عوامل ساخت مجموعه‌های نمایشی سیما در نشست با رئیس رسانه ملی که به منظور رونمایی از یادداشت مقام معظم رهبری در خصوص فیلم و سریال تلویزیونی برگزار شده بود دیدگاه‌هایشان را در زمینه ساخت مجموعه‌های نمایشی بیان کردند.
بنا بر این گزارش، در ابتدا مرتضی میرباقری به ارائه آمار از میزان استقبال مخاطبان پرداخت. سپس بنا به درخواست حسین کرمی، رئیس مرکز سیما فیلم، کلیپی از روند تغییر سریال‌سازی در چهار دهه اخیر پخش شد. بعد از این کلیپ، داوود میرباقری، کارگردانی که تخصص اش ساخت آثار در حوزه تاریخ اسلام است به بیان نظرات خود پرداخت.
داوود میرباقری: برای سریال سلمان 20 سال فکر کرده‌ام
او گفت همه ما می‌دانیم چه می‌خواهیم ولی اینکه چطور بگوییم مهم است. میرباقری تاکید کرد: هرچه قدر شرایط و امکانات به‌روز باشد همکاران توانایی تولید کار بهتری دارند. این کارگردان 60 ساله که شنبه هفته پیش در نشست مشترکی با رئیس سازمان، پیش تولید ساخت سریال سلمان فارسی را کلید زده بود، گفت: من برای سلمان حدود بیست سال فکر و زندگی‌ام را صرف کردم. امیدوارم با موضع گیری جدید، مسیر کار مرتفع شود و از باقیمانده عمرم بهره بگیرم و حاصل کارم، مفید و برای مخاطب بسیار جذاب باشد.
میرباقری به اهمیت پروژه سلمان فارسی اشاره کرد و گفت: ما باید تلاش کنیم تا در حد توان حرکتی موثر برای این مرز و بوم انجام دهیم. «سلمان» پروژه پیچیده‌ای است و هر دوره از زندگی این شخصیت حرف‌های کلیدی و تاثیرگذار بسیار دارد. باید تلاش کنیم طوری بسازیم که برای مخاطب، ساده باشد. اما ضرورت این قصه ما را وادار می‌کند که مسیر پیچیده و سختی را طی کنیم.
اردکانی: تاریخ را دوربین‌ها می نویسند نه قلم‌ها
سخنران بعدی، جواد اردکانی بود. این کارگردان 56 ساله مشهدی الاصل که سریال هایی مثل غریبه و مسافر را ساخته از دغدغه ساخت اثر در حوزه مقاومت منطقه ای به خصوص در سوریه گفت: از سال 94 درگیر حوزه سوریه بودم وقتی وارد فضای متفاوتی که آنجا وجود داشت شدم، واقعیت ها و رویکردهای جدیدی برای بنده ایجاد شد.
او گفت: نکته مهم اینکه به سرعت متوجه شدم جدای از جنگ نظامی جنگ رسانه ای بزرگی هم وجود دارد و از خود میدان شروع می‌شود و عقبه آن تا شبکه ها و شرکت‌های تولید فیلم و مجموعه‌های بزرگ خبری بازمی‌گردد؛ در میدان همه یگان‌هایی که متعلق به جاهای مختلف بودند سعی داشتند آن را پوشش تصویری دهند و به سرعت از طرف گروه‌هایی که مثل ما مباحث امنیتی نداشتند به جامعه منتقل می‌شد و جدای از تاثیر به لحاظ تضعیف روحیه دوستان، اتفاقی که کم کم شکل می گرفت این بود که تاریخ سوریه نوشته می شد و می‌شود.
وی ادامه داد: تاریخ امروز را قلم‌ها نمی‌نویسند و دوربین‌ها می‌نویسند. فاصله گذشته، حال و آینده کم شده است، حادثه‌ای صبح اتفاق می‌افتد عصر درمعرض نگاه مخاطب است و فردا تاثیرش را می‌گذارد؛ در تاریخ‌نگاری دوربین‌ما خاموش باشد ،چه مستند و چه داستانی، تاریخ ما را دیگران می‌نویسند.
این نویسنده و کارگردان ادامه داد: اگر دوربین‌های ما روشن نباشد، دیگران با دوربین‌هایشان هر طور که بخواهند روایت می‌کنند. هالیوود در موضوع عراق و افغانستان با فیلم‌هایی که ساخته مرجعیت را در دست گرفته است و در قصه سوریه هم الان به همین شکل است.
عیاری: سریال علاوه بر نفوذ باید جذابیت داشته باشد
بعد از حسین کرمی، داود میرباقری و جواد اردکانی که در سمت راست رئیس سازمان نشسته بودند، نوبت به شبکه اولی‌ها رسید که در سمت چپ دکتر علی عسکری قرار داشتند. مجید زین العابدین، مدیر شبکه اول، ابتدا گزارش کوتاهی داد و کلیپی از سریال‌های در حال ساخت شبکه پخش شد. بعد از زین العابدین، کیانوش عیاری کارگردان سینما و تلویزیون که روزگار قریب و هزاران چشم را در کارنامه دارد، سخن گفت. او که هم اکنون در حال ساخت سریال اجتماعی 87 متر است به دو نکته اشاره کرد.
او گفت: یک نکته مربوط به نگارش به سریال سازی تلویزیونی است که در کنار نفوذ باید جذابیت داشته باشد و این تاثیر توامان باید با اهمیت دادن به نقش خانواده ایجاد شود. نکته دیگر هم تقاضای اندکی گشایش برای پیشرفت آثار در سازمان است که در صورت ایجاد، ما شکرگزار خواهیم بود.
جودی:چند سال پیش همه بیکار بودیم
دیگر سخنران گروه شبکه اول، رضا جودی بود. او که تهیه کننده سریال های ماندگاری مانند صاحبدلان، دوران سرکشی، اغما و ... است به نکات جالبی اشاره کرد. جودی گفت: چند سال پیش همه بیکار بودیم الان تلویزیون دنبال کارگردان و تهیه کننده است اما متاسفانه برخی همکاران ما در جامعه‌ای که جامعه گرفتار است و برخی محتاج نان شب هستند با اینکه در حرفه ما درآمد بدی هم ندارند توقعات زیادی دارند.
عنقا: مباحث دینی و انقلابی از دغدغه‌های عمومی ماست
بعد از شبکه اول، نوبت شبکه دو رسید. محمدرضا جعفری جلوه، مدیر این شبکه ابتدا توضیحی درباره جایگاه شبکه داد و سپس دو کلیپ از سریال های پخش شده و در حال ساخت، پخش شد. اولین سخنران گروه شبکه دو، حامد عنقا بود. این نویسنده و کارگردان و تهیه کننده 40 ساله که چندی پیش سریال پدر را روی آنتن داشت گفت: در جلسه‌ای که با مقام معظم رهبری داشتیم مطالب بسیار مهم و ویژه‌ای مطرح شد، ایشان رهنمودهای مهمی را بیان کردند؛ فکر می‌کنم بخشی که در مورد جنگ نرم مطرح شد از اهمیت زیادی برخوردار است.
وی افزود: مباحث دینی و انقلابی از دغدغه‌های عمومی ماست، شبکه‌های ماهواره ای خانواده ایرانی را هدف قرار داده‌اند و اتفاقا پاشنه آشیل ما همین جاست. سازنده سریال پدر گفت: همه ما احساس تکلیف داریم که در این مورد کاری انجام دهیم اما ابزار مناسب تولید آثاری که بتواند با این جنگ نرم مقابله کند را نداریم، از نظر کمی رشد داشته‌ایم اما باید از لحاظ کیفی نیز رشد کنیم.
تحویلیان: بهترین سریال‌ها را در بدترین ساعات پخش می‌کنیم!
اکبر تحویلیان، دومین سخنران شبکه دو بود. او که تهیه کننده سریال از یاد رفته است که در نوبت پخش قرار دارد، گفت: سریال سازی کار سختی است و یکی از مواردی که باید به آن رسیدگی شود موضوع تناسب ابزار در این جنگ نرم است. تحویلیان با تاکید بر اینکه کنداکتور بسیار مهم است، ادامه داد: بهترین سریال در بدترین موقع پخش می شود و مخاطب را از دست می دهد و پولی هم که با زحمت به تهیه کننده داده شده هدر می‌رود. استفاده بهینه کار سختی نیست و باید درست تنظیم کرد.
تحویلیان به پخش سریال‌های بومی اشاره کرد و افزود: برای مثال سریال‌های اصفهانی در اصفهان پخش می‌شود در حالی که اگر در تهران پخش شود مردم با لهجه‌های دیگر آشنا می‌شوند.
محمودی: جوان‌ها نیاز به قهرمان دارند
سخنران دیگر شبکه دو، نوید محمودی نویسنده و کارگردان سریال سایه بان بود. او گفت: جوان‌های ما نیاز به قهرمان دارند قهرمانی از جنس خودشان، در مجموعه «سایه بان» یکی از این قهرمان ها را نشان دادیم که برای به دست آوردن استقلال در محیط کار تلاش کرد. جامعه امروز ما پر از قهرمان است. به نظرم جوان هایی که در عرصه جدید تلاش می کنند قهرمان هستند. مثلا جوانی در عرصه نانو فعالیت دارد، شخصیت اول داستان ما نیست چرا که نگرانیم نشود با او قصه را درست کرد. اگر جوان‌های امروز را قهرمان های خودشان کنیم آنچه را نیاز داریم به دست خواهیم آورد. جوان‌ها حرف‌های ما را گوش نمی‌کنند اما اگر از جنس خودشان به آنها بگوید حتما به آن دقت می‌کنند.
سلطانی: سراغ سوژه‌های بکر برویم
مدیر و برنامه‌سازان شبکه سه، سخنرانان بعدی بودند. ابتدا علی فروغی، مدیر شبکه قبل از پخش کلیپ، گزارشی کوتاه از روند فعالیت ها ارائه کرد. بعد از فروغی، سعید سلطانی که این روزها در حال تکمیل سه گانه سریال ستایش است، سخن گفت. او تأکید کرد: باید خودمان را به روز کنیم که از توسعه جهان عقب نمانیم. مردم از صدا وسیما انتظار دارند به سوژه و موضوعاتی بپردازیم که تا به حال سراغ آنها نرفتیم. موضوع دیگر استقلال مالی سازمان به لحاظ کمی است که با شوک مالی مواجه بود و به ناچار باید کاری می کردیم که اسپانسرها وارد شدند و آنها هم مطالباتی را داشتند.
وی اظهارداشت: هر چه از نظر مالی در مضیقه باشیم سازمان از موجودیت خود دور می شود. زمانی که تهیه کنندگان با پیمان کاری برنامه تولید کنند کیفیت برنامه پایین می آید، زیرا بیشتر، نظر اسپانسرها مورد توجه قرار می‌گیرد. چرا بعضی از مجموعه‌ها به زبان های دیگر پخش نمی‌شود، مجموعه‌هایی که ما می‌سازیم با مخاطب خارجی ارتباط برقرار نمی‌کند، در واقع این مجموعه ها با مصادیق قابل فهمی چون برادری، عشق به میهن است که همه دنیا می فهمند.
اسعدیان: به خودمان هم نگاه منتقدانه داشته باشیم
همایون اسعدیان سخنران دیگر بود. این کارگردان 60 ساله اصفهانی الاصل که سریال لحظه گرگ و میش را برای پخش آماده می‌کند با اشاره به جنگ روانی علیه کشورمان که از طریق ماهواره‌ها و فضای مجازی در جریان است گفت: در این شرایط باید نشاط را حفظ کنیم و نگذاریم امید از دست برود.
وی افزود: ما اگر امید را از دست بدهیم همه چی را از دست داده‌ایم. ما در سریال‌سازی باید این امید به آینده را در دل مردم روشن نگه داریم. اسعدیان گفت: وقتی در یک برنامه تلویزیونی به مسائل مختلف کشور انتقاد می‌شود، این برای مردم جالب و حائز اهمیت است و باعث اعتمادسازی می‌شود. ما باید به خودمان هم نگاه منتقدانه داشته باشیم.
مقدم‌دوست: بخش فیلمنامه‌نویسی به حمایت بیشتری نیاز دارد
هادی مقدم دوست هم با اشاره به جایگاه ویژه فیلمنامه‌نویسی در تولید سریال‌های تلویزیونی گفت: این بخش نیاز به حمایت بیشتری دارد و باید به امرار معاش فعالان این بخش توجه کرد به خصوص که فیلم‌نامه‌نویسان افرادی کمتر شناخته‌شده اند ولی اگر کارشان خوب نباشد، سریال خوبی ساخته نمی شود.
مقدم دوست که در حال ساخت سریال سرباز است پیشنهاد داد: هم‌افزایی در حوزه فیلمنامه‌نویسی باعث تقویت بیشتر فعالان این حوزه خواهدشد و فیلم‌نامه‌نویسان فعال در تلویزیون می‌توانند با تبادل سواد و تجربیات خود در قالب این هم‌افزایی‌ها، کمک بزرگی به فیلم‌نامه‌های سریال‌ها بکنند.
رمضان‌نژاد: امروز بیش از هر زمان دیگری مردم نیاز به امید دارند
آخرین سخنرانان، گروه شبکه پنج بودند. در ابتدا، جواد رمضان نژاد، مدیر شبکه در کنار پخش کلیپی گزارشی از فعالیت های شبکه در حوزه سریال داد و سپس نوبت به حمیدرضا آشتیانی پور، دوبلور پیشکسوت که ردای تهیه کنندگی هم بر تن داردرسد او گفت: امروز بیش از هر زمان دیگر مردم ما نیاز به امید دارند. برای پیشگیری از ناامیدی هم بهتر است کسانی که در مسیر تولید سریال و محصولات نمایشی تلاش می‌کنند، عنصر زمان را فراموش نکنند. وی ادامه داد: زمانی که من نوعی برای تولید مجموعه‌ای اقدام می‌کنم، نباید زمان را نادیده و با سنگ‌اندازی جلوی شروع مجموعه را گرفت. این رفتارها باعث نا امیدی میان تولیدکنندگان می‌شود.
شفیعی: در بعضی‌حوزه‌ها غفلت کرده‌ایم
مهدی شفیعی تهیه‌کننده هم گفت: ما در این سال‌ها از بعضی موضوعات غفلت کردیم و بعضی موضوع‌ها را از دست دادیم و این باعث شد که مخاطب را از دست دادیم. باید به موضوعات محیط زیست که در توسعه پایدار کشور نقش داشته‌اند و موضوعاتی که مقام معظم رهبری اشاره داشتند که چگونه به سراغ این موضوعات برویم توجه کنیم. ما باید به لحاظ دانش و کیفی خود را آماده کنیم و حوزه علمی در بخش فرهنگ هنر را در برنامه داشته باشیم. به هر حال باید برای اتفاقات آینده مهندسی داشت منتظر طرح نباشیم باید در بخش فنی، مالی مقداری آماده‌تر به آن سمت برویم که در کارزار رسانه‌‌ای نقش پر رنگ‌تری داشته باشیم. من به اقلیم اشاره می‌کنم که خود دستمایه‌های داستانی است که ما بخش کمی اشاره کردیم ولی به هر حال می‌توانیم با یک برنامه‌ریزی درست به اهداف برسیم.
