وضعیت افزایش قیمت گوشت قرمز و قاچاق دام در کشور

مسئولان یکی از عمده‌ترین دلایل افزایش قیمت گوشت را قاچاق دام بیان کرده‌اندکارشناسان علت گرانی گوشت را بی‌ارتباط با موضوع قاچاق دام دانسته و آن را به واقعی کردن قیمت این محصول ربط می‌دهند.

به گزارش به نقل از قانون ،در روزهای گذشته قیمت گوشت قرمز از منابع رسمی حدو 70 هزار تومان اعلام شد؛ البته این رقمی است که منابع رسمی اعلام کرده‌اند و اگر سری به قصابی‌ها وسوپرگوشت‌های سطح شهر بزنید با قیمت‌هایی به مراتب گران‌تر مواجه خواهید شد؛ به‌ گونه‌ای که در برخی از قصابی‌ها قیمت یک کیلوگرم گوشت گوسفندی تا 100 هزارتومان نیز رسیده است. برخی از مسئولان یکی از عمده‌ترین دلایل افزایش قیمت گوشت را قاچاق دام بیان کرده‌اند. در مقابل برخی از کارشناسان علت گرانی گوشت را بی‌ارتباط با موضوع قاچاق دام دانسته و آن را به واقعی کردن قیمت این محصول ربط می‌دهند.

قاچاق بی‌رویه و کمبود دام

چند روز پیش رییس اتحادیه گوشت گوسفندی با بیان اینکه قیمت هرکیلوگرم شقه بدون دنبه برای مصرف کننده به حدود ٧٠ هزارتومان رسیده است، گفت:قاچاق بی‌رویه و کمبود دام دلیل این امر است. علی اصغر ملکی با اشاره به اینکه قیمت گوشت گوسفندی طی دو هفته گذشته در بازار افزایش چشمگیری داشته است، اظهارداشت: در این مدت، هر هفته سه مرتبه با افزایش قیمت گوشت گوسفندی مواجه بوده‌ایم. در حال حاضر قیمت گوشت گوسفندی در بازار به 70 هزار تومان رسیده و واردات گوشت برای کنترل قیمت نیز راه به جایی نبرده است. از طرفی قیمت‌گذاری در اتحادیه‌های استانی نیز وجود ندارد و می‌توان گفت نظارت بر این بازار تعطیل شده و دیگر کارگر با حقوق یک میلیون و 200 هزار تومان توان خرید گوشت ندارد. به گفته ملکی در روز روشن گاو و گوسفند به آن بزرگی در سطح گسترده قاچاق می‌شود و کسی جلویش را نمی‌گیرد و قیمت گوشت به کیلویی 70هزار تومان می‌رسد که کارگر توان خرید ندارد،‌ گوشت‌های وارداتی برای تنظیم بازار هم به دست مصرف‌کننده واقعی نمی‌رسد و سر از رستوران‌ها در می‌آورد. پس از بالا رفتن ارزش دلار قاچاق دام افزایش یافت و قیمت دام زنده در داخل بالا رفت که هر دو باعث شد قیمت گوشت در مغازه‌ها بیشتر شود. در این خصوص چندی پیش معاون امور دام وزیر جهاد کشاورزی به قاچاق دام از کشور تاکید کرده بود.

کاهش تولید داخل

علی‌اصغر ملکی همچنین در این خصوص به فارس گفت: پس از افزایش چند برابری ارزش دلار قاچاق دام به کشورهای اطراف از جمله عراق، ترکیه، کویت، قطر، عمان و امارات افزایش یافت و فروش به دینار هم در کویت انجام می‌شود که سود خوبی حتی بهتر از دلار دارد. از سوی دیگر بالا رفتن ارزش دلار باعث شد خوراک دام که بخش زیادی از آن وارداتی است نیز گران‌تر باشد؛ بنابراین قیمت تمام شده تولیدکنندگان داخل هم بالا رفت، به طوری که هم اکنون دام زنده در استان‌ها به کیلویی 30 هزار تومان رسیده است و آن‌ها می‌گویند خوراک و علوفه‌ای که برای دام استفاده می‌کنند، بسیار گران شده است. تولید در داخل کشور هم کم شده است؛بنابراین میزان عرضه دام در میادین به شدت کاهش یافته و همه این‌ها روی بالا رفتن قیمت گوشت در بازار تاثیر گذاشته است. ما همه این موارد را با مقامات بالاتر مطرح کرده‌ایم اما تاکنون اقدام عملی برای کنترل قیمت صورت نگرفته است.

زمانی که قیمت دام زنده افزایش یافته نمی‌توان قصاب یا مغازه‌دار را اجبار کرد که حتما ارزان‌تر بفروشند، بالاخره این مشکل را باید از سرچشمه حل کرد یعنی با تهیه خوراک و نهاده ارزان قیمت تمام شده تولید دام را کاهش داد تا گوشت در بازار ارزان‌تر شود. در حال حاضر واردات گوشت از کشورهای استرالیا و آسیای میانه صورت می‌گیرد اما توزیع این گوشت‌ها به نحو صحیح انجام نمی‌شود؛ یعنی اینکه این گوشت‌ها به دست مصرف‌کنندگان واقعی نمی‌رسد و بیشتر به رستوران‌ها می‌رود. در صورتی که واردات بیشتر شود و توزیع آن به نحوی کنترل شود که به دست مصرف‌کنندگان واقعی برسد و همچنین قاچاق دام کنترل شود، قیمت در بازار متعادل خواهد شد.

تاکید وزیر بر قاچاق دام

چندی پیش وزیر جهاد کشاورزی نیز در خصوص قاچاق دام از کشور گفت: در حال حاضر دو میلیون دام از کشور قاچاق می‌شود که سرمایه ملی است و این سرمایه از غرب، شمال غرب و از بخش جنوب کشور به کشورهای حاشیه خلیج فارس برده می‌شود. برنامه‌ریزی‌هایی برای دام‌های زودبازده و بهره‌وری از دام‌های صنعتی در دستور کار قرار دارد. دامداری‌های سنتی ما رو به کاهش هستند و دامداران محلی به جای چرای دام در مراتع کولبری می‌کنند. دشت‌هایی که برای چرای دام وجود دارد به خاطر نبود دام، خشک شده و آتش می‌گیرد.

علت قاچاق معلوم نیست

این تاکیدها در حالی است که هر روز از کمبود گوشت قرمز در کشور سخن به میان می‌آید و همان‌طور که مشاهده می‌شود قیمت این محصول روزبه‌روز در حال افزایش است؛ با این وجود به نظر می‌رسد مسئولان توجهی به این وضعیت نمی‌کنند و قاچاق دام زنده نیز از کشور ادامه دارد. در شرایط فعلی دام زنده در کشور دچار بحران دوطرفه ممنوعیت و لغو ممنوعیت صادرات شده است که در هر دو صورت با کمبود دام در کشور مواجه هستیم و با وجود ممنوعیت صادرات، دام زنده از کشور قاچاق می‌شود. قاچاق دام زنده از جمله مواردی است که سود کلانی را برای قاچاقچیان به همراه دارد زیرا دام زنده به کشورهایی قاچاق می‌شود که درآمد نفتی بالایی در اختیار دارند.

از طرفی نوسانات قیمت ارز در کشور ما و تمایل خرید گوسفند سفید ایرانی در کشورهای عربی همسایه انگیزه لازم را برای قاچاقچیان در جهت خروج غیرقانونی دام از کشور ایجاد کرده است. در این خصوص رییس اتحادیه گوشت گوسفندی گفته بود که ما نگران شرایطی هستیم که بر گوشت قرمز حاکم شده است. با روند رو به رشد قاچاق دام زنده و خروج آن از کشور ما با کمبود دام مواجه می‌شویم. این خروج بی‌رویه دام موجب صدمه به تولیدات داخلی شده است. طبق گفته اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی به غیر از گوسفند قاچاق دام زنده شامل گاو و گوساله نیز می‌شود که هنوز مشخص نیست چطور دام‌های سنگین را به دور از چشم ناظران و گمرک از مرز عبور می‌دهند.

نقش دلالی و واسطه‌گری

با وجود اینکه اتحادیه گوشت گوسفندی قاچاق دام زنده را از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت گوشت قرمز می‌داند اما انجمن صنفی گاوداران این افزایش قیمت‌ها را بیشتر به واسطه‌گری و دلال بازی در این بازار مرتبط می‌داند. در این خصوص سید احمد مقدسی رییس انجمن صنفی گاوداران ، با اشاره به قیمت گوشت گوساله در بازار و واسطه‌گری‌های صورت گرفته گفت: قیمت هر کیلو گوشت گوساله در کشتارگاه‌ها همچنان روی 15 هزار تومان ثابت مانده و تغییری نداشته اما برای مصرف کننده قیمت خرده‌فروشی‌ها غیر قابل باور است. در حالی که قیمت تمام شده تولید 17 هزار و 500 تومان است و در کشتارگاه هم بر همین محور می‌چرخد اما واسطه‌گری به افزایش این قیمت بسیار دامن زده است و هم تولیدکننده متضرر می‌شود و هم مصرف کننده تحت فشار است. دستگاه‌های نظارتی آن‌طور که باید و شاید بر قیمت‌ها نظارت نمی‌کنند. میانگین کشوری قیمت هر کیلو گاو زنده 15 هزار تومان است اما قیمت گوشت در بازار به 60 تومان رسیده است. اگر قرار باشد هزینه حمل و سود مغازه هم اعمال شود تا 20 تومان معقول است؛ در حالی که این قیمت 60 هزار تومان است که بسیار غیرمنطقی است و نشان از کاستی در نظارت‌ها دارد.

به دنبال واقعی شدن قیمت گوشت

در خصوص افزایش قیمت گوشت قرمز و قاچاق دام در کشور جمشید عدالتیان عضو اتاق بازرگانی به «قانون» می‌گوید: قاچاق دام معمولا در مرزها اتفاق می‌افتد و امکان قاچاق آن به کشورهایی مانند افغانستان و پاکستان وجود ندارد. در واقع دام از کشور ما به عراق قاچاق می‌شود و میزان محدودی نیز به وسیله لنج به کشورهای حوزه خلیج فارس قاچاق می‌شود. این تبادلات همیشه در مرزها وجود داشته است و به عقیده من نمی‌توان اساس گرانی گوشت در کشور را مرتبط با موضوع قاچاق دام دانست. با وجود اینکه این کار سود بسیار بالایی دارد اما جابه‌جا کردن دام در مقادیر بالا غیرمنطقی به نظر می‌رسد.

قیمتی که در حال حاضر برای گوشت در نظر گرفته شده، همان قیمتی است که بر اساس ارز 4200 تومانی در نظر گرفته شده است زیرا قیمت گوشت‌های وارداتی نیز چیزی در حدود 10 دلار است و اگر با دلار 4200 در نظر گرفته شود به همراه هزینه‌های جانبی حدود 65 تا 70 هزار تومان می‌شود. در خصوص جلوگیری از قاچاق دام نیز در شرایط فعلی نمی‌توان کار خاصی انجام داد. مساله اصلی این است که همیشه در کشور ما پس از افزایش قیمت دلار بازی‌هایی از این دست اتفاق می‌افتد. به این صورت که ابتدا ریال تضعیف می‌شود و پس از آن سناریو افزایش قیمت کالاها آغاز می‌شود، پس از آن صحبت از افزایش قیمت بنزین برای جلوگیری از قاچاق آن و واقعی شدن قیمت می‌شود و پس از آن ماجرا به کالاهای دیگر مانند دام می‌رسد. به این ترتیب به تدریج قیمت‌ها را به سمت واقعی شدن پیش می‌برند. این فرآیند به آرامی انجام می‌شود. این تجربه چندین ساله کشور ماست و در مورد گوشت نیز به دنبال واقعی کردن قیمت آن برای جلوگیری از صادرات آن هستند و این طور که به نظر می‌رسد رفته رفته در چند سال آینده قیمت گوشت در کشورمان با قیمت جهانی آن برابری خواهد کرد.