دین گریزی و میل و رغبت و گرایش به آیین ها و مکاتب انحرافی از معضلاتی به شمار می رود که در صورت تشدید و گسترده تر شدن آن،جامعه،با چالش های عدیده و عمیقی مواجه خواهد شد.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،میل و رغبت برخی از جوانان به دین گریزی و گرایش به مکاتب و آیین های انحرافی از نمونه چالش ها و تهدیداتی است که در قرن بیستم با شدت هر چه بیشتری ظهور و بروز پیدا کرد و در قرن حاضر(قرن21)این چالش با نمود پررنگ تری همراه شده است.
رشد شبکه های اجتماعی،توسعه فضای مجازی،تکثر شبکه های ماهواره ای،توطئه چینی و تهاجم فرهنگی غرب باعث شده تا خانواده ها و گروه های دین مدار، با دغدغه ها و تهدیداتی عمیق و جدیدی روبرو شوند.
این تهدید زمانی جدی تر می شود که متاسفانه مکاتب فلسفی الحادی و برخی ایدئولوژی های دین ستیز یا دین گریز ذهن و اندیشه طیف ها و گروه هایی از جوانان و نوجوانان را در معرض تهدید و آسیب قرار می دهد.
اما آنچه که در این میان به عنوان یک تناقض و شائبه مطرح است،مشمول این موضوع می شود که چرا اساسا انسانی که فطرتا خداجو است و به دین و معنویت گرایش دارد،در مسیری قرار می گیرد که به گریز و ستیز با دین دچار می شود.
سید محمد طباطبایی،کارشناس ارشد معارف اسلامی،در گفت و گو با
خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،در تشریح و واکاوی این موضوع عنوان کرد:هجمه فرهنگی شبکه های ماهواره ای و طراحی محتوایی دشمن برای ایجاد شائبه و شک و تردیدهایی جدی در میان جوانان و نوجوانان از عوامل بسیار موثر و تاثیرگذار در بروز این پدیده به شمار می رود.
وی افزود:البته نباید از نظر دور داشت که بخشی از این معضل را باید در کم کاری خویش و متولیان فرهنگی جامعه و نظام آموزش و پرورش کشور جستجو کرد که نتوانسته آنچنان که باید واقعیت دین را برای جوانان و نوجوانان فهم کند و طبیعتا در چنین شرایطی ذهن و اندیشه برخی جوانان و نوجوانان آماده پذیرش شائبه های بی پایه و اساسی می شود که با هوشمندی و طراحی های شوم،بصورت حق طلبانه خود نمایی می کند.
دانش آموخته رشته معارف اسلامی عنوان کرد:از سوی دیگر شرایط خاص دوران نوجوانی را نباید در بروز چنین تفکرات و اندیشه هایی نادیده گرفت.
وی افزود:اغلب نوجوانان در شرایط خاص دوران بلوغ،به نوعی دچار تنش ها و فشارهای روحی،روانی و عاطفی می شوند و برخی از آنها به دلیل عدم درک صحیحِ دین و البته شناخت ناکافی والدین از نحوه رفتار با نوجوان در این مقطع خاص سنی،دچار تنش هایی با فرزندان خویش می شوند.
طباطبایی گفت:در این کش و قوس ها،برخی نوجوانان و جوانان تلاش می کنند با مقابله به مثل و اثبات خود، افکار و اندیشه ها و روش ها و سبک زندگی والدین خویش را به چالش بکشند و به واقع با معجون و تلفیقی از فشارهای روحی و روانی،لجاجت،کنجکاوی و هجمه فرهنگی که بصورت مستمر آنها را تهدید می کند،به طرح سئوالات و شائبه هایی مشغول می شوند که در صورت عدم پاسخ مستدل،محکم و منطقی،امکان لغزش های اعتقادی در برخی از آنها(جوانان و نوجوانان) دور از ذهن نخواهد بود.
* میل فزاینده به تَشَخُص طلبی در جوانان و نوجوانان
صدیقه نوبهار،روانشناس و کارشناس علوم رفتاری،در گفت و گو با
خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،در تشریح و واکاوی دلایل و عوامل موثر در بروز دین گریزی در میان برخی از جوانان و نوجوانان گفت: بررسی عمیق و علمی این پدیده،دراین مجال نمی گنجد و به واقع برای ریشه یابی اصولی این ناهنجاری رفتاری و عقیدتی باید ابعاد گوناگون شخصیتی،محیطی،خانوادگیِ فرد و جامعه مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
وی افزود:از نگاه روانشناختی می توان به میلِ به تشخص طلبی در جوانان و نوجوانان به عنوان عاملی اثر گذار در ظهور و بروز این پدیده یاد کرد.
نوبهار گفت:عمده جوانان و نوجوانان علاقه مند هستند دیده شوند،شخصیت آنها درک شود و از سوی خانواده، اطرافیان و جامعه به عنوان فردی که دوران کودکی را پشت سر گذاشته و به پختگی و بزرگی کافی رسیده پذیرفته شود.
روانشناس و کارشناس علوم رفتاری عنوان کرد:در این میان،برخی از جوانان و نوجوانان با اتکای به طرح شائبه و شک و تردید هایی در خصوص مسائل دینی،اعتقادی و عقیدتی تلاش می کنند به مصاف افراد و گروه هایی بروند که به زعم جوانان،بزرگی و پختگی آنها را باور نکرده اند.
وی افزود:به واقع این افراد برای اثبات خویش،پای در مسیری می گذارند که به تدریج این افکار و عقاید بی پایه در سایه تهاجمات فرهنگی سنگین و جدی دشمن به بخشی از باور و اعتقاد آنها مبدل می شود.
نوبهار عنوان کرد:در چنین شرایطی نقش خانواده،اطرافیان و محیط زندگی و محل تربیت و آموزش بسیار حائز اهمیت،نافذ واثرگذار است و در صورت آشنایی به فراز و نشیب های این سن و برخورداری از تکنیک های خاص و ظریف رفتاری در تعامل با نوجوانان و جوانان از بروز بسیاری از آسیب های مورد اشاره پیشگیری و جلوگیری می شود و حتی در صورت انحراف جوانان و نوجوانان،باز گرداندن آنها به مسیر حق مُیَسَر خواهد بود.
روانشناس و کارشناس علوم رفتاری گفت:متاسفانه در برخی موارد دیده یا شنیده می شود که خانواده ها و والدین در مقابل طرح شک و تردیدهای اعتقادی از سوی جوانان، رویکردِ تنش،درگیری و حتی خشونت کلامی و رفتاری را بر می گزینند که به واقع این شیوهِ رفتاری آفت و آسیبی جدی است که نه تنها جوان و نوجوانی که در معرض چنین آسیب های اعتقادی و اندیشه ای قرار دارد را نجات نخواهد داد،بلکه باعث می شود به زعم آنها، درستی و صحت اعتقادات پوچ آنها اثبات شود.
نوبهار عنوان کرد:از سوی دیگر نقش گروه های هم سن و سال و دایره دوستان و آشنایان در ظهور و بروز اندیشه های انحرافی در حوزه اعتقاد و باورها بسیار جدی،پررنگ و موثر است.
روانشناس و کارشناس علوم رفتاری عنوان کرد:اهمیت این امر به میزانی است که بعضا جوانان و نوجوانانی که اسیر افکار شوم،بی پایه و اساس و سطحی نگری هایی در عرصه مذهب و اعتقادات دینی شده اند،با تغییر محیط زندگی و بازنگری در تعاملات با گروه های هم سن و سال،به مسیر صحیح و آنچه که حقیقت باورها و دین با اصالت است سوق پیدا می کنند.
* اشاعه فرهنگ فساد و فحشا
روح ا...اصفهانی،محقق و پژوهشگر حوزه جوانان در گفت و گو با
خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در تشریح دلایل و عوامل موثر،در دین گریزی برخی جوانان و نوجوانان گفت:یکی از راهکارها و ابزارهای دشمن برای سوق دادن جوانان به سمت بی دینی را باید در اشاعه فرهنگ فساد و فحشا خلاصه کرد.
وی افزود:به تعبیری می توان گفت فساد و فحشا آفت دین،باورها و اعتقادات اصیل و برحق است و دشمنان و معاندان به این امر پی برده اند که برای شکست هر ملت و جامعه ای باید قشر جوان و نوجوان آن را به عنوان آینده سازان آن جامعه و کشور مورد هدف قرار داد.
اصفهانی عنوان کرد:در این میان،تشریح،تصریح و واکاوی واقعیت های دین از سوی نهادهای دینی و فرهنگی جامعه نقش بسیار تعیین کننده ای در دفع مخاطرات مورد اشاره ایفاء می کند.
وی افزود:البته نباید از نقش حیاتی کانون خانواده و والدین نیز به سادگی گذشت زیرا نهاد خانواده،نخستین محیطی است که فرد پس از تولد با آن ارتباط برقرار می کند و به واقع این خانواده است که نوجوانان را برای حضور در عرصه های اجتماعی به جامعه آماده می کند تا در نظام آموزشی تعریف و طراحی شده به رشد و تکامل برسند.
محقق و پژوهشگر مسائل جوانان عنوان کرد:برخی تمامی آسیب ها و مشکلات را به گردن نهادهای فرهنگی جامعه می اندازند،اما نباید این واقعیت را نادیده گرفت که خانواده و والدین نیز موظف هستند در راستای تعالی و تکامل فرزندان خویش به اصول آموزشی و تربیتی اشراف هر چه بیشتری پیدا کنند و در چنین شرایطی حلقه های اجتماعی پذیری و تکامل فرزندان از کودکی تا جوانی بصورتی به هم پیوسته یکدیگر را تکمیل خواهند کرد.
وی در خاتمه یاد آور شد:در پایان باید به این نکته نیز اشاره شود که رفتارهای برخلاف دین برخی از مدعیان دین مداری در آزردگی،سرخوردگی و ترغیب جوانان به دین گریزی بی تاثیر نیست و باید این واقعیت برای جوانان و نوجوانان بصورتی ملموس،تشریح شود،که رفتارهای عده ای در قالب و پوشش دین واقعیت و حقیقت دین نیست بلکه چنین رفتارهایی،سوء استفاده ای است که از دین برای برخی اهداف خاص شخصی یا گروهی به کار گرفته می شود و متاسفانه این طمع ورزی ها،بعضا باعث تحمیل هزینه های سنگین و عمیقی می شود و زحمات خالصانه بسیاری از مسئولان،متولیان فرهنگی،نهادهای دینی،اجتماعی و آموزشی را تحت الشعاع قرار می دهد.