بیش از ۸۰ درصد آبخوان‌ها ممنوعه شد

به گزارش ایسنا، مدیرکل دفتر حفاظت و امور مشترکین شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به این‌که بیش از 80 درصد آبخوان‌ها ممنوعه شده و یا فاقد پتانسیل آب زیرزمینی هستند، گفت: طی سه سال گذشته، از برداشت غیرمجاز 2.3 میلیارد مترمکعب آب از آبخوان‌های کشور جلوگیری شده است.

سیدمحمدعلی مصطفوی، طرح در حال اجرای احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی کشور را تنها راه احیای آبخوان‌ها دانست و با اشاره به آخرین آماربرداری سراسری در کشور (منتهی به سال 1390) اظهار کرد: حدود 800 هزار حلقه چاه با برداشت 46 میلیارد متر مکعب شناسایی شده است که حدود 60 درصد این چاه‌ها دارای پروانه بهره‌برداری معتبر بوده و حدود 15 درصد از کل برداشت گزارش شده مربوط به چاه‌های غیرمجاز کشور است.

وی متوسط کسری سالانه آبخوان‌های کشور را حدود 5.7 میلیارد مترمکعب عنوان کرد و ادامه داد: در طول سال‌های اخیر با افزایش جمعیت کشور و فشار بر آبخوان‌ها، مخازن آب زیرزمینی با کسری 130 میلیارد متر مکعبی مواجه شده است.

مدیرکل دفتر حفاظت، بهره‌برداری منابع آب و امور مشترکین شرکت مدیریت منابع آب ایران، کاهش میزان آب تجدیدشونده کشور را متاثر از کاهش بارش سال‌های قبل در منطقه از 125 میلیارد مترمکعب به 115 میلیارد مترمکعب عنوان کرد و افزود: تداوم میزان افزایش بارندگی امسال قطعا بر کنترل روند افت موثر است، اما به‌طور طبیعی امکان تثبیت افت به‌دلیل بار بیش از حد برداشت از آبخوان‌ها امکان پذیر نیست.

بر اساس اطلاعات پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، مصطفوی با بیان این‌که مجموعه اقدامات انجام شده از ابتدای اجرای طرح احیا و تعادل بخشی منجر به جلوگیری از برداشت حدود 2.3 میلیارد متر مکعب آب از آبخوان‌های کشور شده است، تصریح کرد: انسداد حدود 48 هزار حلقه چاه غیرمجاز، نصب 26 هزار دستگاه کنتور روی چاه‌های مجاز، استقرار و فعالیت 710 گروه گشت و بازرسی در کشور، اصلاح  153 هزار پروانه‌های قدیمی به پروانه مصرف بهینه کشاورزی و تعدیل 15 هزار فقره پروانه بهره‌برداری، عمده اقدامات به‌عمل آمده در این طرح از سال 1394 تاکنون بوده است.

وی هم‌چنین به پیشرفت 53 درصدی آماربرداری دور سوم، حفر 45 هزار متر پیزومتر و برگزاری متوسط سالانه 130 جلسه شورای حفاظت در سطح کشور اشاره کرد و از استقرار سامانه یکپارچه حفاظت و بهره‌برداری منابع آب و امور مشترکین (ساماب) در کل کشور، ایجاد سامانه کنترل و نظارت بر عملکردهای طرح احیا و تعادل بخشی (MCDM) و سامانه رصد و پایش دستگاه‌های حفاری خبر داد.

آبخوان یا سفره آب زیرزمینی یک لایه آبدار زیرزمینی است که در لایه‌های تحکیم نیافته (گراول، ماسه و سیلت) یا در سنگ‌های دارای درز و شکاف ایجاد می‌شود. این آب می‌تواند از طریق چاه بهره‌برداری شود. منابع آب زیرزمینی ایران درمجموع حدود 57 درصد نیاز بخش‌های کشاورزی، صنعت و شرب را تامین می‌کند؛ این درحالی‌است که عمده مصارف این منابع از طریق چاه‌ها برداشت می‌شود.