تلخی یک بیماری شیرین

به آن بیماری خاموش می‌گویند، بیماری که نه درد دارد نه خونریزی و نه حتی تبی که میزبانش را از آمدنش خبردار کند. از این رو فرد بیمار تا مدت‌ها از ابتلای خود به این بیماری باخبر نمی‌شود.

به گزارش به نقل از روزنامه همدلی ،سخن از بیماری دیابت است که در ادبیات عامیانه به آن «مرض قند» می‌گویند، بیماری شیرینی که افزایش شیوع آن طی سال‌های اخیر آن را به بزرگ‌ترین اپیدمی تاریخ و پنجمین علت مرگ‌و میر ایرانیان تبدیل کرده است. به اعتقاد کارشناسان حوزه بهداشت کم تحرکی و چاقی از عوامل اصلی ابتلا به این بیماری خطرناک است.

دو روز پیش نایب رئیس کمیته ملی بیماری‌های غیرواگیر با اعلام کاهش میزان شیوع و مرگ و میر ناشی از دیابت در تهران، این بیماری را پنجمین علت مرگ در کشور خواند. «باقر لاریجانی»، رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در افتتاحیه پروژه«تهران پایتخت تغییر دیابت» با بیان اینکه بیش از 5/8 درصد هزینه‌های بهداشت و درمان کشور صرف دیابت می‌شود، گفت: در 27 سال گذشته در برخی استان‌های کشور، میزان شیوع دیابت دو برابر شده و در جمعیت بالای 50 سال کشور 50 درصد یا مبتلا به دیابت هستند یا در معرض این بیماری قرار دارند.

دیابت یک اختلال در سوخت‌وساز (متابولیسم) بدن است که در آن یا انسولین به مقدار کافی در بدن وجود ندارد یا انسولین موجود قادر نیست تا وظیفه خود را به‌ درستی انجام دهد و در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا می‌رود.

آمارها می‌گویند تا پایان سال 2015 بیش از 415 میلیون نفر از افراد 20 تا 79 ساله دنیا مبتلا به دیابت بودند. این تعداد تا سال 2040 از مرز 640 میلیون نفر خواهد گذشت. تعداد مبتلایان به دیابت در همه کشورهای جهان در حال افزایش است. بیش از نیم میلیون کودک و نوجوان کمتر از 14 سال در جهان مبتلا به دیابت نوع یک هستند و سالانه 5 میلیون نفر به دلیل این بیماری جهان خود را از دست می‌دهند. از طرف دیگر بیش از 318 میلیون نفر در جهان دچار اختلال تحمل گلوکز هستند که در صورت عدم مداخله موثر اغلب آن‌ها مبتلا به دیابت خواهند شد.

بیماری دیابت در ایران نیز به سرعت در حال رشد است. به گفته «شکور امیدی» رئیس انجمن دیابت کشور، 10 درصد جمعیت کشورمان مبتلا به بیماری دیابت هستند که از 8 میلیون ایرانی تنها 3 میلیون و 600 هزار نفر تاکنون شناسایی و در جریان بیماری خود قرار گرفتند. پیش بینی می‌شود تا سال 1419 بیش از 9 میلیون ایرانی به این بیماری مبتلا شوند. میلیون ها نفر در کشور نیز مستعد این بیماری هستند و سالیانه میلیاردها تومان هزینه روی دست دولت می‌گذارند در حالی که بخش عمده‌ای از آن‌ها حتی از وجود بیماری خبر ندارند.

«رامین کریمی» فوق تخصص غدد شیوع دیابت را به کم‌تحرکی، چاقی، افزایش مصرف مواد غذایی با کالری بالا و سابقه فامیلی گره زد و به «همدلی» گفت: آمار مبتلایان به مرض قند در ایران به نسبت جمعیت آن نگران کننده است، در حالی که با فعالیت بدنی و بهبود تغذیه و اصلاح سبک زندگی می توان تا 70 درصد از ابتلا به دیابت پیشگیری کرد.

وی در مورد انواع دیابت افزود: دونوع دیابت وجود دارد، دیابت نوع یک که بیماری سیستم دفاعی بدن است ، در این بیماری سلول‌های انسولین ساز پانکراس تخریب می شوند . در نتیجه انسولین یا بسیار ناچیز است و یا اصلاً تولید نمی شود . بنابراین این افراد باید انسولین تزریق کنند.
نوع دیگر دیابت، دیابت نوع دو است، که علت بروزش مقاومت به انسولین است. افراد مبتلا به این نوع نمی توانند از انسولینی که در بدنشان ساخته می‌شود، استفاده کنند . آنها می توانند با ورزش و تغذیه مناسب دیابت خود را کنترل کنند.

این فوق تخصص غدد در ادامه با خاموش خواندن بیماری دیابت گفت: مراحل ابتدایی دیابت کاملا بدون علامت است و بسیاری از بیماران بر حسب اتفاق در یک غربالگری یا آزمایش برای کنترل بیماری دیگری، از بیماری قندشان آگاه می‌شوند.

بسیاری از بیماران در هنگام تشخیص بیماری چندین سال دیابت داشته و حتی دچار عوارض دیابت نیز شده‌اند. اما به دلیل ناآگاهی اقدامی برای درمان بیماری خود انجام نداده‌اند. وی پرخوری، کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد، خستگی و تاری دید و ...را از علایم اولیه بیماری دیابت نام برد و یادآور شد: موضوعی که برای بیماران مبتلا به دیابت اهمیت دارد، افزایش آگاهی و مراقبت های خاص در مورد بیماری‌شان است.

کریمی از بیماری دیابت به عنوان دروازه ورود به بسیاری از بیماری‌ها نام برد و تصریح کرد: اگر بیمار به موقع از بیماری اش خبردار نشود یا در کنترل آن تعلل کند، سلامتی‌اش به خطر خواهد افتاد.

این بیماری می‌تواند منجر به عوارض مهمی مانند بیماری‌های قلبی و عروقی که ریسک سکته را فزایش می‌دهد، بیماری‌های کلیوی، کاهش دید و حتی نابینایی و خونریزی در چشم شود. ضمن این که زخم پای دیابتی از دیگر عوارض ترسناک این بیماری است، چراکه زخم پا در اکثر موارد منجر به قطعی پا می شود.

دیابت زنان در دوره بارداری موضوع دیگری بود که این فوق تخصص غدد به آن اشاره کرد. به گفته وی شیوع بیماری دیابت در زنان در دوره بارداری بسیار رواج دارد، به نحوی که از هر 7 یا 8 تولد، یک نوزاد تحت تاثیر دیابت بارداری است و تقریبا نیمی از زنانی که در دوران بارداری مبتلا به دیابت می‌شوند، معمولا طی یک دهه پس از زایمان، به بیماری دیابت نوع 2 مبتلا خواهند شد.

بنابراین لازم است برای پیشگیری از دیابت در زنان، قبل و بعد از بارداری به آنان آموزش و خدمات بهداشتی ارائه شود.کریمی در پاسخ به این سوال که آیا درمانی قطعی برای دیابت وجود دارد، گفت: این بیماری را هم می‌توان با تغذیه سالم و ورزش کنترل کرد و هم می توان از آسیب‌های بعدی آن جلوگیری کرد.

اما این اتفاق باید با کمک دارو درمانی باشد. در واقع ، بیمار مبتلا به دیابت باید تا آخر عمر خود دارو مصرف کند یا یک سری توصیه‌های بهداشتی و رفتاری را به کار ببندد تا بتوانند به زندگی ادامه بدهد. اگر بیماران دیابتی از بیماری خود آگاه باشند و به سلامتی خود اهمیت بدهند می توانند سالیان سال و بدون درگیر شدن با عوارض این بیماری زندگی کنند.