به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، دنیای حیوانات؛ دنیایی است بی انتها با اسراری جالب که برخی از این اسرار سبب بوجود آمدن داستان‌هایی در بین مردم شده است. در این دنیای بی همتا دو حیوان شبیه به هم، اما کاملا متفاوت زندگی می‌کنند با نام‌های خارپشت و تشی که برخی این دو را از یک نژاد دانسته و در برخی منابع از پرتاب تیغ توسط این دو گونه داستان‌هایی آورده شده است و امروز باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا پرده از این اسرار بردارد و تفاوت‌های بین جوجه تیغی و تشی و همچنین پرتاب تیر توسط آن‌ها را برای شما شرح دهد.
معرفی خارپشت یا جوجه تیغی
خارپشت‌ها بدنی نسبتاً گرد دارند که سطح پشتی آن‌ها پوشیده از خار‌های انبوه، بلند و تیز است، ولی در زیر بدن مو‌های نرمی دارند. این حیوانات در پهلو‌ها ماهیچه‌های دارند که به آن‌ها امکان می‌دهد تا در هنگام خطر و یا خواب زمستانی به شکل گلوله‌ای از خار درآیند و به وسیله وسیله صورت، شکم یا پا‌های خود را که آسیب‌پذیرند می‌پوشانند.
در موقع در زمان افتادن از بلندی، خار‌ها مانند یک بالش شدت ضربه را می‌گیرد. در مناطق سردسیر به محض سرد شدن هوا، اغلب خارپشت‌ها به خواب زمستانی فرو می‌روند. در موقع در زمان خواب زمستانی تغییراتی در ترکیب خون آن‌ها ایجاد می‌شود و متابولیسم بدن کاهش می‌یابد. در خارپشت اروپائی ضربان قلب که در حالت عادی 188 بار در دقیقه است، در زمان خواب زمستانی به 20 بار در دقیقه می‌رسد. درجه حرارت بدن نیز به شدت کاهش می‌یابد و معادل حرارت محیط می‌شود (معمولاً از چهار درجه پایین‌تر نمی‌آید). در این شرایط حیوان در حالتی شبیه بی‌هوشی، زمستان گذرانی می‌کند. در خارپشت‌ها حس شنوائی و بویایی بسیار قوی است. خارپشت‌ها جانوران مقاومی هستند، برخی از آن‌ها مانند خارپشت گوش بلند قادر هستند به مدت 10 هفته بدون آب و غذا زندگی کند؛ همچنین در مقابل سموم مقاومت زیادی دارند.
خارپشت‌ها همه چیزخوارند. معمولاً از حشرات و سایر بی‌مهرگان و مهره‌داران کوچک مانند موش، جوجه پرندگان، مارمولک، مار، لاشه حیوانات و همچنین میوه‌ها تغذیه می‌کنند. در منطقه ترکمن‌صحرا تعدادی خارپشت در حال خوردن هندوانه مشاهده شدند. خارپشت برای شکار مار به آرامی به آن نزدیک می‌شود و به طور ناگهانی به او هجوم می‌برد. با خار‌های سیخ شده مار را به زمین فشار می‌هد، با دندان‌هایش مهره‌های پشت مار را می‌شکند و شروع به خوردن آن می‌کند. در اسارت از غذا‌های انسان از جمله شیر و تخم‌مرغ خام نیز تغذیه می‌کند.
ارزش اقتصادی خارپشت‌ها
خارپشت‌ها پستاندارانی بسیار مفیدند و در کنترل آفات، به ویژه حشرات و لارو آن‌ها نقش عمده‌ای دارند. آن‌ها با کندن زمین، بچه موش‌ها و دیگر جوندگان مضر را در لانه‌هایشان شکار می‌کنند، در اسارت بسیار مطیع‌اند. بعضی از روستایان برای از بین بردن مار و عقرب، این حیوانات را در منازل خود نگهداری می‌کنند. تقریباً اکثر خارپشت‌های بالغ بین خار‌های خودشان کنه‌های زیادی دارند، در اسارت گاهی نوزادان ناتوان خود را کشته و می‌خورند.
وضعیت فعلی خارپشت‌ها
دشمن طبیعی خارپشت‌ها، جغد، سایر پرندگان شکاری و گاهی رودک، سمور و روباه هستند. همه ساله تعداد زیادی خارپشت در اثر تصادف با خودرو از بین می‌روند. به دلایلی از قبیل: شبگرد بودن، استفاده از انواع غذا‌های گیاهی و حیوانی، مقاومت در مقابل سموم و داشتن خواب زمستانی، در حال حاضر خطری جدی نسل آن‌ها را تهدید نمی‌کند.
از خانواده خارپشت‌ها تا کنون چهار گونه در ایران شناسایی شده است.
تشی چیست؟
تشی جانوری پستاندار و جونده است که بدنش با پوششی از تیغ پوشیده شده و به هنگام احساس خطر تیغ‌های خود را به بدن دشمن فرو می‌برد. تشی را نباید با جوجه تیغی که از خانوادهٔ دیگری است اشتباه گرفت. این جانور از زیرراستهٔ تشی‌شکلان (Hystricomorpha)، خانوادهٔ تشی‌های بر جدید (Erethizontidae) است.
تشی بزرگ‌ترین جونده ایران است. خار‌های بلند روی بدنش او را از سایر پستانداران متمایز می‌کند. خار‌های ناحیه گردن و شانه نازک و بلند است، موقعی که آن‌ها را سیخ می‌کند به شکل بادبزن در می‌آیند و حیوان بزرگ‌تر به نظر می‌رسد. خار‌های قسمت پشت کوتاه‌تر و کمی کلفت‌تر با نوار‌های سیاه و زرد، و خار‌های ناحیه دم کوتاه و سفیدند.
اندازه‌ها
طول سر و تنه تشی 70 تا 90 سانتی‌متر، دم 8 تا 10 سانتی‌متر، طول خار 18 تا 35 سانتی‌متر، وزن 11 تا 25 کیلوگرم است.
زیستگاه
تشی در بیشتر زیستگاه‌ها اعم از جنگلی، کوهستانی، استپی و بیابانی زندگی می‌کند. گاهی نیز در پیرامون باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی ساکن می‌شود. یکی از مناطقی که این حیوان دارای فراوانی زیاد است و می‌توان آن را به وفور پیدا کرد منطقه‌ی پشتکوه استان یزد است. روستای بندر روستایی است که این منطقه بیشترین تعداد سیخور (تشی) را دارا است.
پراکندگی
تشی در قاره آسیا و در بیشتر مناطق ایران به استثنای آذربایجان غربی پراکندگی دارد.
عادات
این جانور شبگرد است و به صورت انفرادی زندگی می‌کند، ولی گاهی یک گروه فامیلی کوچک در یک لانه ساکن می‌شوند.
بر خلاف آنچه که شایع است؛ تشی نمی‌تواند خار‌های خود را پرت کند. در موقع احساس خطر برای بزرگ جلوه دادن خود خار‌ها را سیخ می‌کند و خود را از پشت و یا بغل به حیوان مهاجم می‌کوبد.
غذا
تشی از تمام قسمت‌های گیاهان تغذیه می‌کند. برای خوردن پیاز و ریشه گیاهان زمین را حفر می‌کند.
تولیدمثل
این جانور در سال یک بار تولید مثل می‌کند. دوره آبستنی آن حدود112 روز است و 1 تا 4 بچه می‌زاید. بچه‌ها در زمان تولد دارای مو و چشم‌های باز هستند. تا دو ماهگی وابسته به مادرند و در یک سالگی بالغ می‌شوند. طول عمر تشی حدود 15 سال است.
آیا جوجه تیغی و تشی‌ها تیغ پرتاب می‌کنند؟
برای پاسخ به این سوال در ابتدا باید به سراغ این برویم که باور پرتاب تیغ از کجا نشأت می‌گیرد. در زمان‌های قدیم، افرادی که تیغ این دو جانور (بیشتر تشی که با مطالعه این متن فرق جوجه تیغی با تشی را متوجه شدیم) را در جنگل‌ها یا دیگر مناطق می‌دیدند، خیال می‌کردند که جانوری وجود دارد که می‌تواند تیغ پرتاب کند، اما این باور غلط است. برویم ببینیم که تیغ این دو حیوان چگونه می‌افتد؟
تشی
سیستم دفاعی تشی‌ها به گونه‌ای است که در زمان فرار از شکارچی امکان افتادن تیغ‌های او وجود دارد؛ اما چگونه؟ معمولا زمانی که شکارچی تشی ها، پلنگ آن‌ها را دنبال می‌کند به خاطر سرعت بیشتر آن نسبت به تشی، زودتر به او می‌رسد، در چنین مواقعی تشی چه می‌کند؟ این جانور که زودتر از پلنگ خسته می‌شود، تیغ‌های خود را سیخ کرده و به یکباره می‌ایستد و به این صورت پلنگ با او و تیغ هایش برخورد می‌کند.
در این شرایط تیغ‌هایی که سست‌تر هستند به زمین می‌افتد و یا به دست و پای پلنگ فرو می‌روند. تشی به هیچ عنوان قادر نیست که تیغ هایش را پرتاب کند، او تنها از آن به عنوان چیزی برای در امان ماندن از پلنگ استفاده می‌کند، همین و بس.
جوجه تیغی
جوجه تیغی‌ها که به خاطر جثه کوچکشان، حیوانات دیگر خیلی دلشان می‌خواهد که آن را شکار کنند نیز از تیغ هایش به عنوان وسیله دفاعی استفاده می‌کند.
زمانی که حیوانی مانند روباه به جوجه تیغی نزدیک می‌شود، خود را به حالت توپ گردی در آورده روباه نتواند او را بگیرد و به این صورت تیغ هایش به دست روباه می‌رود و آن دسته از تیغ‌های او نیز که سست‌تر هستند به زمین می‌ریزد. اینگونه است که انسان‌ها خیال می‌کنند که جوجه تیغی‌ها تیغ خود را به سمت روباه پردتاب کرده اند. پس جوجه تیغی‌ها نیز اصلا نمی‌توانند تیغ خود را پرتاب کنند.
تفاوت تشی و جوجه تیغی در یک نگاه
تشی را بعضی با جوجه تیغی اشتباه می‌کنند؛ در صورتیکه که کاملا با هم تفاوت دارند. جوجه تیغی از رده پستانداران و راسته حشره خواران است، اندازه جمجمه و خار و دم آن کوچک است وزن آن حداکثر 1 کیلوگرم است و به علت خوردن آفات گیاهی از لحاظ کشاورزی مفید است در صورتیکه تشی از رده پستانداران و از راسته جوندگان است و اندازه جمجمه خار و دم آن بزرگ و وزن آن به 30 کیلوگرم و از لحاظ وزن به 30 کیلوگرم هم می‌رسد و از لحاظ کشاورزی یک آفت به شمار می‌رود.
