کیسه‌های پلاستیکی که به وفور و بدون هیچ محدودیتی در اختیار ما قرار دارند و برای هر خریدی از آن‌ها استفاده می‌کنیم از اصلی‌ترین تهدیدات زیست‌محیطی هستند.
به گزارش سلامن نیوز به نقل از صبح نو ،در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا اقدامات جایگزین را انجام می‌دهند تا استفاده از این کیسه‌ها و خطرات ناشی از آن به حداقل برسد. در جدیدترین اقدامات از این دست شرکت انگلیسی مارکس‌اند اسپنسر(M&S) اعلام کرده که کیسه خریدهای جدید را با استفاده از مواد پلاستیکی بازیافتی تولید کرده است. این در حالی است که بر اساس آمار موجود در ایران سالانه بیش از یک میلیون تن پلاستیک مصرف می‌شود.
به گفته سرپرست دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست «مصرف پلاستیک در ایران بسیار بی‌رویه است و سالانه هر نفر، سه کیلوگرم پلاستیک مصرف می‌کند و طبق آمار روزانه بیش از سه هزار تن و سالانه بیش از یک میلیون تن مصرف کیسه پلاستیکی داریم که به جز عوارض بهداشتی و محیط زیستی یک سری عوارض اقتصادی هم به همراه دارد»؛ این آمار وحشتناکی از وضعیت موجود است که می‌تواند به راحتی هر زندگی‌ای را به نابودی بکشاند.
آقای علی مریدی با اشاره به مصرف بی‌رویه کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یک‌بار مصرف و اثری که در طبیعت به جای می‌گذارد، گفته است: «چون پلاستیک از مواد نفتی تولید می‌شود از این رو ماندگاری آن در طبیعت تأثیرات نامطلوب بر روی آب و خاک به جای می‌گذارد. این مواد در طبیعت تجزیه نمی‌شوند بلکه به ذرات ریز تبدیل و در خاک وارد منابع خاکی و در آب وارد بافت ماهیان و دیگر جانداران و در نهایت وارد چرخه غذایی انسان می‌شود که در طولانی‌مدت مشکلاتی را برای سلامت انسان‌ها به همراه خواهد داشت.»
او اضافه می‌کند: «زمان بارندگی شاهد بسته شدن آبراه‌ها و روان شدن آب جوی در خیابان‌ها و معابر بوده‌ایم که در برخی موارد خسارات زیادی هم وارد می‌کند، علت این کار ورود پلاستیک به منافذ عبوری آب است که باعث بسته شدن آن‌ها می‌شود یا اینکه بعد از وقوع سیل یا بادهای تقریباً شدید، تا چشم کار می‌کند پلاستیک به تنه درختان، بوته‌ها و اطراف چسبیده است که منظره بسیار نازیبایی برای شهر و آن منطقه به وجود می‌آورد.»
او درباره راهکار برون‌رفت از این شرایط می‌افزاید: «در کشورهای پیشرفته کیسه پلاستیکی به راحتی در اختیار افراد قرار نمی‌گیرد به‌گونه‌ا‌ی که برای کیسه پلاستیکی از مشتری پول دریافت می‌شود؛ با این کار هم روی مدیریت مصرف آن کنترل دارند و هم کمک هزینه‌ای است برای صنایع بازیافت یا صنایع جمع‌آوری تا تشویق شوند پلاستیک را از سطح جامعه جمع‌آوری و دوباره بازیافت کنند.» وضعیت استفاده از پلاستیک به حدی خطرناک شده که محققان اعلام کرده‌اند با توجه به اینکه در سال2050 ضایعات پلاستیکی از تعداد ماهی‌های اقیانوس‌ها هم بیشتر می‌شود، لازم است تا نسبت به کاهش این ضایعات اقدام شود. بر اساس آنچه که شرکت انگلیسی مارکس‌اند اسپنسر در استفاده از کیسه‌های جدید اعلام کرده این کیسه خرید محکم و کاربردی از 75درصد زباله‌های پلاستیکی جمع‌آوری شده از اقیانوس‌ها تهیه شده است. ضایعات پلاستیکی می‌توانند در کسب و کار مورد استفاده قرار گیرند و با استفاده از روش‌های هوشمندانه در کاهش آن‌ها گام برداریم.
نفت، مشکلی برای محیط‌زیست
آقای حسین عبیری‌گلپایگانی، فعال محیط‌زیست در گفت‌و‌گو با روزنامه «صبح‌نو» درباره افزایش مصرف پلاستیک در ایران و اثرات آن بر محیط‌زیست، می‌گوید: «نفت در ایران یک مشکل بزرگ است که وقتی استخراج می‌شود به‌راحتی در اختیار پتروشیمی‌ها قرار می‌گیرد و پتروشیمی‌ها هم آن را به ظروف پلاستیکی یک‌بار مصرف و کیسه و ... تبدیل می‌کنند، این ظروف به‌وفور حتی در روستاهای چابهار پیدا می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «الان در یک بخشی از اروپا که نفت‌خیز هم نیست مالیات‌ها و عوارض سنگینی برای تولید ظروف پلاستیکی و کیسه‌های نایلون وضع شده است، زمانی‌که فردی به فروشگاهی می‌رود به صورت فله‌ای کیسه پلاستیکی در اختیار او قرار می‌گیرد. در ایام مذهبی مثل تاسوعا و عاشورا یا جشن‌های ملی- مذهبی ظروف پلاستیکی به تعداد زیاد در اختیار مردم قرار می‌گیرد که نهایتاً سر از خیابان‌ها و کوچه‌ها در می‌آورد.»
جای خالی فرهنگ مصرف
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه مشکل اصلی ما در حوزه برخورد با پلاستیک، نبود فرهنگ مصرف درست است، می‌افزاید: «متأسفانه پیش از آنکه کالایی را مصرف کنیم فرهنگ استفاده از آن را به ما یاد ندادند، چون فرهنگ استفاده از پلاستیک به هر شکلی در جامعه شکل نگرفته آن‌قدر مصرف بی‌رویه شده که روزانه هر شهروند تهرانی 250 تا 300 گرم پلاستیک دورریز دارد که اگر سرانه زباله هر شهروند را بین 900 تا 1200 گرم درنظر بگیریم چیزی حدود 25 تا 30درصد این زباله‌ها، پلاستیک است.» او معتقد است: «با این وجود باید گفت تولید پلاستیک تنها مشکل کشور نیست، ما در بازیافت زباله‌های پلاستیکی هم نقص داریم. از طرفی تفکیک زباله چه در بخش خانگی و چه در صنعت هنوز شکل نگرفته است وجود پلاستیک و سایر زباله‌ها ممکن است آلودگی‌های زیست‌محیطی بیشتری را به‌وجود بیاورد، به جرئت می‌توان گفت که تنها افراد دوره‌گرد و خیابانی هستند که توانسته‌اند با جمع‌آوری این مواد حداقل بخشی از آن را بازیافت کنند.»
نشت در رگ شهر
عبیری‌گلپایگانی با انتقاد از روش کمپوست شدن زباله‌ها در مراکز تفکیک زباله شهرداری تهران تأکید می‌کند: «کافی است یک‌بار به سایت زباله کهریزک سری بزنید، خواهید دید که زباله‌ها به صورت مخلوطی از پلاستیک، شیشه، مصالح ساختمانی و حتی مواد شیمیایی انبار شده‌اند. شهرداری کمپوست‌هایی از این زباله‌ها می‌سازد که از آن در پارک‌ها و برخی امور شهرسازی استفاده می‌کند.»
او با هشدار دادن درباره خطرات این اتفاق هم می‌گوید: «در نظر بگیرید بچه‌هایی را که در محله‌ای استفاده شده از این مواد بازی خواهند کرد. اگر زخمی به‌واسطه این مواد در آن‌ها ایجاد شود باید منتظر بیماری‌های عفونی در آینده باشیم، این موضوع عمق فاجعه را نشان می‌دهد که زباله‌های صنعتی، شیمیایی، بیمارستانی، خانگی و غیره تفکیک نمی‌شوند و از این ضایعات حتی برای کمپوست هم استفاه می‌شود.»
تفکیک زباله از مبدأ رسالتی است که نه تنها شهرداری بلکه شهروندان نیز برعهده دارند، به نظر می‌رسد کم‌کاری‌های صورت گرفته در فرهنگ‌سازی، اطلاع‌رسانی و تأمین تجهیزات مدرن جمع‌آوری و تفکیک زباله و همچنین کم‌کاری دستگاه‌های متولی در کاهش هر چه بیشتر مصرف پلاستیک در کشور باعث خواهد شد تا در آینده‌ای بسیار نزدیک، آلودگی‌هایی را تجربه کنیم که خودمان رقم زده‌ایم.
