فایرفاکس می‌تواند در دنیای گوگل دوام بیاورد؟!

با تصمیم مایکروسافت برای ورود به پروژه کرومیوم (Chromium) برای مرورگر ماکروسافت اج (Edge)، فایرفاکس موزیلا تنها توسعه دهنده بزرگ مرورگر است که هنوز موتور جایگزین خود را حفظ می‌کند. در دنیای تحت سلطه گوگل، فایرفاکس می‌تواند با آن رقابت کند؟
هفته گذشته، مایکروسافت اعلام کرد که به دنبال طراحی EdgeHTML و تغییر اساسی در جستجوگر خود است و قرار است از موتور متن- باز کرومیوم برای مرورگر جدید خود بهره ببرد. این تغییر یک پیروزی مهم برای گوگل به شمار می‌رود و از این طریق می‌تواند کد بیس‌های خود را حفظ کند و از آن به عنوان هسته اصلی گوگل کروم استفاده کند. این مسلما یک پیروزی مهم برای مشتریان شرکت مایکروسافت است زیرا می‌توانند با یک مرورگر سازگار با تمامی استانداردهای مدرن مبتنی بر وب کار کنند. در این میان کدام یک از این مرورگرها برنده نبود؟ قطعا موزیلا و سازندگان جستجوگر فایرفاکس.

کریس بارد، مدیر عامل اجرائی موزیلا بلاگ که این روزها شغل پردردسری دارد، از تصمیم مایکروسافت انتقاد کرد و حتی تایید کرد که این کار مایکروسافت از منظر کسب و کار و مارکتینگ، به عنوان یک تهدید برای موزیلا به حساب می‌آید. او گفت:

” ما با گوگل رقابت می‌کنیم، اما نه به خاطر موقیت خوب تجاری. بلکه این رقابت برسرسلامت اینترنت و زندگی آنلاین است که به نوع رقابت بین شرکت ها و انتخاب مشتریان بستگی دارد. به مصرف کنندگان بستگی دارد و آن ها هستند که مشخص می‌کنند چه چیزی بهتر است و به چه چیزی نیاز دارند”.

“اگر یک محصول مانند کروم سهم بازار را به اندازه کافی داشته باشد، توسعه دهندگان وب و کسب و کارهای دیگر به راحتی می‌توانند تصمیم بگیرند و نگران این نباشند که سرویس و سایت های آنها با هیچ چیزی غیر از کروم کار می‌کند. البته این اتفاق در سال 2000، زمانیکه مایکروسافت قبل از انتشار فایر فاکس، انحصار مرورگر ها را در دست داشت و این اتقاف می‌تواند دوباره رخ دهد”.

متاسفانه، ارتباط موزیلا با گوگل … خوب، بگذارید بگوییم کمی پیچیده است. بله، فایرفاکس با گوگل در بازار مرورگر رقابت می کند، اما گوگل نیز به معنای واقعی کلمه متوجه وجود موزیلا هست.

دو هفته پیش، موزیلا گزارش سالانه خود را در سال 2017، منتشر کرد که صورت های مالی نیز شامل آن بود. این شرکت در این گزارش اذعان کرد که که “در حال حاضر اکثر درآمد شرکت موزیلا از مشارکت جستجوی مرورگر جهانی بدست می‌آید، از جمله قرارداد مذکور ما با گوگل در سال 2017 که پس از لغو قرارداد جستجو موزیلا با Yahoo / Oath امضا شد.
در واقع، بیش از 89 درصد از درآمد سالانه شرکت مایکروسافت در سال 2017، که بالغ بر 562 میلیون دلار بود، از حق امتیاز موتورهای جستجو کسب شد که ظاهرا تمام این مبلغ هنگفت از گوگل آمده است. (Yandex پیش موتور جستجوی فایرفاکس در روسیه است و Baidu نیز موتور پیش فرض فایرفاکس چین است. گوگل موتور جستجوی پیش فرض در ایالات متحده است وبه سایر بازارهای توسعه یافته است).
این حقیقت،تحت عنوان “تمرکز خطر” در بیانیه مالی موزیلا در سال 2017 ذکر شده است.

قراردادهای موتور جستجو در حال حاضر تا ماه نوامبر 2020 است، ینی کمتر از دو سال دیگر. اگر گوگل تصمیم بگیرد که رابطه خود را با جستجوگر موزیلا را تغییر دهد و یا شرایط مالی جدیدی را برای قرارداد مجدد با موزیلا وضع کند، در نتیجه تاثیرات مالی شدید و ویرانگری متوجه موزیلا خواهد بود. با 514 میلیون دلار پول نقد در دست و 421 میلیون دلار در هزینه‌های سالانه، موزیلا تنها می‌تواند برای حدود 15 ماه بدون انجام یک معامله جستجوی دیگر کار کند. متاسفانه، بسیاری از نیروهای بازار و بازوهای تبلیغاتی قوی که مایکروسافت اج را مجبور به استفاده از موتور مرورگر مستقل خود کرده است، این نیروها به همان اندازه به فایرفاکس اعمال می‌شود.
با وجود بررسی‌های بسیار خوب، مرورگر فایرفاکس کوانتوم که در اواخر سال 2017 عرضه شده است، نمیتواند سهم قابل توجهی از پلتفرم‌های دسکتاپ را تصاحب کند. با توجه به منبع جستجوگری که از آن استفاده می‌کنید، فایرفاکس همچنان جایگاه بالایی قرار دارد و یک درصد از کل مرورگر استفاده شونده است.
در آخرین آمار منتشر شده توسط برنامه تجزیه و تحلیل دیجیتال دولت ایالات متحده، به عنوان مثال، فایرفاکس دقیقا 8 درصد از ترافیک رایانه‌های شخصی ویندوز و مکینتاش را در دست دارد، در مقایسه با 44/8 درصد برای مایکروسافت اج و 9/7 درصد برای سافاری. این مقایسه حتی بدتر از آن است که به نظر می‌رسد، زیرا اج ، بر روی دستگاه‌هایی که از MacOS یا نسخه های ویندوز دیگری به جز ویندوز 10 پشتیبانی نمی‌کند نصب نمی‌شود و نسخه دسکتاپ Safari تنها بر روی Mac اجرا می‌شود.
اگر فقط به سیستم عامل های تلفن همراه نگاه کنید، فایرفاکس هیچ شانسی برای موفقیت ندارد، درحالیکه نیم درصد از ترافیک وب را که توسط DAP اندازه گیری شده است را در دست دارد که کمی کمتر از مرورگر Amazon’s Silk است. بخشی از مشکل ممکن است این باشد که گوگل، فایرفاکس را به عنوان شهروند درجه دو در نظر گرفته است، همانطور که کریس داکت از شرکت ZDNet در ژوئیه 2018 گزارش داد:
یک سخنگوی گوگل به ZDNet گفت: “ما در ارائه تجربه ای عالی برای جستجوی در مرورگرها تمرکز کرده‌ایم و همچنان برای بهبود آن برای همه کاربران تلاش می‌کنیم. فایرفاکس از موتور Gecko استفاده می‌کند که نیازمند آن است که ما آزمایش‌های گسترده‌ای روی تمام ویژگی‌های آن برای اطمینان از سازگاری انجام دهیم؛ زیرا از WebKit متفاوت است (که توسط کروم، سافاری، UC، اوپرا استفاده می‌شود). ما این کار را برای فایرفاکس دسکتاپ انجام داده‌ایم، اما برای نسخه مرورگر تلفن همراه نه”.

این همان مشکل است که مهندسان مایکروسافت به عنوان دلیل اصلی برای ترک EdgeHTML ذکر کردند. من شنیده‌ام که اکثریت قریب به اتفاق مرورگرها، زمان و انرژی زیادی را برای توسعه دهندگان EdgeHTML طی سه سال گذشته و مشکلات مربوط به سازگاری با سایت هایی که به درستی کار نمی‌کند، صرف کرده‌اند زیرا آنها فقط بر روی مرورگرهای WebKit و Chromium آزمایش شده‌اند.
آیا موزیلا می‌تواند هزینه های فنی برای حفظ تنها موتور رندر و کد بیس‌های جستجوگر خود که بر اساس WebKit یا Blink هستند را بپردازد؟ ( گوگل کروم بر اساس WebKit است).
ماهیت وحشیانه رقابت در چشم انداز تکنولوژی مدرن نشان می‌دهد که ماموریت موزیلا برای ارائه یک جایگزین برای گوگل قابل تحسین و احتمالا محکوم به شکست است. سوال بزرگ این است که آیا Google همچنان به پرداخت حق امتیاز برای ادامه همکاری با موزیلا پس از سال 2020 ادامه خواهد داد؟ این ممکن است اتفاق بیافتد، درست همانطور که بیمه در برابر اقدامات بالقوه ضد انحصار عمل می‌کند.