امکان وجود حیات در قمر یخی زحل

به گزارش ایسنا به نقل از بی بی سی، این ارزیابی در پی بررسی‌های تازه کاوشگر کاسینی به روی این قمر کوچک کیوان صورت می‌گیرد.

کاسینی از میان فواره های آب که از اقیانوس زیر سطح یخی این قمر به فضا پرتاب می‌شود گذشته و از آن نمونه برداری کرده است.

تحلیل شیمیایی این نمونه‌ها قویا حاکی از این است که بستر دریای انسلادوس حاوی فواره های آب داغ است. همین فواره‌ها در بستر اقیانوس‌های زمین محل رشد و نمو ارگانیسم هاست.

فواره های آب داغ بستر اقیانوس ها در زمین محل رشد ارگانیسم هاست

البته وجود این سیستم‌های هیدروترمال(گردش آب داغ) به خودی خود تضمین کننده وجود ارگانیسم‌ها در این قمر به قطر 500 کیلومتر نیست و احتمال دارد محیط آن استریل باشد.

اما یافته‌های تازه دلیل قانع کننده ای برای بازگشت به این کره با ابزارهای پیشرفته فراهم می کند؛ ابزارهایی که بتوانند آب را برای یافتن شواهد زیستی بررسی کنند.

دکتر هانتر ویت از موسسه تحقیقات ساتوست در سن آنتونیوی تگزاس گفت: ما کاملا مطمئنیم که اقیانوس درونی انسلادوس قابل سکونت است و لازم است برای تحقیقات بیشتر به آنجا برگردیم.

او به بی بی سی گفت: اگر آثار حیات آنجا وجود ندارد سوال این است که چرا؟ و اگر وجود دارد بهتر. اما حتما باید پاسخ این سوال را دانست چون حتی اگر آثار حیات در آن وجود هم نداشته باشد با توجه به این شرایط باز هم کاملا جالب است.

تصور می شود که عمق اقیانوس این قمر کیلومترها باشد؛ اقیانوسی که به خاطر دمای ناشی از فشار گرانشی بسیار شدید کیوان به صورت مایع باقی می‌ماند.

کاسینی قبلا نشان داده بود که این آب با بستر سنگی اقیانوس از نوع نمک‌ها و سیلیسی که در فواره‌های برآمده از آن ردیابی شده در تماس است.

اما چیزی که دانشمندان می خواهند واقعا بدانند این است که آیا یک فرآیند خاص که در زمین جریان دارد در عمق آب‌های انسلادوس هم جریان دارد یا نه.

در تیغه‌های وسط اقیانوس‌های زمین آب شور با صخره‌های داغ غنی از آهن و منیزیم تماس پیدا می‌کند. از آنجا که مواد معدنی موجود در ساختمان بلوری این صخره‌ها حاوی ملکول های آب (H2O) است هیدروژن آزاد می‌کند و میکروب ها از این ماده به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند.

چیزی که کاسینی به دنبال آن بود نشانه‌های قطعی ملکول هیدروژن در فواره های انسلادوس بود که حالا یافته است.

دکتر کریس مکی اخترزیست شناس در آژانس فضایی آمریکا، ناسا، می‌گوید: هیدروژن برای ریزارگانیسم ها مثل شکلات است یعنی غذای محبوب آنهاست.

دکتر مکی میکروب‌هایی را توصیف می‌کند که به متانوژن معروفند چون گاز متان تولید می‌کنند که ناشی از کنش و واکنش هیدروژن و دی اکسید کربن است.

ماموریت کاسینی با برخورد به اتمسفر کیوان پایان می یابد

ماموریت کاسینی تحت هدایت ناسا روزهای پایانی‌اش را طی می‌کند. سوخت این کاوشگر که برای 12 سال مشغول گردش حول کیوان بوده اکنون رو به اتمام است. هدایت کنندگان قصد دارند آن را در ماه سپتامبر به اتمسفر کیوان بکوبند تا شانس برخورد احتمالی آن با انسلادوس و آلوده کردن محیط آن به صفر برسد.

هرچند این کاوشگر حاوی ابزارهای عالی است اما این ابزارها برای ردیابی آثار حیات در این قمر طراحی نشده بود. این کار نیازمند طبقه کاملا مدرنی از اسپکترومترهاست. هم اکنون پیشنهادی برای ارسال چنین کاوشگری در سال 2026 درحال تهیه است.

ناسا اخیر ماموریت دیگری به "اروپا" قمر مشتری که دارای اقیانوس است را تایید کرده. فرآیندهای مشابه در بستر اقیانوس این قمر هم احتمالا در جریان است. اما پوسته یخی آن خیلی ضخیم تر است و آبی که از آن به فضا فرار می‌کند خیلی کمتر است.

یکی از جذابیت‌های انسلادوس راحت بودن مطالعه زیر سطح یخی آن است چون این مواد با فواره‌ها به فضا پرتاب می‌شوند و کافی است قمری مثل کاسینی از میان آن رد شود.

دکتر اندرو کوتس دانشمند بریتانیایی حاضر در ماموریت کاسینی می گوید: ماموریت کاسینی انسلادوس را از نظر جستجو برای یافتن آثار حیات در سایر نقاط منظومه شمسی در صدر قرار داده است. به نظر من سه مقصد اصلی اکنون برابر هستند. مریخ که ممکن است 3.8 میلیارد سال قبل حاوی آثار حیات بوده باشد زمانی که شرایط سیاره خیلی متفاوت از امروز بود. قمر "اروپا" که اقیانوسی زیر پوسته اش دارد و حالا انسلادوس. این سه شاید دارای شرایط مناسب برای حیات بوده یا باشند.

نتیجه این مطالعه در نشریه ساینس چاپ شده است.