این اولین بار نیست که حرمت و کرامت انسانی شرکت‌کنندگان در یک برنامه تلویزیونی زیر سوال می‌رود، اولین بار فرزاد حسنی بود که با توهین به مهمان برنامه‌اش انتقادهای زیادی را متوجه شیوه اجرا و برخوردش کرد. حضور مادرشوهری که او هم به عروسش در برنامه «وقتشه» توهین کرد و شخصیت‌اش را زیر سوال برد هم نمونه دیگری از شاهکار در برنامه‌های صداوسیماست. این طوری صداوسیمایی که مدعی احترام به مخاطب است و در برنامه‌های مختلفش مدام از حفظ کرامت انسانی حرف می‌زند،خود به ساده‌ترین اصول احترام پایبند نمی‌ماند و علاوه بر توهین و تحقیر مهمان برنامه، مخاطب و بیننده‌اش را هم بی‌حرمت می‌کند و شان او را پایین می‌آورد.
رویه‌ای که صداوسیما در برنامه‌هایش پیش گرفته، دقیقا متضاد با آنچه که شعار می‌دهد، است، تحقیر و توهین به افراد در هر جایگاه و موقعیتی که باشند، بسیار ناپسند است اما اینکه چرا اتفاق در نه یک بار بلکه چندین بار در برنامه‌های تلویزیون با آن همه ادعایش می‌افتد، جای سوال است.
برنامه‌ها ناظر پخش ندارند؟
اما نکته مهم دیگر در این بحث جای خالی ناظر پخش در برنامه‌هاست، چطور می‌شود که چنین مواردی در برنامه‌هایی که زنده نیستند تا بهانه دیگری برای این عملکردهای عجیب و غریب‌شان داشته باشند از نظر ناظر پخش دور می‌ماند؟ اساسا آیا برنامه‌های تلویزیون هنوز هم از حضور ناظران پخش برخوردارند؟ اگر پاسخ مثبت است که بد به حال ناظران پخش که معلوم نیست تمرکزشان را روی کدام بخش برنامه گذاشته‌اند که چنین مواردی از زیر دست و چشم و گوش‌شان در می‌رود.
فارغ از همه این صحبت‌ها که بحث‌های مفصل‌تر و آسیب‌شناسانه را می‌طلبد، به سراغ جدیدترین اتفاق توهین‌آمیزی که در صداوسیما افتاده می‌رویم.
تازه‌ترین گاف صداوسیما در این زمینه در برنامه آشپزی «دستپخت» اتفاق افتاده و ویدئویی از قسمت‌های اخیر این برنامه، یکی دو روزی است که در فضای مجازی دست به دست می‌شود و باعث اعتراض و حمله بسیاری از کاربران فضای مجازی شده است. گرچه در این میان، رفتار متقابل برخی از کاربران خود عذر بدتر از گناه است و برخی از کامنت‌ها به جای اعتراض و انتقاد تبدیل به فحاشی شده‌اند اما اصل موضوع و توهینی که در این ویدئو به شرکت‌کننده برنامه شده، همچنان به قوت خود باقی است.
مردم یک دقیقه را پیراهن عثمان کردند
برای روشن‌تر شدن ماجرا و اینکه یک طرف به قاضی نرفته باشیم، با سیدوحید حسینی مجری و تهیه‌کننده برنامه «دستپخت» گفت‌وگویی انجام دادیم و توضیحات او را درباره این برنامه شنیدیم.
لحن و نوع برخورد کارشناس برنامه «دستپخت» را از هر زاویه که نگاه کنیم توهین‌آمیز است اما در پاسخ به این سوال که آیا سازندگان و عوامل برنامه خودشان متوجه این لحن بد نشدند که جلوی پخش آن را بگیرند سیدوحید حسینی می‌گوید: «آن چیزی که این روزها در فضای مجازی دست به دست می‌شود یک دقیقه از 2500 دقیقه از یک برنامه پربیننده و محبوب است. اینکه همین یک دقیقه برنامه را اصطلاحا پیراهن عثمان کنند و فحاشی و بی‌تربیتی کنند به نظر من اصلا روش درستی نیست. اما موضوعی که تلقی مردم از توهین به این خانم است از نظر ما نه اینکه بگوییم این لحن خوب است، نه اینکه بگوییم تاییدش می‌کنیم، اینطور نیست، اما یک مقدار چون مردم جزئی از کل را می‌بینند و برخی موارد نادیده گرفته شده است، واکنش‌هایشان متفاوت است.»
برنامه‌های آشپزی در همه جای دنیا طرفداران خاص خودشان را دارند و با شکل و شمایل مختلف در شبکه‌های مطرح دنیا هم تولید و پخش می‌شوند، صرف‌نظر از درست بودن برخورد کارشناس یا مجری برنامه‌های خارجی با شرکت‌کننده اما به نظر می‌رسد برنامه‌های ایرانی هم علیرغم شعار ترویج سبک زندگی ایرانی و اسلامی از نمونه‌های خارجی کپی‌برداری می‌کنند، تهیه‌کننده و مجری این برنامه در این مورد هم توضیح می‌دهد: «ما ایرانی‌ها یک عادتی داریم، در روی همدیگر با هم خوش و بش و تعریف و تمجید می‌کنیم اما پشت سر هم بد هم را می‌گوییم. چرا تمرین نکنیم که روبروی هم نکات بد را به هم یادآوری کنیم. ما صداقت را در برنامه ترویج می‌کنیم که اتفاقا یک فرهنگ ایرانی و اسلامی است.»
روش‌مان را تغییر نمی‌دهیم اما لحن‌مان را عوض می‌کنیم
انتقاد محترمانه و یادآوری نکات منفی و ضعف به خودی خود اگر غرض‌ورزانه و با لحنی توهین‌آمیز نباشد، طبیعتا بد نیست، مرز بین جدی برخورد کردن و رفتار توهین‌آمیز هم کاملا مشخص است، مرزی که کارشناس «دستپخت» آن را رعایت نکرده و حسینی درباره‌اش بیان می‌کند: «ما تلاش می‌کنیم این لحن را دیگر در برنامه نداشته باشیم. روش‌مان را تغییر نمی‌دهیم اما با این لحن ادامه نمی‌دهیم و حتما آن را مودب‌تر می‌کنیم تا نه به رسانه توهین شود، نه تلویزیون و نه به هر کدام از هموطنان و عزیزان شرکت‌کننده در برنامه.»
محبوب هستیم و عذرخواهی می‌کنیم
توهینی که به مهمانی در برنامه‌ای می‌شود قطعا حرمت او را زیر سوال می‌برد و به شخصیت او خدشه وارد می‌کند، حسینی می‌گوید: «خدشه را باید تعریف کرد، همین خانم شرکت‌کننده الان در این مجموعه آموزش می‌بینند و کار می‌کنند، از اساتید یاد می‌گیرند؛ کاری که باید برای آن 30-40 میلیون هزینه کند. البته ما نمی‌گوییم چون پول نمی‌گیریم هر چیزی که دلمان می‌خواهد را می‌توانیم بگوییم، اینطور نیست ولی معتقدم خدشه این نیست. وقتی من مجری یا کارشناس مدام جوانب احتیاط را رعایت می‌کنم، پیشرفتی صورت نمی‌گیرد. ما نمی‌خواهیم بگوییم پیشرفت با بد لحنی باشد و مخالف این هستیم، در برنامه چهارشنبه این هفته هم حتما از مردم عذرخواهی خواهیم کرد. اینقدر برنامه ما محبوب هست که من عذرخواهی کنم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است ما این بچه‌ها را به صورت رایگان در این برنامه تربیت می‌کنیم و آموزش آشپزی به آنها می‌دهیم تا آشپزهای متخصصی شوند. تلاش ما در برنامه این است که آشپزی جدی گرفته شود.»
او در پایان نیز می‌گوید: «البته امیدوارم هیچ کدام از این حرف‌ها حمل بر این نشود که ما بگوییم آن لحن خوب است، آن لحن بد بود و تکلیف‌مان را با آن روشن کردیم و قرار بر عذرخواهی هم شد.»
