به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا؛ واردات کالا در دوره ریاست جمهوری دولت یازدهم به طور میانگین به رقم 42 میلیارد دلار رسیده است، به عقیده کارشناسان واردات گسترده کالاهای مصرفی مهمترین مشکل پیش پای تولید کشور است که ماسفانه هنوز نتوانسته با بروز اوری ابزارهای خود زمینه رقابتی شدن با محصول خارجی را فراهم کند.
یک تولید کننده کفش در همین خصوص به خبرنگار تسنیم می‌گوید: امروز تولیدکننده‌های کفش در مقیاس بزرگ شرایط خوبی ندارند، شرکت ما نیز با توجه به سابقه و تجربه زیاد توانسته در بازار فعلی که مملو از کالای وارداتی و قاچاق است دوام بیاورد. این کارآفرین، ابتدا به واردات کالاهای خارجی مشغول بود و پس از فرمایشات مقام معظم رهبری در راستای حمایت از تولید ملی در سال ١٣٩٢ به تاسیس کارخانه تولیدی کفش پرداخته است. این واحد تولیدی 40 نیروی انسانی مستقیم در کارخانه و 300 نیروی انسانی غیر مستقیم را به چرخه اشتغال وارد کرده است. گفتنی است، با تلاش و کوشش کارگران ایرانی و متصدیان این کارخانه از سال ١٣٩٢ تا اکنون تولید آنها به بیش از 2000 جفت در روز رسیده که مدیریت کارخانه مذکور در سال ١٣٩٦تصمیم به گسترش خط تولید و ایجاد اشتغال بیشتر را نیز دارد.
این کارآفرین در خصوص مشکلات امروز تولید معتقد است، همه مشکل تولید در کشور ما به موضوع واردات خلاصه نمی‌شود، شرکتهای تولیدی علاوه بر رقبای خارجی بایستی با رقیبان داخلی مثل مالیات و بیمه نیز دست و پنچه نرم کنند. به عنوان مثال اگر 5 نفر تعداد کارگران بیمه شده کارگاه باشد، به صورت اتوماتیک کارخانه در لیست پرداختی 10 درصد قرار می‌گردد، در ایران با اضافه شدن یک کارگر دیگر، هزینه‌های بیمه‌ای تا 30 درصد افزایش می‌یابد. سیستمهای تشویقی برای ساختاری سازی صنعت در کشور ما وجود ندارد، نمونه دیگر آن سخت گیریهای مالیاتی است، که هنوز تدبیری برای آن اندیشیده نشده است. در ایران مثل کانادا مالیات ستانی صورت میگیرد اما سیستم تشویقی ما مثل افغانستان است. از طرف دیگر پولی که از تولید بابت مالیات گرفته میشود معلوم نیست کجا خرج میشود و این موضوع بسیار آزاردهنده است. نارضایتی عمومی در این زمینه ایجاد شده و مشخص نیست پولهایی که از انها تحت عنوان مالیات اخذ میشود کجا میرود، مشخصا ما شاهد ورود این منابع به سمت، تولید، کشاورزی و صنعت نیستیم.
از طرف دیگر شرکت ما پیش از این واردکننده مواد پلی یورتان بود، روزانه تا 12 کانتینر واردات داشتیم و شرکتهای تولیدی کفش نیز مشتری بلقوه این مواد اولیه بودند. اما امروز به هیچ عنوان ان شرایط وجود ندارد.
تسنیم: ظرفیت فعلی کارخانه چه قدر است، امکان اشتغال زایی بیشتر وجود دارد؟
در شرایط فعلی کارخانه با ظرفیت ناقص فعالیت میکند، 40 نفر مشغول به کار هستند، این در حالی است که ما به دنبال افزایش ظرفیت و راه اندازی شیف شب برای افزایش تولید و به کارگیری 700 تا 800 نفر نیروی کار بودیم. یکی از ملزومات افزایش ظرفیت تولید، به روز رسانی سیستمهای خط تولید می‌باشد برای این منظور بایستی از طریق سیستم بانکی تامین مالی انجام می‌شد، اما ربوی بودن بانکها در ایران تنها زمینه ورشکستگی تولید را فراهم کرده است به همین دلیل سراغ استفاده از منابع بانکها برای تجهیز کارخانه نرفتیم. حتی در نظر داشتیم عرصه های صادراتی را برای کارخانه فراهم کنیم، آسیای میانه و روسیه شرایط خوبی را برای این هدف فراهم کرده بود اما بانکها این امکان را از ما سلب کرده است و متاسفانه به سیستم بانکی برای سرمایه گذاری‌های این چنینی اعتماد نداشتیم.
تسنیم: بانکها مانع افزایش ظرفیت تولید شما می‌شوند؟
امروز در کشور ما دلالی و واردات سود کلانی دارد، به همین دلیل برخی افراد سرمایه‌هایشان را به سمت تولید نمی‌برند. در واقع واردات در کشور با رانت انجام میشود، اینها بدون آوردن منابع خود و با زدوبند با سیستم بانکی تامین مالی واردات را انجام می‌دهند، اینجا بانکها با ایجاد رانت برای این افراد از یک طرف و گسترده کردن سیستم ربوی خود تولید را به محاق برده‌اند. از سوی دیگر با رابطه‌ای که در گمرکات دارند، اجناسی را وارد می‌کنند که عملا چنین امکانی برای افراد عادی وجود ندارد، به همین شکل ثروتهای بادآورده آنها هر روز افزوده شده در حالی که زیرساختهای کشور روز به روز بیشتر در حال از بین رفتن است.
تسنیم: چه طور از صادرات محصولات خود صرفه نظر کردید؟
چند سال قبل کشورهای آسیای میانه مایحتاج خود را از ایران تامین می‌کردند، دلیل این موضوع به سخت گیریهای گمرکات در مرزها و نرخ ارز باز می‌گردد.اگر دولت نرخ ارز را افزایش میداد و از صنعت حمایت می‌کرد، می‌توانستیم به آن دوران بازگردیم چراکه صاردات صرف می‌کردد اما در شرایط فعلی واردات به صرفه است. سالیانه تا 6 میلیارد دلار هزینه سفرهای تفریحی بخشی از اقشار میشود، در واقع سرمایه‌های کشور برای خوش گذرانی این افراد دود میشود که مشخص است قصدی برای آوردن دلارها به صنعت ندارند. دخالت دولت در کنترل قیمت دلار بیش از اندازه شده است و متاسفانه تصمیم درستی هم قرار نیست برای این موضوع گرفته شود. از سوی دیگر کشور روسیه که یکی از مقاصد صادراتی تولیدات ایران است، مسئولان پاسخ دهند که چند بانک را در آن کشور برای ارائه خدمات گشایش ال سی و یوزانس ایجاد کرده‌اند. در واقع توسعه صادرات زمینه سازی می‌خواهد که امروز اثری از این تحرکات در کشور دیده نمی‌شود.
صادرات به لحاظ سوداوری خیلی مورد توجه نیست بلکه آنچه باید به آن توجه شود بحث بازگشت ارز به کشور است، این موضوع نیاز به اطمینان تولیدکننده دارد و دولت باید زمینه این کار را فراهم کند.
تسنیم: نقش بخش خصوصی در اشتغال زایی را چگونه ارزیابی میکنید؟
من یک مثال برای شما میزنم، بنگاهای دولتی نتوانسته‌اند سهم قابل توجهی در اشتغال زایی داشته باشند اما بخش خصوص و بنگاههای کوچک و متوسط عمده بار اشتغال زایی را به دوش گرفته اند.سیستم بانکی به غیر از کارخانجات دولتی نتوانسته برای بخش خصوصی گره گشایی کند. شاید بتوان ادعا کرد، بانکها امروز به عنوان مشتی در مقابل صنعت تبدیل شده‌اند. شاید دلیلی که ما توانسته‌ایم سرپا بمانیم این است که سراغ سیستم بانکی نرفتیم، چه بسا اگر تولید کنندگان به ان سمت میرفتند همین سهم اندک اشتغال زایی هم از بین می‌رفت.
