واکاوی علل گرایش جوانان به تاتو و فرهنگ غرب

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ امروزه با گسترش فضای تبلیغات در جامعه، شاهد هر نوع تبلیغات اعم از مجاز و غیرمجاز هستیم، تبلیغاتی که در بسیاری موارد جوانان را به تقلید کورکورانه سوق می‌دهد و می‌تواند آسیب‌های مخربی را برای قشر جوان جامعه به همراه آورد.

نمونه این تبلیغات را می‌توان در نوع لباس پوشیدن، آرایش مو و راه‌رفتن و تتوهای روی بدن جوانان مشاهده کرد که از فرهنگ غربی  تبعیت می‌کنند و می‌توان برای مثال به تاتو یا همان خالکوبی اشاره کرد که در آن نقش و نگاره‌هایی خاص با اشکال و مفاهیم مختلف بر قسمت‌های مختلف بدن هک می‌شود.

تاتو قدمت تاریخی در ایران دارد و در گذشته عمدتا زنان و کسانی که مدعی قدرت و به اصطلاح پهلوان بودند و به  نمایش‌های خیابانی می‌پرداختند، بیشتر این نقوش را بر روی بازوان خود هک می‌کردند اما این کار امروزه به نوعی مد بین جوانان تبدیل شده و به شکل گسترده در حال فراگیر شدن است.

یکی از عوامل گرایش جوانان به سمت این کار چهره‌های مشهوری هستند که بر روی بدن خود تاتو دارند و فردی که هوادار وی است به تقلید از وی همان شکل را بر روی بدن خود هک می‌کند بدون آن‌که هیچ اطلاعی از معنا و مفهوم آن داشته باشد، به عنوان مثال می‌توان از دیوید‌بکهام فوتبالیست انگلیسی یا امیرحسن مقصودلو خواننده رپ زیرزمینی یا ترانه علیدوستی  و بهاره رهنما بازیگر سینما نام برد.

دومین عامل تبلیغات به خصوص در فضای مجازی است، با توجه به اینکه جوانان ما در طول روز چندین ساعت از وقت خود را در فضای مجازی می‌گذرانند به طور حتم با این تبلیغات برخورد می‌کنند و ممکن است جذب آن‌ها شوند.

سومین عامل را می‌توان چشم و هم چشمی که در میان برخی جوانان به خصوص بانوان وجود دارد بیان کرد که نقش آن را می‌توان غیر قابل انکار دانست.

تاتو عوارض و معایب فراوانی به همراه دارد، یکی از این عوارض بیماری‌های پوستی است که در صورت عدم رعایت بهداشت باعث انتقال بیماری‌هایی مانند ایدز و هپاتیت می‌شود، دو مین عارضه این عمل آن است که این نقوش تا همیشه بر بدن فرد می‌مانند و چنانچه فرد بعد از مدتی دچار دلزدگی شود، نمی‌تواند به طور کامل اثر آن را از بین ببرد، البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که برای پاک کردن تاتوهای دائمی محلول‌هایی تبلغ می‌شود اما به طور کامل اثر تاتو را محو نمی‌کنند.

جعفر بای جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در تشریح این معضل گفت: این مسأله ریشه در خارج از کشور دارد و به خاطر سهولت ارتباطات و تحت تأثیر قرارگرفتن افراد چناچه فردی این عمل (تاتو) را انجام دهد به سرعت فراگیر می‌شود، پس به طور کلی تاتو مشکل جوان ایرانی نیست و یک پدیده جهانی است و در دنیا مرسوم است، حتی برخی کشورها از جمله فرانسه و انگلیس به خاطر اعتقادات خاص، رویکرد خاصی به این مسأله پیدا کرده‌اند که بعضاً تاتو در این کشورها باعث خرافه‌گرایی می‌شود که وجود تاتو در بدن انسان آثار و تبعاتی را به دنبال دارد و این گرایشات خرافی باعث تحکیم و ترویج این عمل می‌شود.

این استاد دانشگاه گفت: در روند گرایش جوانان به تاتو ما چند عامل را شاهدیم؛ اول اینکه پیروی از مد، دوم چشم و هم چشمی، که این پدیده را به شکل رسمی و فراگیر در بین طبقات خاصی از جوانان باعث می‌شود و پیروی از آن را به امر اجتناب‌ناپذیری تبدیل کرده به طوری که شرایط حکم می‌کند که اگر فرد از آن تبعیت نکند انگار عقب مانده است و گروه زمانی شخص را می‌پذیرد که نشانی از تاتوی مورد نظر در بدن وی باشد، گویا عضویت در بعضی از گروه‌های خاص  پیش نیازش تاتو کردن است که به عنوان نشانی از آن گروه است، در واقع این امر باعث می‌شود که فرد ناخواسته و برای پذیرش در گروه ملزم به انجام این کار شود تا از مقبولیت گروهی برخوردار باشد، در اصطلاح به این نوع برخوردها خرده فرهنگ‌های اجتماعی گفته می‌شود که برخی از گروه‌های خاص با فرهنگ ویژه وجود دارند که باورها و اعتقادات پیشین را بین خودشان نهادینه کرده‌اند و بر همان اساس پایبند به اجرای آن کار هستند، این مقوله در ایران هم مطرح است و برخی از جوانان ما تحت تاثیر چنین فرهنگ‌هایی هستند و روز به روز هم بیشتر می‌شود .

بای افزود: دلیل اصلی افزایش پدیده تاتو آن است که جامعه نتوانسته جایگزین مناسبی برای آن انتخاب کند و در اختیار جوانان قرار دهد، فقدان شرایط مناسب برای دیده‌شدن جوانان باعث می‌شود که فرد برای خودنمایی و دیده‌شدن تاتو کند، جوان باید فرصتی برای دیده‌شدن داشته باشد و مدیران کلان اجتماعی باید شرایطی را فراهم کنند که فرصت دیده شدن به جوانان دهند، در واقع بسیاری از موارد تاتو نوعی عرض اندام کردن، بهانه و فرصتی برای دیده شدن و منم کردن است، در واقع جامعه باید فرصت عرض اندام و منم کردن را به فرد بدهد، حال این فرصت می‌تواند درعرصه تئاتر و هنر، گاهی در ورزش و میادین ورزشی یا لابراتوارها و آزمایشگاه‌های علمی و اختراعات و اکتشافات، جشنواره‌ها و فستیوال‌ها، انواع و اقسام نمایشگاه‌ها، نگارخانه‌های نقاشی باشد، جامعه اگر بتواند این بخش‌ها را تقویت کند و برای جوانان فرصت دیده شدن در حوزه مورد علاقه و توانایی‌اشان را فراهم کند، گرایش به تاتو کاهش پیدا خواهد کرد.

این استاد دانشگاه در مورد نقش خانواده در جلوگیری از انجام تاتو گفت: فرد زمانی به سمت تاتو گرایش پیدا می‌کند که تعلق خاصی به خانواده ندارد و چون در دوران جوانی به سر می‌برد از حوزه کنترل و نظارت خانواده خارج شده است و در این مقطع زمانی تنها به دنبال دیده شدن است.

وی در پایان گفت هدف از ترویج تاتو القای نوعی تهاجم فرهنگی است که  انحراف جوانان را در پی دارد چرا که بسیاری از این تاتوها، نقش‌ها، طرح‌ها و المان‌های نماد شیطان پرستی است که  گویای فرهنگ بیگانه هستند .