بنزین که با زحمت و رنج بسیار حاصل شده، رشد افسارگسیخته مصرف بنزین است.

به همین دلیل هم مقام معظم رهبری در دیدار خود با اعضای هیأت دولت در هفتم شهریور ماه سال جاری در بخشی از سخنان‌شان به مسأله مصرف بنزین در کشور اشاره کردند و پس از آن طرح‌هایی چون جایگزینی ١٤٠٠٠٠ تاکسی فرسوده با تاکسی تمام گازسوز با پیمایش بالا، توسعه حمل‌ونقل مسافر با قطار شهری در تهران و ٨ کلانشهر، طرح تولید قوای محرکه کم‌مصرف در خودروهای داخلی و جایگزینی با خودروهای فرسوده و طرح اصلاح قیمت بنزین از جمله راهکارهایی بود که مطرح شد.

طرح‌هایی که شاید بتواند مصرف 91 میلیون لیتری بنزین در روز را ساماندهی کند.

بی‌کیفیت‌های ایرانی

حسن کریمی سنجری، کارشناس خودرو می‌گوید که یکی از دلایل اصلی بالابودن مصرف بنزین در ایران به نسبت ترکیه در پلتفرم و کیفیت متفاوت خودروها است؛ «کیفیت خودروهای ما پایین‌ است و در نتیجه مصرف سوخت‌شان هم بیشتر خواهد بود. ما با استانداردهای جدید هماهنگ نیستیم و این عاملی برای مصرف بیش از حد بنزین در کشور است. از سوی دیگر می‌دانیم که شرکت‌های بزرگ خودروسازی در ترکیه خط تولید دارند و مستقیم در آنجا خودرو تولید می‌کنند؛ چرا که تحریم‌هایی که ایران با آن روبه‌رو است، در ترکیه وجود ندارد و ترکیه در مقایسه با ایران مشارکت خوبی در طول سال‌های گذشته با این شرکت‌ها داشته است.»

کریمی دیگر عامل موثر بر افزایش مصرف سوخت را ناقص‌بودن ساختارهای سیستم حمل‌ونقل درون‌شهری دانسته و می‌گوید که «هر چند تعداد خودروهای ایران و ترکیه یکسان است اما در کشوری مانند ترکیه به دلیل گستردگی ساختار حمل‌و‌نقل و توسعه‌یافته‌بودن این ساختار، افراد کمتر از خودروهای‌شان استفاده می‌کنند و ترجیح می‌دهند که با مترو، اتوبوس و... جابه‌جا شوند.»

اما از نظر کریمی افزایش کیفیت خودروها در کنار بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی راهی برای فرار از مصرف بیش از اندازه سوخت است و سایر کارها مانند سهمیه‌بندی بنزین تأثیر چندانی در این موضوع ندارد: «هر چند نمی‌توان گفت سهمیه‌بندی بی‌اثر است؛ اما تأثیرش بزرگ و عجیب هم نیست. در واقع سهمیه‌بندی بنزین بیش از هر چیز شاید بر کم‌شدن قاچاق سوخت اثر بگذارد و یا عاملی شود تا افراد در مسیرهای کوتاه و جاهایی که می‌توان از حمل‌ونقل عمومی استفاده کرد، از خودروی شخصی‌شان استفاده نکنند. در غیر این موارد باید زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل را بهبود بخشید و کیفیت خودروها را افزایش داد.»