اقتصادآنلاین-عبدالله محمدی؛ قرنهاست سوختهای فسیلی به فرآیند صنعتی شدن و رشد اقتصادی ملتها کمک بسیاری کردهاند اما آنچه مهم خواهد بوداین است که این نوع سوختها نمیتوانندبرای جهان نقطه قابل اتکایی باشند،چرا که آنها تاریخ مصرف دارند و یک روزی در نهایت تمام خواهد شد.
نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ روشهای اصلی برای تا مین انرژی امروز محسوب میشوند و قطعا جواب گوی نیاز های آینده نخواهند بود.بنابراین بهترین روش جایگزینی آنها به وسیله انرژی تجدید پذیر خواهد بود. تجدیدپذیرها نوعی از انرژی هستندکه قابلیت بازگشت به طبیعت را دارند.
میزان مصرف انرژی در ایالات متحده امریکا علیرغم اینکه 5 درصد جمعیت کل جهان را دارا میباشد معادل 25 درصد مصرف جهانی میباشد.
انرژی در ایالات متحده امریکا از منابع متعددی تامین میگردد اما غالبترین این منابع، سوختهای فسیلی میباشند. تقریباً 18درصد از این انرژی به صورت الکتریسیته در نیروگاههای برق بسیار بزرگ استفاده شده وهمچنین به صورت سالیانه در ایالات متحده 600 گالن گاز توسط هر نفر مصرف میشود. دولتمردان آمریکایی مدام تاکید کرده اند که، از انرژی خورشید، باد و خاک برای تامین سوخت ماشینها و کارخانهها استفاده شود.
آمریکاییها با یک برنامه 10 الی 20 ساله جهت تامین انرژی تجدیپذیر اقدامات مهمی را صورت داده و همچنین به حمایت یارانهای در این حوزه پرداختهاند.
انرژیهای تجدید پذیر مرتبط با آب
سه نوع فناوری مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر که مرتبط با آب هستند، موجود است، که عبارتند از: انرژی آبی، بادی و امواج دریا. در حال حاضر به طور مثال 6 درصد کل انرژی آمریکا با روش برق آبی تا مین میگردد و هیچ گونه آلایندهای تولید نمیکند.
انرژی خورشیدی
انرژی خورشیدی به تبدیل نور خورشید به الکتریسیته، به صورت مستقیم و با استفاده از سامانه یا غیرمستقیم ، با استفاده از توان خورشیدی متمرکز گفته میشود. سامانههای توان خورشیدی متمرکز، از عدسی و آینه و سامانههای ردیاب، برای متمرکز کردن نور خورشید استفاده میکنند و به وسیله آن بهره کافی را خواهند برد.انرژی خورشیدی همچنین از نظر زیست محیطی نیز بی خطر است.
حال اینجا چندسوال مطرح است که جایگاه انرژیهای تجدید پذیر در کشور ما کجاست؟ چه مقدار قادریم از آنها بهره ببریم؟ هزینه های آن چقدر است؟
ایران وانرژی خورشیدی
کشور ما که در بین مدارهای ٢٥ تا ٤٠ درجه عرض شمالی قرار گرفته است و در منطقهای واقع شده که بـه لحاظ دریافت انرژی خورشیدی در بـین مناطق مختلف جهان در بالاترین ردهها قرار گرفته است. میزان تابش انرژی خورشیدی در ایران بین ١٨٠٠ تا ٢٢٠٠ کیلووات ساعت بـر متـر مربـع در سال تخمین زده شده است.
همچنین شفافیت هـوا در اکثـر نقاط ایران بیش از ٦٠ درصد در نظر گرفته می شود و علاوه بر این با توجه به آنکه در نقاط مرتفع میزان تابش خورشید بیشتر بوده و سرزمین ما نیز دارای نقاط کوهستانی هم میباشد و اکثر نقاط آن ارتفاعی بیش از ١٠٠٠ متر از سطح دریا دارد این نیز یک ویژگی در بهره گیری از انرژی خورشیدی بوده و طبیعی است اگـر بکارگیری انرژی خورشیدی برای تامین آب مصرفی در کشورهای به مراتب کم بهره تر از امتیاز فوق مقرون به صرفه باشد در کشور ما قطعا مقـرون به صرفه خواهد بود.
ایران کشوری است که وابستگی بسیار زیادی به نفت دارد و در این بین تلاشهایی هم جهت استفاده از انرژی تجدید پذیر صورت گرفته اما آنچنان که باید در این حوزه پیشرفتی حاصل نشده است یا به عبارتی دیگر سازمانهای مرتبط به آن نپرداختهاند.
به باور بسیاری از کارشناسان استفاده از انرژی بادی و خورشیدی میتواند انگیزه خوبی برای سرمایهگذاری خارجی باشد اما متاسفانه در کشور ما حمایت از این بخش کم است.
به گفته کارشناسان حوزه انرژی تجدید پذیر، فنلاند و نروژ ازجمله کشورهایی است که برنامه ریزیهای بسیاری روی این موضوع داشتهاند.آنها همچنین بارها ازعلاقه خود نسبت به سرمایه گذاری در ایران سخن گفتهاند.
به گفته مدیر عامل سازمان انرژیهای نو ایران ،دولت موظف است برای تامین بخشی از منابع لازم برای توسعه و نگهداری شبکههای روستایی و تولید برق تجدید پذیر، عوارض مصرف را در بودجه سالیانه پیشبینی کند و صد درصد آنرا صرفا برای کمک به طرحهای مذکور هزینه نماید.
کارشناسان بارها تاکید کردهاند که ایران میتواند به قطبی برای تولید و صدور انرژیهای پاک در منطقه تبدیل شود. به علاوه سرمایهگذاران داخلی و خارجی هم به این نتیجه رسیدهاند که پولهای خوبی برای تولید این انرژیها در ایران خوابیده که شاید بتوان از نفت و متعلقات آن کاسته و به آنها پرداخت.اما نکته این است که با توجه به موقعیت اقلیمی ایران که به آن اشاره شد چرا وزارت نیرو آنچنان که باید اقدام مثبتی در این راستا صورت نمیدهد و یا برنامه ها بل ثمر نمی نشیند؟
قطعا برنامه ریزی مدون برای این مسئله میتواند کمک بسیاری به محیط زیست کند. در ایران اغلب برای تولید برق از آب پشت سدها استفاده میشود . حالا علاوه بر مشکلات زیست محیطی سدسازی در کشور که زیاد هم هستند، سرمایه گذاری در حوزه انرژی تجدید پذیر تا حد زیادی از این تخریبها جلوگیری خواهد کرد.
درکشورهای منطقه، اردن سرمایهگذاریهای بزرگی دراین حوزه صورت داده و یک پارک خورشیدی وسیع را به شبکه برق خود متصل کرده است. اما به طور ویژه باید مراکش را مثال بزنم که الگویی در توسعه انرژیهای تجدید پذیر است اما کشور ما هنوز نسبت به آنها عقب است.
یکی از کارشناسان در اینباره میافزاید: آنچه به اصطلاح استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای در ایران نام گرفته، هنوز سرجایش است و تغییری در آن حاصل نشده است. این واقعا یک مانع بزرگ در مقابل انرژیهای تجدید پذیر است، چون منابع مالی ایران آنقدر نیستند که بشود در هر دو زمینه به اندازهای که لازم است، هزینه کرد. وقتی بخش عمده پول را صرف انرژی هستهای کنید، دیگر پول کافی برای انرژیهای تجدید پذیر نمیماند.