مروری بر بزرگترین پرتاب‌های ناموفق راکت به فضا در طول تاریخ

رفتن به فضا بسیار دشوار است و جایی برای کوچکترین اشتباه هم وجود ندارد. برای هر ماموریت فضایی موفق که تا به امروز شاهد آن بوده‌اید، بار‌ها شکست و آزمایش‌های شکست خورده صورت گرفته است.

در واقع مرز بین موفقیت و شکست در ماموریت‌های فضایی بسیار باریک است. وقتی در یکی از ماموریت‌های یاد شده، جزئی ترین اتفاق طبق برنامه پیش نرود، ممکن است خسارت‌های جبران ناپذیر مالی و جانی داشته باشد.

در این مطلب، نگاهی خواهیم داشت به 11 پرتاب راکت ناموفق در تاریخ که توسط دوربین‌ها ضبط شده‌اند. با ماه همراه باشید.

ماشین تست ونگارد 3

6 دسامبر 1957

در سال 1957 میلادی، رقابت پرتاب راکت‌ها به فضا بین آمریکا و روسیه بالا گرفته بود و این دو سعی می‌کردند به اولین کشوری تبدیل شوند که موفق می‌شود خودش را به فضا برساند. بعد از آنکه روسیه اولین ماهواره‌ی خود را در اکتبر 1957 به فضا فرستاد، ایالات متحده تصمیم گرفت چند ماه بعد، اولین ماهواره‌ی خود را به فضا ارسال کند. این پرتاب یکی از اولین پرتاب‌های ناموفق تاریخ به شمار می‌رود که علی رغم تبلیغات زیاد راه به جایی نبرد و تنها چند لحظه پس از آغاز پرتاب منفجر شد.

تایتان 1

12 دسامبر 1959

راکت تایتان نیروی هوایی آمریکا یکی از اساسی‌ترین پروژه‌های راکتی ایالات متحده از سال 1959 تا 2005 بود. اما اولین پرتاب‌های این راکت شکست‌های زیادی را متحمل آمریکا کرد. تنها 4 ثانیه پس از شروع پرواز راکت تایتان 1، انفجار در موتور راکت شکل گرفت و منجر به یک گلوله‌ی آتشین غول پیکر شد. در این حادثه خسارت جانی رخ نداد.

شاتل فضایی چلنجر

28 ژانویه 1986

شاتل فضایی چلنجر ناسا در حال انجام دهمین سفر خود به فضا بود که 73 ثانیه پس از صعود، منفجر شد. شاتل فضایی قرار بود 6 فضانورد را از مدار زمین خارج کند و به علت حضور «کریستا مک‌اولیف» که از وی به عنوان اولین معلم در فضا یاد می‌شد، کودکان زیادی در سرتاسر آمریکا در حال تماشای زنده‌ی پرتاب شاتل فضایی چلنجر بودند. این فاجعه تاثیرات عمیقی در آمریکا برجای گذاشت و هر 6 فضانورد حاضر در شاتل چلنجر جان خود را از دست دادند. این فاجعه به خاطر ایرادی در حلقه‌ی چنبری (O-ring) بود که برای آب و هوای سردی که در لحظه‌ی پرتاب وجود داشت طراحی نشده بود.

تایتان 34D-9

18 آپریل 1986

شروع سال 1986 برای ایالات متحده‌ی آمریکا بسیار دشوار و سخت بود. سالی که با فاجعه‌ی شاتل فضایی چلنجر آغاز شده بود، در ماه آپریل با انفجار تایتان 34D-9 همراه شد که یکی از بزرگترین فجایع فضایی تاریخ محسوب می‌شود. تنها چند ثانیه پس از شروع پرتاب، راکت و ماهواره‌ی KH-9 که به آن متصل شده بود خود را در میان شعله‌های آتش یافتند. این بار به جای حلقه‌های چنبری، مشکل از اتصالات ضعیفی بود که قطعات بوستر راکت را به یکدیگر متصل می‌کردند.

راکت چینی CZ-3B

15 فبریه 1996

ایالات متحده تنها کشوری نبود که با انفجار راکت‌ها دست و پنجه نرم می‌کرد. چین هم سهم خود را در فجایع فضایی تاریخ به خوبی ادا می‌کند. راکت چینی لانگ مارچ CZ-3B تنها چند ثانیه پس از شروع پرواز، از مسیر خود منحرف می‌شود تا به جای آنکه از مدار زمین خارج شود، در یک شهر کوچک در سیچوان سقوط کند. این فاجعه منجر به کشته شدن صد‌ها انسان شد. در ویدیوی بالا می‌توانید علاوه بر پرتاب ناموفق راکت، تاثیرات مخرب سقوط این راکت را هم مشاهده کنید.

ایرفورس دلتا 2

17 ژانویه 1997

نیروی هوایی آمریکا وقتی در حال پرتاب راکت بی سرنشین دلتا 2 بود برنامه‌های زیادی در سر می‌پروراند. راکت 55 میلیون دلاری حامل ماهواره‌ی مسیریاب GPS-II چهل میلیون دلاری بود که یکی از اولین ماهواره‌های GPS نسل دوم محسوب می‌شد که قرار بود به فضا ارسال شود. این راکت و ماهواره‌ای که حمل می‌کرد تنها بعد 13 ثانیه پس از شروع پرواز منفجر شدند.

تایتان 4

12 آگوست 1998

راکت تایتان 4 آخرین مدل تایتان محسوب می‌شد که توسط نیروی هوایی آمریکا به فضا ارسال می‌شود. این راکت‌ها در سال 2005 به طور کلی کنار رفتند. اما ارسال این راکت یکی از بزرگترین خسارت‌های تاریخ پرتاب راکت به فضا را رقم زد. تنها چند لحظه پس از شروع پرواز، تایتان 4 تبدیل به یک گلوله‌ی آتشین شد و همراه با ماهواره‌ی جاسوسی که حمل می‌کرد منفجر شدند. این ماهواره‌ی جاسوسی یکی از ابزار‌های مهم نظامی کشور آمریکا محسوب می‌شد. خسارتی که این ماموریت ناموفق روی دست آمریکا گذاشت بیش از 1 میلیارد دلار بود.

پروتون-M

2 جولای 2013

راکت روسی پروتون سه ماهواره‌ی مهم جهت یابی را برای سیستم GLONASS حمل می‌کرد. اما این راکت و ماهواره‌هایی که حمل می‌کرد هرگز به فضا نرسید. چند ثانیه بعد از شروع پرواز، راکت در جهتی اشتباه حرکت کرد و سپس در مسیر مخالف با برخورد به زمین منفجر شد.

آنتارس 130

28 اکتبر 2014

شرکت Orbital Sciences آماده بود تا نسخه‌ی جدید راکت آنتارس خود را تحت عنوان آنتاریس 130 به فضا ارسال نماید که این پرتاب با موفقیت همراه نشد. تنها چند ثانیه پس از شروع پرتاب، راکت یک انفجار بزرگ را ایجاد کرد و سپس به زمین برخورد نمود. آنتارس 130 در حال حمل یک فضاپیمای بدون سرنشین CRS-3 بود که مایحتاج فضانوردان در ایستگاه فضایی را حمل می‌کرد. دلیل این فاجعه به خاطر استفاده‌ی این شرکت از موتور‌های مرمت شده‌ی ساخت شوروی بود که در دهه‌ی 70 میلادی مورد استفاده قرار می‌گرفت. یک ایراد در تولید موتور و همچنین نگهداری ضعیف موتور از اصلی ترین دلایل این پرتاب ناموفق به شمار می‌روند.

راکت MOMO-2

30 ژوئن 2018

Interstellar Technology نمونه‌ی ژاپنی شرکت معروف اسپیس ایکس محسوب می‌شود. این شرکت اولین شرکت خصوصی در ژاپن است که سودای تبدیل شدن به اولین کمپانی خصوصی آسیا که موفق می‌شود یک راکت به فضا ارسال کند را در سر می‌پروراند. دو آزمایش ابتدایی این شرکت با موفقیت همراه نشد. راکت اول MOMO-1 تنها پس از 66 ثانیه پس از شروع پرواز منجر شد و راکت دوم سرنوشت به مراتب بدتری داشت و تنها پس از گذشت چهار ثانیه تبدیل به یک گلوله‌ی آتشین شد. علی رغم این شکست‌ها کمپانی ژاپنی اعلام کرده که با انگیزه‌ای بیشتر به دنبال ساخت راکت MOMO-3 است تا بتواند آن را به مدار زمین ارسال کند.

اسپیس ایکس

2013-206

اسپیس ایکس که از سال 2002 فعالیت خود را آغاز کرده یک هدف مشخص داشته و آن هم پایین آوردن هزینه فعالیت‌های فضایی با استفاده از راکت‌های چندبار مصرف است. این پروسه‌ دارای پستی و بلندی‌های بسیاری بوده. «ایلان ماسک» مدیرعامل شرکت اسپیس ایکس ادغامی از پرتاب‌های ناموفق شرکت خود را در غالب یک ویدیو منتشر کرده است که در ویدیوی بالا قابل مشاهده است.