نمی‌دانم تابه‌حال به قواعد دوش‌گرفتن دقت کرده‌اید یا نه. به‌نظرتان این کار آدابی دارد؟ آیا از الزامات و نیازهای پوستتان باخبرید؟ آیا اصولی برای حمام رفتن و شستشوی بدن دارید؟ معمولاً چند بار در هفته دوش می‌گیرید و به چه نکاتی توجه می‌کنید؟ چه زمانی بهتر است دوش بگیریم؟ آیا دوش گرفتن تابع شرایط آب‌و‌هوایی است؟ آیا با تشدید فعالیت‌های بدنی نیاز بیشتری به شستشوی بدن داریم؟ آیا پس از دوش باید از محصولات مراقبتی استفاده کنیم؟ دوش گرفتن زیاد خطراتی برای پوست دارد؟ به‌نظرتان استفاده از محصولات جایگزین دوش کفایت می‌کند؟ دمای آب چقدر باید باشد؟ بهتر است از چه شوینده‌ای استفاده کنیم؟ آیا سن‌وسال تأثیری در میزان دوش گرفتن دارد؟ در این مقاله می‌خواهیم به همۀ این سؤالات پاسخ دهیم و اصول صحیح دوش گرفتن و شستشوی بدن را در انواع شرایط شرح دهیم. لطفاً با ما در بامیلوبلاگ همراه باشید.
متخصصان در بررسی‌های مراقبتی، حوزه‌هایی مثل سکسوالیته، نابردباری غذایی و مبحث SPF را در یک طیف می‌گذارند اما عادت‌های مربوط به شستشوی بدن را در ردۀ متمایزی قرار می‌دهند چون قواعد این حوزه کاملاً متفاوت است. میزان دوش گرفتن معمولاً حداکثری است یا حداقلی و افراد عادی در مواجهه با پرسش از میزان دوش گرفتن، غالباً به یکی از این دو نحو پاسخ می‌دهند: 1- هر روز بدون استثنا دوش می‌گیرم 2- فقط در صورت لزوم دوش می‌گیرم (و اضافه می‌کنند: فکر نمی‌کنید به همین علت دستمال مرطوب و شامپوهای خشک ابداع شده‌اند؟) اما پاسخ متخصصان پوست متفاوت است. آن‌ها معیارهایی علمی برای زمان‌های دوش‌گرفتن دارند و به شما می‌گویند که چه میزان دوش در هفته صحیح است و منجر به تندرستی می‌شود.
با کمال تأسف باید به گروه دوم یعنی تنبل‌های عزیز عرض کنیم که با شما مخالفیم و بهتر است این رویه را عوض کنید. طبق نظر نادا البالوک، استادیار بالینی و متخصص پوست در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، شما برای پاکیزگی نیاز دارید یک بار در روز یا یک روز درمیان دوش بگیرید. البته به گفتۀ هایدی اِی والدورف، متخصص و یکی از اعضای انجمن پوست زنان این توصیه‌های کلی هم به میزان فعالیت بدنی و محل زندگی آدم‌ها بستگی دارند. بهتر است در تعیین سهمیۀ دوش شخصی، 3 عامل اساسی را درنظر داشته باشید تا بهترین اتفاق برای پوستتان بیفتد. این 3 عامل عبارتند از: میزان فعالیت بدنی، نوع پوست و محیط زندگی.
حالا به‌ترتیب این عوامل را شرح می‌دهیم:
1- میزان فعالیت بدنی
به لطف تولیدات تجاری، روزبه‌روز محصولات بهداشتی بیشتری تولید می‌شود؛ محصولاتی که می‌توانید در کولۀ ورزشی‌تان بگنجانید و با خودتان به باشگاه ببرید و این امکان را به شما می‌دهند که بعد از ورزش بدون دوش گرفتن احساس تمیزی و طراوت کنید. این طور به نظر می‌رسد که با این محصولات در وقت صرفه‌جویی می‌کنید اما اگر بعد از تمرین خیس عرق هستید، احتمالاً بهترین کار این است که حوله‌ای بردارید و دوش بگیرید تا به جای پوشاندن و خشک‌کردن عرق و آلودگی، آن‌ها را بشویید و از بین ببرید. دکتر والدروف، متخصص پوست در این باره می‌گوید: “اصلاً چرا دوش می‌گیریم؟ به این‌خاطر که چربی، سلول‌های مرده، عرق، باکتری و گرد و خاک را از بدنمان پاک کنیم” و در ادامه شرح می‌دهد که: “وقتی این مواد روی پوستتان تجمع می‌کنند می‌تواند به هرچیزی از جوش و التهاب تا عفونت‌های باکتریایی و قارچی منجر شوند.” دکتر والدروف توضیح می‌دهد که “دوش گرفتن بعد از تمرینات ورزشی در افرادی که به طور خاص مستعد ابتلا به آکنه هستند، به پاکسازی حفره‌های پوستی کمک می‌کند و خصوصاً اگر آرایش داشته باشید بسیار اهمیت دارد و ضروری است.” کِلی کاکرل، مؤسس درماتولوژی توصیه می‌کند که: اگر زمان محدودی دارید فقط با آب خالی دوش بگیرید و بدون مواد شوینده لیف را به بدنتان بکشید. مطمئناً این کار بعد از تمرین بهتر از این است که اصلاً سمت آب نروید.”
2- نوع پوست
پیشنهاد دکتر کاکرل به افرادی که پوست چربی دارند این است که هر روز دوش بگیرند و می‌گوید: “اگر پوست حساس یا بسیار خشکی دارید، دوش گرفتن بیش از دو بار در هفته توصیه نمی‌شود چون شستشوی زیاد پوست سبب خشکی، خارش و التهاب می‌شود.” او به افرادی که پوست خشکی دارند و به‌طور مرتب ورزش می‌کنند، توصیه می‌کند که از صابون ملایم استفاده کنند. پس از دوش هم مرطوب‌کننده بزنند. به خاطر داشته باشید که نوع پوستتان با تغییر سن ممکن است تغییر کند. دکتر کاکرل در این باره چنین می‌گوید: “وقتی افراد مسن‌تر می‌شوند، پوستشان بهطورکلی چربی کمتری تولید می‌کند و اگر چند بار در هفته دوش بگیرند، ممکن است با مشکلات پوستی مواجه شوند.”
3- محیط زندگی
تمرین ورزشی و فعالیت‌های کاری تنها مقولاتی نیستند که می‌توانند عرقتان را دربیاورند. اگر محیط زندگی‌تان گرم و مرطوب باشد، دلتان می‌خواهد هر روز دوش بگیرید تا میزان باکتری و آلودگی پوست را به حداقل برسانید و باطراوت باشید. درمقابل درمحیط‌های خشک و خنک، نیاز به دوش گرفتن کمتر احساس می‌شود. بنا به نظر داکتر والدروف: “در ماه‌های سرد و خشک زمستانی بهتر است کمتر دوش بگیرید چون در آب و هوای خشک، این کار بیش از حد پوستتان را خشک می‌کند.” اگر متوجه شدید که پوستتان خشک و پوسته‌پوسته شده یا خارش غیرطبیعی دارد، کمتر دوش بگیرید و از اسکراب و لایه‌بردار برای زدودن نواحی خشک و مرطوب‌کننده برای آب‌رسانی استفاده کنید.
به‌عقیدۀ دکتر کاکرل: معمولاً بهترین شیوۀ شستشوی پوست، استفاده از لیف و صابون است. بعد از شستشو هم بهتر است از مرطوب‌کننده استفاده کنید.”
سخن آخر
به نظر دکتر البالوک: رعایت قواعد صحیح دوش گرفتن بسیار مهم‌تر از پیوسته دوش گرفتن یا استفاده از محصولات خشک‌کننده است. بهطورکلی دوش گرفتن صحیح یعنی دوش 10 دقیقه‌ای با آب گرم (نه آب داغ) و لایه‌برداری برای زدودن زایدات پوستی. (مگر آن‌که متخصص پوستتان بسته به شرایط خاص شما چیز دیگری تجویز کند.)
در این مقاله قواعد دوش گرفتن صحیح را شرح دادیم. در مقالات بهداشت و سلامت بدن، می‌کوشیم شیوۀ صحیح مراقبت از بدن را با شما در میان بگذاریم و از نظرات پزشکان و متخصصان بهره بگیریم. شما برچه اساس و به چه میزانی دوش می‌گیرید؟ آیا حمام‌کردنتان تابع مراتبی است؟ لطفاً نظرات و پیشنهاداتتان را با ما در میان بگذارید.
