بودجه وزارت بهداشت ۸۸ هزار میلیارد تومان است/ مخالفت با افزایش اعتبارات بیمه سلامت

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی با عنوان «بررسی لایحه بودجه سال 1398 کل کشور 43. بخش بهداشت و درمان»، اعلام کرد که بودجه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در لایحه بودجه سال آینده با افزایش 19 درصدی نسبت به قانون بودجه امسال. بیش از 88 هزار و 490 میلیارد تومان است.

در بخش «خلاصه مدیریتی» این گزارش بازوی کارشناسی مجلس درباره بودجه وزارت بهداشت در سال آینده آمده است: «براساس جدول 1، سرجمع اعتبارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شامل ردیف‌های: ستاد، دانشگاههای علوم پزشکی، دستگاههای وابسته (انتقال خون، اورژانس، غذا و دارو، بیمه سلامت، انستیتو پاستور، هیئت امنای ارزی و صندوق رفاه) و متفرقه، معادل 882 هزار و 407 میلیارد ریال است که نسبت به سال گذشته 19 درصد رشد داشته است. در صورت اضافه شدن منابع حاصل از بند «ب» تبصره 13 مجموع اعتبارات وزارت بهداشت به 884 هزار و 907 میلیارد ریال می‌رسد. میزان رشد اعتبارات هزینه‌‎های عمومی، درآمد اختصاصی و تملک و دارایی سرمایه‌ای به ترتیب 9، 26 و 79 درصد است».

در ادامه این بخش از گزارش این مرکز پژوهشی درباره دلایل رشد قابل توجه درآمد اختصاصی و تملک و دارایی سرمایه ای وزارت بهداشت آمده است: «قرارگیری اعتبارات حاصل از هدفمندی یارانه‌ها ذیل ردیف درآمد اختصاصی دلیل رشد 26 درصدی آن و قرارگیری بخش اعظمی از منابع حاصل از ارزش‌افزوده ذیل ردیف‌های تملک و دارایی دلیل اصلی رشد 79 درصدی در اعتبارات ردیف فوق است».

*درآمد 18 هزار میلیارد تومانی سازمان بیمه سلامت در سال 98

مرکز پژوهش های مجلس با اشاره به مشخص شدن ردیف هزینه ای برای اعتبارات سهم حوزه سلامت از منابع هدفمندسازی یارانه‌ها در لایحه بودجه 98، آنرا گامی مهم در جهت شفاف‌سازی درآمدها و هزینه‌های طرح تحول سلامت ارزیابی و درباره بودجه سازمان بیمه سلامت اعلام کرد: «طبق جدول 5 اعتبارات لحاظ شده برای سازمان بیمه سلامت در سال 1398 حدود 120 هزار و 265 میلیارد ریال است که نسبت به اعتبارات سال 1397 حدود 11 درصد رشد یافته است. با احتساب حدود 60 هزار میلیارد ریال از محل  1 درصد مالیات بر ارزش‌افزوده (ارائه خدمات سطح یک روستاییان)، حق بیمه صندوق کارکنان بیمه سلامت، سایر اقشار و هدفمندی یارانه‌ها مجموع درآمد سازمان در سال  1398 به حدود 180 هزار میلیارد ریال خواهد رسید».

لحاظ کردن سازوکار حفاظت مالی از مصرف کننده نهایی در خصوص نحوه تهیه و تأمین دارو و تجهیزات پزشکی، در صورتی که سیاست ارزی دولت در کمیسیون تلفیق مجلس تغییر یابد، یکی از مهمترین پیشنهادهای بازوی کارشناسی مجلس درباره بودجه بخش بهداشت و درمان در سال 98 بوده است.

*جزئیات اعتبارات 88 هزار و 490 میلیارد تومانی وزارت بهداشت در سال آینده

براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، اعتبارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قانون بودجه امسال حدود 74 هزار و 358 میلیارد تومان بوده که در لایحه بودجه سال آینده با افزایشی 19 درصدی به حدود 88 هزار و 490 میلیارد تومان رسیده است. جزئیات اعتبارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قانون بودجه 97 و لایحه بودجه 98 در جدول زیر آمده است:

*تحقق درآمدهای اختصاصی دانشگاه ها بخاطر وضعیت مالی بهتر سازمان بیمه سلامت

بازوی کارشناسی مجلس با اشاره به اینکه حدود  59 درصد از کل اعتبارات دانشگاه‌ها در سال آینده را درآمدهای اختصاصی تشکیل میدهد که مشروط به کسب درآمد توسط بیمارستانها خواهد بود، اعلام کرده است: «با توجه به اینکه در قانون بودجه سال 1397 نیمی از اوراق قرضه دولتی به منظور تأدیه بدهی‌های سازمان بیمه سلامت اختصاص یافته است (به مبلغ 4750 میلیارد تومان) و از سویی مقرر شده است تا 500 میلیون یورو اعتبار از صندوق توسعه ملی برای بدهی‌های بیمه سلامت به حوزه دارو و تجهیزات تخصیص یابد میتوان گفت، در صورت تخصیص منابع مذکور، سازمان بیمه سلامت با وضعیت بهتری از نظر منابع مالی به سال آینده وارد خواهد شد و از این جهت حصول درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها امکانپذیر خواهد شد».

*تزریق منابع بیشتر بدون مدیریت منابع منجر به کسری بودجه بیمه سلامت می شود

در گزارش این مرکز پژوهشی با اشاره به اینکه از ابتدای امسال تاکنون حدود 4600  میلیارد تومان از اوراق قرضه دولتی به منظور تأدیه بدهی‌های سازمان بیمه سلامت عملکرد داشته، درباره کسری بودجه احتمالی این سازمان در سال آینده آمده است: «به منظور جلوگیری از بروز مجدد کسری اعتبار این سازمان در سال 1398 ضرورت دارد تدابیر لازم از جمله تعیین بسته خدمتی مناسب، تأمین و مشارکت مالی منطقی و عادلانه مبتنی بر آزمون وسع یا دهک‌های درآمدی و همچنین پیش‌بینی راهکارهای اصولی مدیریت هزینه‌های سلامت به‌عمل آید. تجربه سالهای گذشته نشان داده است که راهکار تزریق منابع بیشتر، بدون توجه به مدیریت منابع به افزایش مشکلات سازمان و کسری مجدد منابع آن دامن خواهد زد».

مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به اینکه جمع کل اعتبارات اختصاصی ستاد وزارت بهداشت 136 درصد افزایش یافته است که دلیل اصلی این میزان افزایش، قرار گرفتن اعتبارات اختصاص یافته برای طرح تحول ذیل اعتبارات اختصاصی ستاد است، اعلام کرد: «کاهش 46 درصدی اعتبارات ستاد از هزینه‌های عمومی به دلیل حذف برنامه‌های مشابه با طرح تحول سلامت و تجمیع آنها ذیل این ردیف است و از این منظر اختلالی در عملکرد ستاد ایجاد نخواهد شد و با چالش مالی روبه‌رو نخواهد شد».

*اعتبار سازمان بیمه سلامت در سال 98 در صورت مدیریت هزینه ها کافی است

بازوی کارشناسی مجلس با اشاره به اینکه اعتبارات لحاظ شده برای سازمان بیمه سلامت در سال آینده حدود 120 هزار و 265 میلیارد ریال است و برآورد می‌شود اعتباری به میزان حداقل 60 هزار میلیارد ریال از محل 1 درصد مالیات برارزش افزوده (ارائه خدمات سطح یک روستاییان)، حق بیمه صندوق کارکنان بیمه سلامت، سایر اقشار و هدفمندی یارانه‌ها به اعتبارات این سازمان اضافه شود و مجموع درآمد سازمان در سال 1398 را به حدود  180 هزار میلیارد ریال برساند، اعلام کرده است: «لذا در صورت اتخاذ سیاست خرید راهبردی خدمات و به‌کارگیری راهکارهای اصولی مدیریت هزینه‌ها این میزان اعتبار می‌تواند برای سال 1398 کافی باشد».

این مرکز پژوهشی با اشاره به عدم شفافیت محل اعتبارات لحاظ شده برای جبران کسری‌های سازمان بیمه سلامت در لایحه بودجه سال 1398 که از محل مالیات برارزش افزوده برای اجرای تکالیف ماده 37 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه است، درباره موضوع تفاوت منابع و مصارف این سازمان آمده است: «به منظور اجرای تکالیف مندرج در ماده 70 قانون برنامه ششم در راستای پوشش همگانی بیمه درمانی، براساس گزارش ارائه شده توسط مسئولان سازمان بیمه سلامت حدود 190 هزار میلیارد ریال و براساس گزارش مسئولان سازمان برنامه و بودجه حدود  168 هزار میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز است، در حالی که در لایحه بودجه حدود 120 هزار میلیارد ریال اعتبار برای این سازمان لحاظ شده است و نگرانی درخصوص کسری منابع ایجاد می‌شود. باید در نظر داشت با توجه به اینکه حدود نیمی از 7 میلیون نفر جمعیت کشور فاقد پوشش بیمه درمانی، جزء دهکهای بالای جامعه هستند و عملاً ضرورتی به تحت پوشش قرار گرفتن آنها برای خدمات پایه سلامت وجود ندارد پیش‌بینی هزینه‌ای انجام شده توسط سازمان برنامه و بودجه منطقی‌تر خواهد بود».

*افزایش اعتبارات سازمان بیمه سلامت جایز نیست

مرکز پژوهش های مجلس در ادامه این گزارش درباره بودجه سازمان بیمه سلامت اعلام کرده است: «لذا با در نظر گرفتن اینکه بخشی از هزینه‌های این سازمان برای ارائه خدمت برای بیمه روستایی و حاشیه شهر توسط وزارت بهداشت به سازمان بیمه پرداخت خواهد شد، به نظر می‌رسد هزینه‌های عمومی پرداختی از دولت به سازمان بیمه به حدود 140 هزار میلیارد ریال برسد. لذا با در نظر داشتن مجموع موارد فوق و با توجه به انقباضی بودن بودجه سال 1398، گزینه خلق منابع جدید جایز نیست و به نظر می‌رسد سازمان بیمه سلامت باید تمهیدات لازم برای مدیریت هزینه را انجام دهد و با رفع همپوشانی‌ها، تعیین بسته پایه منطقی و هدفمند برای جمعیت تحت پوشش خود قبل از سال 1398 از بروز چالش‌های مالی و نارضایتی دریافت‌کنندگان و ارائه‌کنندگان خدمات جلوگیری کند».

البته بازوی کارشناسی مجلس تاکید کرده است که اگر تکلیف ردیف قرارگیری منابع موضوع ماده 37 قانون الحاق (2) شفاف شود و ذیل سازمان بیمه سلامت قرار گیرد، مسائل ذکر شده درخصوص کسری احتمالی منابع این سازمان مرتفع خواهد شد.

*رشد 9 درصدی اعتبارات امور سلامت در لایحه بودجه 98

در بخش دیگری از گزارش بازوی کارشناسی مجلس درباره اعتبارات برنامه های امور سلامت در سال آینده آمده است: «اعتبارات امور سلامت در لایحه بودجه سال 1398 معادل 634 هزار و 154 میلیارد ریال است که نسبت به بودجه سال 1397، 9 درصد رشد داشته است. اعتبارات امور سلامت مشتمل بر اعتبارات فصل بهداشت، فصل درمان و فصل تحقیق و توسعه است که بیشترین رشد نسبت به سال 1397 به میزان 17، 10 و 6 درصد به ترتیب مربوط به فصول تحقیق و توسعه، درمان و بهداشت است. سهم فصل‌های بهداشت، درمان و تحقیق و توسعه از کل اعتبارات به ترتیب 22، 77 و 1.3 درصد است. سهم فصل بهداشت در لایحه بودجه سال 1398 نسبت به بودجه سال 1397 کاهش یافته ولی سهم فصول درمان و تحقیق و توسعه رشد مثبت داشته‌اند. لذا می‌توان گفت رویکرد درمان محوری هنوز در تقسیم منابع مالی نظام سلامت حاکم است».

*بخش عمده اعتبارات برنامه ارائه خدمات درمانی مربوط به طرح تحول سلامت است

در ادامه این بخش از گزارش این مرکز پژوهشی آمده است: «بیشترین افزایش تأثیرگذار بر رشد اعتبارات فصل درمان مربوط به برنامه ارائه خدمات درمانی است که بخش عمده آن به دلیل اعتبارات طرح تحول سلامت است».

گفتنی است براساس جدول پیوست 5 گزارش مرکز پژوهش های مجلس، اعتبارات برنامه ارائه خدمات درمانی در لایحه بودجه سال آینده، حدود 38 هزار و 745 میلیارد تومان است که 11 درصد نسبت به قانون بودجه سال جاری افزایش یافته است.

متن کامل این گزارش مرکز پژوهش های مجلس از اینجا قابل مشاهده است.