کمبودی که آرزوهای یک خانواده را برای داشتن نوزادی سالم میکُشد

-*دکتر ربابه شیخ الاسلام: در این روز قرار است همه را، مردم و مسئولین را در یک اطلاع رسانی به نفع سلامت کودکان و جامعه فردا سهیم کنیم در این اطلاع رسانی باید توجه همگان خصوصا مسئولین سلامت را به پیشگیری ارزان ،آسان جلب کرد تحقیقات جدید خبر از این دارد که غنی سازی آرد با فولات موجب جلوگیری از بدنیا آمدن 50270 نوزاد با نقص مادرزادی لوله عصبی در سال شده است .

به گزارش این یعنی بطور متوسط روزانه 137 نوزاد سالمتر بدنیا آمده اند این خبر برای مسئولین بهداشتی در جهان که نیاز دوران پیش از بارداری و دوران بارداری را به فولات یا اسید فولیک دریافته اند مسرت بخش است و این در حالیست که تا کنون تنها حدود یک سوم آرد هایی که در کارخانجات صنعتی تولید میشوند غنی میشود .

این یافته دولتمردان را به توجه به این کمبود غذایی فرا میخواند ،اگر چه در سیستم های بهداشتی دادن مکمل فولات و مصرف آن پیش از تصمیم به بارداری توصیه میشود ولی در جوامع سنتی زنان اغلب تا بعد از بارداری از شکل گیری و نیاز اولیه جنین به این ماده حیاتی نا آگاهند و زمانی به سیستم بهداشتی مراجعه میکنند که فرصت جنین برای دریافت این ریز مغذی از دست رفته است .

متاسفانه در حال حاضر تنها حدود یک سوم آرد جهان در آسیاب های صنعتی با فولات مغذی میشود و بخش عمده ای از جمعیت نیز که آرد را بطور سنتی در آسیابهای کوچک در مناطق روستایی و دور افتاده تولید میکنند بیش از دیگران در معرض این خطر هستند که نوزادانی با نقص لوله عصبی بدنیا بیاورند ، این کودکان با توجه به شدت مشکل دارند یا میمیرند و با هزینه های سنگین مدت کوتاهی عمر با ناتوانی را تحمل میکنند و یا با ناتوانی های شدید به زندگی رنج آوری تن میدهند و تا آخر عمر لذت زندگی سالمی را نخواهند داشت به همین جهت متولیان بهداشتی کشور ها یک روز از سال را به آگاهی بخشی درمورد اهمیت پیشگیری از تولد با نقص لوله عصبی اختصاص داده اند.

هر سال، روز سوم مارچ که در کشور ما مطابق با 12 اسفند است به روز جهانی آگاهی دادن اختصاص یافته است .

فولات یا ویتامین B-9 در تشکیل گلبول قرمز و رشد و عملکرد سلول های سالم مهم است. دریافت مواد مغذی قبل از بارداری و در دوران اولیه بارداری برای کاهش خطر ابتلا به نقص مادرزادی ستون فقرات حیاتی است.

فولات به طور عمده در سبزیجات برگ سبز تیره سبز، لوبیا، نخود و آجیل یافت می شود. میوه های حاوی فولات شامل پرتقال، لیمو، موز، خربزه و توت فرنگی هستند.

شکل مصنوعی فولات اسید فولیک است. این یک جزء حیاتی از ویتامین های مورد نیاز پیش از قاعدگی است و در بسیاری از غذاهای غنی شده مانند غلات صبحانه ، آرد معمولا با آهن برای پخت نان اضافه میشود . یک رژیم غذایی که فاقد غذاهایی با غلظت فولات یا اسید فولیک است، می تواند منجر به کمبود فولات شود.

کمبود فولات نیز ممکن است در افرادی که شرایطی مانند بیماری سلیاک دارند بیشتر رخ دهد چون در این بیماری مصرف غلات حاوی گلوتن ممنوع است بنابراین رژیم غذایی این افراد باید به میزان فولات و آهن توجه شود و غذاهای خاص آنها که بدون گلوتن هستند نیز غنی شود مقدار روزانه توصیه شده برای فولات برای بزرگسالان 400 میکروگرم است.

زنان در سن باروری باید 400 تا 800 میکروگرم اسید فولیک در روز دریافت کنندکمبود فولات خوراکی با مصرف مکمل اسید فولیک خوراکی درمان می شود.

این نوع کمبود دیگر مشکل عمده ای برای سلامت عمومی نیست چون همه کشورها میتوانند با غنی کردن مواد غذایی مانند آرد غلات و ماکارونی با اسید فولیک و سایر مواد مغذی که کمبود آنها شایع است از عوارض ناشی از کمبود آنها مقابله کنند.

غنی سازی با ویتامین های گروه ب خصوصا فولات از طریق کم کردن هموسیستئین خون میتواند نقش موثری نیز در کاهش بیماریهای قلبی و عروقی داشته باشد علاوه بر این برخی تحقیقات نشان می دهد که فولات ممکن است شیوع بعضی از سرطانها را کاهش دهد.

لازم به ذکر است که از سال 1380 در کشور ما غنی سازی آرد با اسید فولیک و آهن از استان بوشهر آغاز و پس از پوشش استانهای اقلیم جنوبی در سرتاسر کشور ادامه یافت. درحال حاضر بجز نان سنگک بقیه نانهای کشور با اسید فولیک و آهن غنی میشود .

*رئیس موسسه کودک ،سلامت و توسعه