خبرگزاری مهر: نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی از نیرو‌های چهارگانه ارتش است که در کنار سایر نیرو‌های مسلح در ارتش، سپاه، بسیج و نیروی انتظامی وظیفه حراست و حفاظت از منافع کشورمان را برعهده دارد. کارکنان این نیرو از روز‌های ابتدایی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به پاسداری از انقلاب و منافع ایران پرداخته اند و رشادت‌های آن‌ها در دوران شکوهمند دفاع مقدس به ویژه در مقاومت 34 روزه خرمشهر و البته زمین گیر کردن نیروی دریایی رژیم بعث عراق در شصت و هفتمین روز از آغاز جنگ و در عملیات مروارید بر کسی پوشانده نیست.
در حوزه دیپلماسی دفاعی و حضور در آب‌های بین المللی نیز، نیروی دریایی توانسته حضور موثر و مقتدری داشته باشد و از منافع و منابع جمهوری اسلامی حراست کند. مقابله با دزدان دریایی و تامین امنیت تجارت دریایی از دیگر اقدامات این نیروی ولایی و مقتدر است.
برای آشنایی بیشتر با ماموریت‌ها و عملکرد نیروی دریایی راهبردی ارتش با امیر دریادار تورج حسنی مقدم «جانشین فرمانده نیروی دریایی ارتش» به گفتگو نشستیم.
متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
فرمانده نیروی دریایی ارتش در نشست خبری هفته پیش از رونمایی و الحاق زیردریایی فاتح و ناوشکن سهند به ناوگان نیروی دریایی ارتش خبر داد. این تجهیزات چه تفاوتی با نمونه‌های خارجی و گذشته دارند و چه قابلیت‌هایی دارند؟
در خصوص ناوشکن سهند و زیرسطحی فاتح باید گفت: این تجهیزات کاملاً بومی هستند. ناوشکن سهند ورژن جدیدی از ناوشکن جماران در دریای جنوب و ناو دماوند در خزر است. سهند به عنوان یک ناوشکن اقیانوس پیما با توانمندی انجام مأموریت‌های سطحی، ضد زیرسطحی، ضد سطحی و ضد هوایی است و قدرت ماندگاری آن در دریا نسبت به نمونه‌های تولیدی در گذشته بسیار بیشتر است و می‌تواند فرماندهی تاکتیکی را در دریا برعهده بگیرد و دیگر شناور‌ها را هدایت کند. این شناور از سرعت رانش بالایی برخوردار است و علاوه بر انجام مأموریت‌های اصلی می‌تواند مأموریت‌های فرعی را نیز با توجه به توان حمل بالگرد انجام دهد و البته قابلیت و توانمندی‌های بسیار بالایی نیز دارد.
در بحث زیرسطحی فاتح باید گفت: این زیردریایی از نوع کلاس غدیر توانمندی بیشتری دارد و پیشرفته‌تر است و توان ماندگاری بیشتری زیر آب نسبت به انواعی دارد که در گذشته از خارج خریداری کردیم و یا در داخل تولید کرده بودیم. به لحاظ تعداد خدمه، تسلیحات و کنترل آتش، از توانمندی‌ها و قابلیت‌های به مراتب بهتر و پیشرفته تری برخوردار است و انشاءالله در ورژن‌های بعدی که از این زیرسطحی تولید می‌شود، به سامانه AIP که می‌تواند بحث سکوت در زیر آب را بیشتر رعایت کند مجهز می‌شود. این زیردریایی در خفا می‌تواند بازدارندگی بسیار خوبی را در مقابل کشور‌های هدف به وجود می‌آورد.
از برنامه‌های نیروی دریایی برای ارتقاء تجهیزات این نیرو و البته ارتقاء توان بازدارندگی دریایی کشور بفرمائید و در آینده از چه تجهیزاتی رونمایی می‌کنید؟
نیروی دریایی ارتش در همه حوزه ها، فعالیت خود را انجام می‌دهد، زیرا نیروی دریایی در واقع یک ارتش کوچک است، یعنی نیروی زمینی که همان تفنگداران باشند و نیروی هوایی دارد و در این یگان‌ها از هواناو‌ها و هوادریا‌ها استفاده می‌کنیم و توانسته ایم این تجهیزات را به موشک‌های پیشرفته تولید داخل مجهز کنیم. البته هم اکنون نیز این تجهیزات به سلاح‌های پیشرفته مجهز هستند، اما به دنبال آن هستیم که تجهیزات را به موشک‌های پیشرفته تری مجهز کنیم تا بتواند در عمق و برد بیشتری از کارایی آن‌ها استفاده کنیم.
هواناو‌ها را به موشک مجهز کرده ایم و سعی داریم در بحث کنترل آتش و موشک آن‌ها را ارتقا و تجهیزات آن را توسعه بدهیم
در بحث بالگردها، نیروی دریایی از سه نوع بالگرد ضد سطحی، مین روب و بالگرد ضد زیرسطحی استفاده می‌کند. یعنی بالگرد‌های AP نیروی دریایی مأموریت ترابری و ضد یگان‌های سطحی را با توجه به موشک‌های هوابه سطحی که دارند به عهده می‌گیرند و بالگرد‌های SA 3 D. مأموریت زیرسطحی را برعهده دارند و برای مقابله با زیردریایی‌ها به کار گرفته می‌شوند و بالگرد‌های RH، مین روب هستند یعنی اگر عملیات مین روبی را دشمن انجام دهد، این بالگردها می‌توانند مین روبی را انجام داده و کانالی را برای عبور یگان‌های شناور باز کنند. این بالگردها به سلاح‌های موشکی و تیربار مجهز شده اند. در بحث هواناو‌ها هم به همین شکل است و ما هواناو‌ها را به موشک مجهز کرده ایم و سعی داریم در بحث کنترل آتش و موشک آن‌ها را ارتقا و تجهیزات آن را توسعه بدهیم.
در جایی گفته بودید سامانه کمند تا پایان سال روی شناور‌های نیروی دریایی نصب می‌شود، این فرآیند در چه مرحله‌ای است؟
یکی از برنامه‌های ما در آینده نزدیک این است که ناو «خارک» در کنار ناو «سهند» به آمریکای جنوبی اعزام شوند
سامانه کمند در آینده‌ای نزدیک روی ناوشکن سهند نصب می‌شود. این سامانه مانند نمونه خارجی فالانکس یک تیربار با ریت بسیار بالاست که حدود چهار هزار گلوله در دقیقه می‌تواند شلیک کند. هفته پیش که در بندرعباس بودم از نزدیک از این سامانه بازدید کردم و با خواست خدا مراحل نهایی آن در حال انجام است. نیروی دریایی قصد دارد با ناوشکن سهند کل اقیانوس‌ها را بپیماید. یعنی از سمت سریلانکا و تنگه مالاکا به سمت ونزوئلا و آمریکای جنوبی برویم و بعد از آن عرض اقیانوس اطلس را طی و با عبور از کانال سوئد و اقیانوس هند به خلیج فارس برگردیم. در این مأموریت، ناو خارک در کنار ناو سهند به کار گرفته می‌شود و سامانه کمند که یک سامانه دفاع نقطه‌ای بر روی ناوشکن سهند نصب و از آن بهره برداری می‌شود.
یکی دیگر از موضوعاتی که در سال‌های اخیر شاهد آن هستیم، اعزام ناوگروه‌های دریایی ارتش به کشور‌های مختلف مانند چین و ایتالیا است. آیا برنامه‌ای برای اعزام ناوگروه به دیگر کشور‌ها دارید؟ چگونه ایران که در تحریم قرار دارد توانسته به این توانمندی برسد که در آب‌های آزاد و اقیانوس‌ها حضور پیدا کند و اینگونه مناسبات با سایر کشور‌ها داشته باشد؟ از سوی دیگر اینگونه مناسبات چه دستاوردی برای کشور ما می‌تواند داشته باشد؟
نیروی دریایی، نیرویی است که می‌بایست از منافع و منابع جمهوری اسلامی ایران در دریای آزاد و اقیانوس‌ها دفاع کند. در حال حاضر ناوگروه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران به اقیانوس هند، دریای سرخ، خلیج عدن و باب المندق برای پاسداری از منافع کشور اعزام می‌شوند. همانطور که می‌دانید حضور در دریا‌های دور نیازمند توانمندی‌ها و تجهیزات خاصی است. یکی از برنامه‌های ما در آینده نزدیک اعزام دو یا سه فروند شناور مجهز به بالگرد‌های خاص برای ماموریت به کشور ونزوئلا در آمریکای جنوبی است که ممکن است این ماموریت 5 ماه طول بکشد. ماندگاری و استقامت در دریا نیازمند تجهیزات ویژه و نیروی انسانی خاصی است که خوشبختانه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از این توانمندی‌ها برخوردار است.
نیروی انسانی در نیروی دریایی ارتش در دو شهر نوشهر و مرکز آموزش تخصصی رشت به عنوان درجه داری در حال تحصیل هستند. این نیرو‌ها با توکل به خدا و با روحیه‌ای بالا کار خود را انجام می‌دهند. معمولاً نیرو‌های دریایی در جهان که به ماموریت‌های دریایی اعزام می‌شوند، یک عقبه دارند و نیرو‌های پشتیبانی کننده‌ای از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند، اما جمهوری اسلامی ایران تاکنون تیم‌هایی را که به ماموریت‌های مختلف اعزام کرده بدون عقبه بوده است و شناور‌های اعزام شده به لحاظ فنی و تعمیرات با توجه به دانش، تخصص و مهارتی که کسب کرده و آموزش‌هایی که می‌بینند عمل می‌کنند و بحمدلله توانسته اند از پس این ماموریت‌ها به خوبی برآیند. البته بنابر موارد در برخی بنادر برای تامین آب آشامیدنی پهلو می‌گیرند. انجام ماموریت اعزام ناوگروه به آمریکای جنوبی که مدنظر شما است 5 ماه به طول می‌کشد و در آینده‌ای نزدیک انجام خواهد شد.
نیروی دریایی در بسیاری از حوزه‌ها سردمدار بوده است. در بحث دیپلماسی دفاعی شاید بتوان گفت: نیروی دریایی راهبردی ارتش پیشتاز باشد. از اقدامات و برنامه هایتان برای گسترش دیپلماسی دفاعی در آینده بفرمایید؟
اعزام شناور‌ها به نقاط دوردست دیپلماسی فعال دفاعی کشور را نشان می‌دهد
نیروی دریایی یک نیروی بین المللی، نظامی و علمی است. همینکه شناور‌های ما به نقاط دوردست اعزام می‌شوند و پرچم پرافتخار جمهوری اسلامی را در مناطق دور به احتزاز درمی آورند در واقع به نوعی دفاع از منافع و منابع حیاتی کشورمان است و دیپلماسی فعال دفاعی کشور را نیز نشان می‌دهد. استحکام بخشیدن به بحث دیپلماسی کشور و ارتقای جایگاه بین المللی جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین المللی و همچنین مشارکت در بحث تامین امنیت تردد کشتیرانی و اقتصاد جهانی یکی از ماموریت‌های نیروی دریایی راهبردی ارتش است.
از سویی دیگر، کشور‌های حاشیه اقیانوس هند یک اجلاس را در قالب IONS تشکیل دادند که هر دو سال ریاست آن عوض می‌شود و ریاست این دوره بر عهده ایران است. هفته قبل امیر خانزادی فرمانده محترم نیروی دریایی به هند سفر کرده و در این اجلاس سخنرانی کردند. برنامه نیروی دریایی، تقویت حضور در دریا‌ها است و راهبرد را هم امام راحل برای ما مشخص کرده اند، یعنی مقاومت و حضور موثر در صحنه. ما برای اینکه بتوانیم از منافع خود در آب‌های بین المللی دفاع کنیم، می‌بایست شناور‌های خود را با قدرت در دریا‌ها حفظ کنیم. اعزام ناوگروه‌ها به کشور‌های مختلف آسیایی و اروپایی یکی دیگر از اقدامات نیروی دریایی در راستای تقویت دیپلماسی دفاعی است. البته برگزاری رزمایش‌ها با سایر کشور‌ها نیز در راستای گسترش همکاری و تعامل با سایر کشور‌ها برگزار می‌شود.
دریا بسیار مهم است، زیرا از 7 هزار کیلومتر مرکز کشور، 3 هزار کیلومتر آن مرز آبی است. از طرفی دیگر حدود 93 درصد صادرات و واردات کشور از طریق دریا انجام می‌شود. به همین دلیل برقراری امنیت تجارت دریایی برای ایران اسلامی بسیار مهم است و نیروی دریایی باید با قدرت و صلابت وارد این عرصه شود. البته این اقدامات در زمان جنگ تحمیلی هم انجام شد و اسکورت کشتی‌های نفتی و تجاری بر عهده نیروی دریایی و با همکاری نیروی هوایی ارتش بود. نیروی دریایی دو ناو خود را در دفاع از منافع ایران برای صادرات نفت در دوران جنگ تحمیلی از دست داد و با رشادت فراوان صادرات نفت حتی یک روز هم قطع نشد. نیروی دریایی در جنگ تحمیلی توانست در همان 67 روز اول توان رزمی نیروی دریایی ارتش بعث عراق را نابود کند که تا پایان جنگ هم این رژیم نتواند توان دریایی خود را بازسازی کند.
با توجه به اوج گیری تهدیدات آمریکا علیه ایران آمادگی نیروی دریایی ارتش برای پاسخ به این تهدیدات احتمالی چگونه است؟
آمریکا از ابتدای انقلاب اسلامی ایران را تحریم و یا تهدید کرده است و با هر وسیله‌ای که در اختیار داشته تلاش کرده جلوی پیشرفت اقتصادی و سیاسی کشور را بگیرد. امروز نیز می‌خواهد فشار اقتصادی مضاعفی را بر کشور تحمیل کند. آن‌ها با تحریم و فشار می‌خواهند جمهوری اسلامی را در قفس کرده و کنترل کنند و از سوی دیگر تلاش دارند بازو‌های اقتدار منطقه‌ای ایران را تضعیف کنند، اما اگر ما بخواهیم به تهدیدات آمریکا توجه کنیم، باید صحنه تهدیدات را مدنظر قرار دهیم. این عرصه تنها به مرز‌های آبی و خاکی کشور ما محدود نمی‌شود و عقبه بسیار گسترده تری دارد؛ مانند سوریه، لبنان و فلسطین. آمریکایی‌ها در راهبرد خود می‌خواهند بر انرژی خلیج فارس مسلط شوند، از طرفی راهبرد پیشگیرانه را در دستور کار خود دارند و با هر کشوری که تحت فرمان او نباشد مقابله می‌کنند.
جمهوری اسلامی که حق طلب است و روی پای خود ایستاده و پرچم آزادی و حق طلبی را در جهان برافراشته مورد هجمه و فشار آمریکائی‌ها است. از طرفی دیگر دشمنان انقلاب با استفاده از رسانه و شبکه‌های اجتماعی می‌خواهند به ملت‌های جهان بگویند که ما طرفدار شما هستیم. در مقابل این سیاست‌ها جمهوری اسلامی سیاست دفاع و بازدارندگی را اتخاذ کرد. ارتش جمهوری اسلامی و نیروی دریایی به عنوان بخشی از نیرو‌های مسلح می‌بایست با شناخت محیط داخلی و خارجی برای مقابله با تهدیدات خود را آماده کند.
نیروی دریایی به لحاظ آمادگی نظامی و دفاعی در شرایط بسیار خوبی قرار دارد و راهبرد آمادگی فردی، سازمانی و تجهیزاتی را دنبال می‌کند
ما معتقدیم اگر تهدیدی متوجه کشور باشد از طریق دریا است؛ بنابراین وظیفه نیروی دریایی بسیار سنگین است. نیروی دریایی به لحاظ آمادگی نظامی و دفاعی در شرایط بسیار خوبی قرار دارد و راهبرد آمادگی فردی، سازمانی و تجهیزاتی را دنبال می‌کند. خوشبختانه نیرو‌های ما با اعتقادات بسیار قوی و روحیه شهادت طلبی آماده دفاع از کشور تا پای جانشان هستند. تجهیزات نیروی دریایی نیز روز به روز در حال پیشرفت و آماده دفاع از سرزمین هستند. الحاق ناوشکن سهند و زیرسطحی فاتح در روز‌های اخیر نیز در جهت تقویت توان بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران صورت می‌گیرد. نیروی دریایی اهدافی را برای خود مشخص کرده و کارکنان این نیرو آماده اند به عنوان سربازان ولایت در مقابل تهدیدات، ایستادگی و از کشور دفاع کنند.
آیا تحریم‌ها تاثیری بر عملکرد و برنامه‌های نیروی دریایی ارتش دارد؟
تهدید‌ها تا به امروز با حول قوه الهی نتیجه عکس داشته و موجب شده نیرو‌های مسلح از جمله نیروی دریایی با تعاملی که با صنعت و حوزه دانشگاهی داشته اند به پیشرفت‌های خوبی دست یابند
تهدید‌ها تا به امروز با حول قوه الهی نتیجه عکس داشته و موجب شده نیرو‌های مسلح از جمله نیروی دریایی با تعاملی که با صنعت و حوزه دانشگاهی داشته اند به پیشرفت‌های خوبی دست یابند.
البته تحریم‌ها مختص امروز نیست و حوزه نظامی از ابتدای انقلاب در شدیدترین تحریم‌ها قرار داشته است، اما با اتکا به دانش داخلی و باور به اصل ما می‌توانیم، توانسته ایم به پیشرفت‌های خوبی برسیم. در این سال‌ها تجهیزات بومی متعددی مانند ناو پیکان و دماوند تولید و به کار گرفته شده و در آینده‌ای نزدیک نیز خبر‌های بسیار خوبی از تولید تجهیزات جدید خواهید شنید. این‌ها نشان می‌دهد که تحریم تاثیری نداشته است و تعامل میان صنعت و دانشگاه و نیرو‌های مسلح موجب شده نیرو‌های مسلح ما با تجهیزات خوبی به ماموریت‌های خود ادامه دهند.
با توجه به توان نیروی دریایی ارتش در تولید تجهیزات و شناور‌های سطحی و زیرسطحی آیا برنامه‌ای برای صادرات این تجهیزات وجود دارد؟
بحث فروش تجهیزات بستگی به تقاضای کشور‌های خارجی دارد، ما در نمایشگاه‌های دریایی محصولات خود را ارائه می‌دهیم که اگر سفارشی وجود داشته باشد می‌توان به بحث فروش هم رسید. البته فروش تجهیزات در حوزه اختیارات سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح است.
مسئله‌ای که هر چند وقت یک بار خبر‌هایی از آن منتشر می‌شود و حتی رئیس جمهور آمریکا درباره آن صحبت می‌کند تنش میان نیرو‌های دریایی ایران با واحد‌های دریایی آمریکا در منطقه است آیا خاطره این در این باره دارید؟ نظر شما درباره حضور قدرت‌های بیگانه در خلیج فارس و دریای عمان چیست و آیا کشور‌های منطقه توان تامین امنیت دریایی را دارند؟
29 فروردین 1367 یک رویارویی مستقیم میان ایران و آمریکا رخ داد، نیروی دریایی ارتش تنها نیرویی است که پنجه در پنجه نیرو‌های آمریکایی شده و با آن‌ها مقابله مستقیم داشت است، ارتش جمهوری اسلامی ایران در قالب یک نیروی حرفه‌ای عمل می‌کند، حرکت شناور‌ها هم براساس قوانین بین المللی و قاعده عبور بی ضرر است و تا امروز نیز نیروی دریایی آمریکا این قوانین را عملکرد است، البته در برخی موارد یگان‌های هوایی آن‌ها قوانین را نقض کردند که با اخطار قرارگاه پدافند هوایی خاتم ارتش به سرعت حرکت خود را اصلاح کرده اند. در حوزه خلیج فارس نیز وظیفه حراست از آب‌های سرزمینی و منافع ایران بر عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که به خوبی این حراست و حفاظت انجام می‌گیرد.
