ایران در جام ملت‌های ۱۹۸۸/ از دست رفتن قهرمانی با کودتا!

به گزارش ایسنا، تیم‌ملی ایران با هدایت مرحوم پرویز دهداری برای حضور در نهمین دوره جام ملت‌های آسیا که از 11 آذرماه تا 27 آذرماه 1367 در کشور قطر برگزار می‌شد، شرایط خوبی نداشت که دلیل آن امضای استعفانامه توسط 15 بازیکن تیم‌ملی بود. درباره دلایل امضای این لایحه ماجراهای زیادی نقل شده است.

ماجرای استعفای دسته‌جمعی

دو روایت درباره ماجرای استعفای بازیکنان تیم‌ملی وجود دارد که هر دو به بازی‌های آسیایی 1986 سئول برمی‌گردد. یک نقل قول این است که میدان ندادن به بازیکنان باتجربه در بازی‌های آسیایی باعث شد آن‌ها بازیکنان جوان‌تر را تحریک به استعفا کنند تا فدراسیون فوتبال مجبور شود دهداری را برکنار کند.

یک روایت دیگر هم وجود دارد که می‌گوید، در آخرین تمرین ایران پیش از دیدار با کره‌جنوبی در بازی‌های آسیایی، بازیکنان در رختکن با هم در حال شوخی کردن و بلند بلند خندیدن بودند که وطن‌خواه، دستیار دهداری وارد رختکن می‌شود و به بازیکنان باتجربه تیم پرخاش می‌کند. همین موضوع هم باعث دلخوری بازیکنان باتجربه تیم ‌ملی می‌شود و آن‌ها لایحه استعفا را امضا می‌کنند. در این روایت، مشکل اصلی بازیکنان تیم‌ملی، وطن‌خواه، دستیار پرویز دهداری بود و آن‌ها مشکل چندانی با شخص دهداری نداشتند.

بازیکنانی که لایحه استعفا را امضا کردند احمد سجادی، محمد پنجعلی، اصغر حاجیلو، مرتضی فنونی‌زاده، شاهین بیانی، شاهرخ بیانی، حمید درخشان، مرتضی یکه، فرشاد پیوس، عبدالعلی چنگیز، ناصر محمدخانی، سیدمهدی ابطحی، ضیا عربشاهی، سیروس قایقران و غلامرضا فتح‌آبادی بودند اما سیروس قایقران خیلی زود استعفایش را پس گرفت.

پس از امضای لایحه استعفا، کردنوری که از دوستان پدر مرتضی فنونی‌زاده بود به او چراغ سبز نشان می‌دهد که بازیکنان در صورت پس گرفتن استعفا می‌توانند به تیم‌ملی بازگردند و مرحوم دهداری با این موضوع مشکلی ندارد. در نتیجه فنونی‌زاده بانی پس گرفتن استعفا می‌شود که در بین بازیکنان استعفا داده، فتح‌آبادی، سجادی، یکه، عربشاهی و پیوس استعفایشان را پس می‌گیرند. تمامی این بازیکنان به جز فتح‌آبادی به تیم‌ملی بازگشتند تا ایران را در جام ملت‌های 1988 همراهی کنند.

معرفی نسل طلایی فوتبال ایران

پس از این که خیلی از بازیکنان نام‌دار ایران حاضر به پس گرفتن استعفایشان نشدند، دهداری ترکیبی از بازیکنان جوان را به تیم‌ملی دعوت کرد که شروع کننده یک نسل طلایی از فوتبال ایران بودند. بازیکنان ایران در جام ملت‌های قطر، احمدرضا عابدزاده (22 ساله)، جواد زرینچه (22 ساله)، نادرمحمدخانی (25 ساله)، مرتضی فنونی‌زاده (28 ساله)، مهدی فنونی‌زاده (26 ساله) مجید نامجومطلق (21 ساله)، سیروس قایقران (26 ساله)، صمد مرفاوی (23 ساله)، کریم باوی (23 ساله)، مرتضی کرمانی مقدم (23 ساله)، مجتبی محرمی (26 ساله)، محمد حسن انصاری‌فرد (27 ساله)، محمد تقوی (21 ساله)، سیامک رحیم‌پور (25 ساله)، فرشاد پیوس (26 ساله)، سید علی افتخاری (24 ساله)، ضیا عربشاهی (30 ساله) و احمد سجادی (28 ساله) بودند.

این رقابت‌ها همانند قبل در دو گروه 5 تیمی برگزار شد که در گروه A، ایران به همراه کره‌جنوبی، قطر، امارات و ژاپن هم‌گروه بود و در گروه B، عربستان سعودی، چین، سوریه، کویت و بحرین حضور داشتند. AFC در این دوره از رقابت‌ها در چند دیدار از داوران خارج از آسیا برای قضاوت استفاده کرد.

یکی از اتفاقات جالبی که برای ایران در این رقابت‌ها رخ داد، تاکید دهداری بر استفاده از پیراهن تولید ایران برای ملی‌پوشان بود. در آن زمان، برندهای معتبر پوما، آدیداس و نایکی برای اسپانسری لباس تیم‌ملی اعلام آمادگی کردند که با مخالفت مرحوم دهداری روبرو شد و ملی‌پوشان با لباس‌های حصاری راهی مسابقات شدند. البته به گفته بازیکنان ایران در جام ملت‌های 1988، این لباس‌ها کیفیت خیلی خوبی نداشت و شماره بازیکنان از اواسط بازی محو می‌شد و داور و بازیکنان حریف برای شناسایی بازیکنان ایران به مشکل برمی‌خوردند.

جوان‌گرایی مرحوم دهداری در این رقابت‌ها جواب داد و ایران در بازی نخست با گل‌های باوی و پیوس، قطر میزبان را در دیدار افتتاحیه با دو گل شکست دادند. با این حال ایران در دیدار دوم، به راحتی یک امتیاز به ژاپن داد تا سامورایی‌ها تنها امتیازشان در این رقابت‌ها را از تیم دهداری گرفته باشند.

ایران در بازی سوم مقابل امارات با گل پیوس توانست امارات را شکست دهد تا خیالش برای صعود به مرحله نیمه‌نهایی جام ملت‌ها راحت شود اما اشتباه کادرفنی تیم‌ملی در انتخاب بازیکنان ایران مقابل کره‌جنوبی باعث شد که تیم‌ دوم ایران با نتیجه سنگین 3 بر صفر مقابل این تیم شکست بخورد و پس از کره به عنوان تیم دوم به نیمه‌نهایی صعود کند. دوم شدن در گروه همان و تقابل دوباره با عربستان در نیمه‌نهایی همان!

امان از جرج کورتنی

از گروه B رقابت‌های جام ملت‌ها، عربستان و چین به عنوان تیم‌های اول و دوم به مرحله نیمه‌نهایی صعود کردند تا ایران با عربستان و چین با کره‌حنوبی در مرحله نیمه‌نهایی بازی کنند. دیدار ایران و عربستان تکرار نیمه‌نهایی جام 84 بود که شاگردان ناصر ابراهیمی در آن دیدار در ضربات پنالتی مغلوب عربستان شدند.

تشابه دیگر تقابل ایران و عربستان در جام 88 با جام 84، داور بازی بود. جرج کورتنی، داور انگلیسی دیدار بود که در جام 84 هم قضاوت دیدار ایران و عربستان را برعهده داشت.

دروازه ایران مقابل عربستان در همان دقایق ابتدایی توسط ماجد عبدالله، مهاجم افسانه‌ای عربستان باز شد تا شاگردان دهداری از عربستان یک بر صفر عقب بیفتند. در ادامه ایران حملاتی به دروازه عربستان داشت که موفق شد دروازه این تیم را هم باز کند اما گل ایران توسط کورتنی انگلیسی مردود اعلام شد. بازیکنان ایران که عقیده به سالم بودن گل داشتند، اعتراض زیادی به قضاوت داور انگلیسی کردند اما در نهایت راه به جایی نبردند و بازی با همان نتیجه یک بر صفر به سود عربستان به پایان رسید. پس از این بازی شایعاتی مبنی بر تبانی جرج کورتنی با عربستانی‌ها به وجود آمد.

البته نکته جالب درباره بازیکنان ایران و عربستان، رابطه نزدیک آن‌ها با یکدیگر بود به طوری که علاقه زیادی به تعویض پیراهن با یکدیگر داشتند و هنگام بازگشت از فرودگاه، منتظر هم ماندند تا با یکدیگر خداحافظی کنند و به کشورهایشان بازگردند.

ایران با شکست مقابل عربستان سعودی به دیدار رده‌بندی رفت تا با چین که با نتیجه 2 بر یک مقابل کره‌جنوبی شکست خورده بود، بازی کند. این دیدار در پایان 120 دقیقه با تساوی بدون گل به پایان رسید تا تکلیف تیم سوم جام ملت‌های آسیا در ضربات پنالتی مشخص شود. در ضربات پنالتی یکی از نوابغ فوتبال ایران، خودش را به تمام آسیا معرفی کرد. احمدرضا عابدزاده، دروازه‌بان ایران در این دوره از رقابت‌ها موفق شد هر سه پنالتی چین را مهار کند و با به ثمر رسیدن پنالتی‌های محرمی،‌ انصاری‌فرد و قایقران، شاگردان دهداری به مقام سوم جام ملت‌های آسیا رسیدند.

در دیدار فینال هم عربستان در ضربات پنالتی با نتیجه 4 بر 3 کره‌جنوبی را شکست داد تا برای دومین‌بار پیاپی به عنوان قهرمانی جام ملت‌ها برسد.