«چلغوز» دانه‌ای ارزآور در افغانستان

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، دولت افغانستان هفته گذشته برای صادرات «جلغوزه» به کشور چین به عنوان بزرگترین خریدار این محصول، دهلیز هوایی ویژه ای را افتتاح کرد و قرار است حداقل در هر هفته 20 تن جلغوزه را با نشان استاندارد افغانستان به چین صادرکند. 
«محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان در آیین افتتاح رسمی این خط هوایی که با حضور کاردار سفارت چین در فرودگاه کابل حریان داشت ، گفت که برای اولین بار جلغوزه افغانستان با نشان استاندارد ملی به چین صادر می شود. 
وی بازار چین و هند را برای افغانستان با اهمیت خواند و تاکید کرد که این دو بازار برای صادرات خشکبار، سبزیجات و میوه های تازه این کشور کفایت می کند زیرا با دسترسی به این بازار افغانستان با دو میلیارد و 300 میلیون جمعیت متصل می شود. 
«جلغوزه» که در ایران چلغوزه پفته می شود و دانه درختی از خانواده درخت های «کاج» و بومی این کشور با نام علمی « Pinus gerardian» است که در استان های جنوب و شرق افغانستان بصورت طبیعی روئیده اند و محصول آن به نام جلغوزه سیاه از غوزه های بزرگ تری بدست می آید.
برای برداشت دانه های جلغوزه از غوزه ها باید آنها را در مقابل آفتاب خشک کنند و یا با روشن کردن چوب و حرارت آنها را خشک می کنند و پس از آن که چوب خارجی غوزه ها سوخت با کوبیدن آنها دانه های جلغوزه را خارج می کنند.
این محصول که در دسته خشکبارها قرار می گیرد، پس از برداشت بدون هرگونه فراوری نسبت به هر خشکبار دیگر ارزشی چند برابر پیدا می کند.
این محصول که از جمله منابع جنگلی و طبیعی است، برای تکثیر آن از روش تربیه نهال و قلمه زدن می توان استفاده کرد اما اغلب بدون کشت و مراقبت خاص به شکل طبیعی در جنگل ها رشد می کند که مردم محل در فصل پائیز آن را برداشت می کنند.
این محصول که در حال حاضر قیمت هر کیلوی آن در بازارهای افغانستان بیش از دو هزار افغانی، معادل 30 دلار است ، نسبت به پسته که در افغانستان هر کیلوی آن 800 افغانی است، ارزش قابل توجه ای دارد.
میزان تولید آن در افغانستان نیز به گفته برخی از بازرگانان سالانه به بیش از 50 هزار تن می رسد که در استان های «خوست» ، «پکتیا» ، «پکتیکا»، «کنر»، «لغمان» ،«نورستان» و «کاپیسا» بیشترین تولید را دارد.
پیش از این مردم در این استان ها پس از برداشت بصورت سنتی آن را به پاکستان می فروختند و بازرگانان پاکستان نیز پس از بسته بندی آن را به کشورهای اروپایی و چین صادر می کردند که سود قابل توجهی نیز بدست می آورند.
دو سال پیش «محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان گفته بود که جلغوزه این کشور برای خود افغانستان حدود 300 میلیون دلار و برای پاکستان 700 میلیون و برای چین بیش از یک میلیارد دلار در آمد دارد.
جلغوزه فواید زیادی دارد که از جمله در باره آن نوشته اند که روغن آن برای جلوگیری از چرب خون، محافظت سرخ رگ ها، جلوگیری از حملات قلبی، تقویت نیروی جنسی، آنتی اکیسدانی و دارای ویتامین های A ، E، B است و مهمترین خاصیت جلغوزه برای سلامتی کمک به تقویت سیستم عمومی بدن شناخته می شود.
«رحم الدین حاجی آقا» مشاور اتاق تجارت افغانستان در مراسم افتتاح دهلیز هوایی به چین برای صادرات جلغوزه گفت که افغانستان سالانه حدود 50 هزار تن جلغوزه برداشت می کند که ارزش آن یک میلیارد دلار برآورد شده است. 
وی گفت که در گذشته جلغوزه افغانستان به پاکستان صادر می شد و پاکستان پس از بسته بندی اولیه آن را به کشورهای دیگر از جمله چین به نام خود صادر می کرد و سود خوبی بدست می آورد که با تلاش های چند ساله موفق شدیم این خشکبار با ارزش را به نام خود افغانستان صادر کنیم. 
افغانستان پس از مشکلات ترانزیتی با پاکستان در فصل های مختلف سال و با رسیدن میوه های تازه با چالش مواجه می شد، تلاش کرد از طریق دهلیزهای هوایی میوه های تازه و فصلی خود را به بازار کشورهای منطقه و جهان برساند. 
به همین دلیل در خرداد ماه سال گذشته برای اولین بار دهلیز هوایی با هند را افتتاح کرد که پس از آن با ترکیه، قزاقستان، اروپا، کشورهای عربی و امروز هم با کشور چین دهلیز دیگری را گشود. 
افغانستان از طریق دهلیزهای هوایی تاکنون به ارزش 60 میلیون دلار میوه و خشکبار صادر کرده است که بخش از هزینه انتقال آن را دولت متحمل شده است. 
«خان جان الکوزی» معاون اتاق تجارت افغانستان پیش از این گفته بود که هدف از ایجاد این دهلیزها رشد صادارت افغانستان است و برای عملی کردن این هدف بیش از پنج میلیون دلار بودجه در نظر گرفته شده است. 
افغانستان یک کشور محصور در خشکی است و فاقد راه آهن سراسری است و تجارت زمینی تنها گزینه عمده در این کشور است که به دلیل چهار دهه جنگ در آن در عمل زیرساخت مناسب جاده ای هم برای همین گزینه ندارد و دولتش در تلاش است بتواند از طریق مسیرهای هوایی بخشی از این مشکل را مرتفع کند. 
در مراسم افتتاح دهلیز هوایی امروز به کشور چین برای صادرات جلغوزه مقرر شد در تقویم افغانستان روز 15 آبان به نام روز «جلغوزه» نام گذاری شود.