سرویس ترجمه فردا؛ طاها ربانی: در این مطلب اطلاعاتی درباره مقابله با ترس دندانپزشکی، ترس از دندانپزشکی در کودکان، ترس از عصب کشی دندان، ترس از کشیدن دندان عقل و راهکارهایی برای غلبه بر ترس دندانپزشکی می‌خوانید.
برای خیلی از مردم رفتن به دندانپزشکی ناخوشایند است. درصد زیادی از مردم حتی از مراجعه به دندان‌پزشک می‌ترسند. اگر شما ترس از دندان دارید یا حتی از مراجعه‌ی مرتب به دندان‌پزشک سر باز می‌زنید، می‌توانید با شناسایی ترس‌هایتان و ساخت تجربه‌های مثبت با دندان‌پزشکتان بر این ترس‌ها فائق آیید.
قسمت اول: ترس‌هایتان را بشناسید
1. بدانید که ترس شما از دندان‌پزشک معمول است. هیچ دلیلی ندارد که از ترستان از دندان‌پزشک شرمگین باشید. خیلی از مردم در سرتاسر دنیا این ترس را دارند. نباید بگذارید این ترس شما را از دریافت خدمات مناسب دندانپزشکی که می‌تواند اثرات جدی بر روی سلامت و توانایی‌های اجتماعی‌تان داشته باشد محروم کند.
• اکثر دستورالعمل‌ها دو بار مراجعه به دندان‌پزشک در سال را برای حفظ سلامت دهان و دندان توصیه می‌کنند.
• عدم مراجعه‌ی مرتب به دندان‌پزشک می‌تواند منجر به پوسیدگی، آبسه، شکستن یا افتادن دندان‌ها و بدبویی دهان شود. برخی از این عوارض بر زندگی اجتماعی شما هم اثر منفی می‌گذارند.
2. بنویسید دقیقه از چه می‌ترسید. بعضی‌ها شاید قبول اینکه ترس از دندان‌پزشک دارند ابا کنند. برای غلبه بر ترستان از دندان‌پزشک عواملی که باعث می‌شود هنگام حضور در دندانپزشکی مضطرب شوید را فهرست کنید.
• ممکن است تا قبل از اینکه جدی درباره‌اش فکر کنید اصلاً ندانید دقیقاً از چه می‌ترسید. ممکن است بفهمید این فرآیند دندانپزشکی نیست که شما را می‌ترساند بلکه خود شخص دندان‌پزشک است که از آن می‌ترسید. با تعویض دندان‌پزشکتان به‌راحتی می‌توانید بر این مشکل غلبه کنید.
• فهرست ترس‌هایتان را با خود پیش دندان‌پزشک ببرید و درباره‌ی آن‌ها با او صحبت کنید. او احتمالاً می‌تواند توضیحات منطقی‌ای برای علل ترس شما ارائه کند.
3. علت ترس‌هایتان را کشف کنید. ترس معمولاً از طریق تجربه و حافظه آموخته می‌شود. شناسایی منبع ترس می‌تواند به برداشتن قدم‌های مثبت برای غلبه بر آن غلبه کند.
• فکر کردن به تجربیات مشخصی که احتمالاً موجب ایجاد ترس شما از دندان‌پزشک شده‌اند و جایگزینی آن‌ها با تجربیات مثبت می‌تواند شما را در موقعیت ذهنی مناسبی برای غلبه بر این ترس قرار دهد. مثلاً اگر تجربه‌ی یک پوسیدگی یا عصب‌کشی دردناک داشته‌اید، موقعیتی را تصور کنید که در آن دندان‌پزشک از شما به خاطر بهداشت خوب دهان و دندانتان تعریف کرده یا شما یک جلسه‌ی دندانپزشکی بدون درد مانند جرم‌گیری داشته‌اید. این کار تجربیات بد گذشته را جبران میکند.
• اگر تجربه‌ی مشخصی که منبع ترس شما از دندان‌پزشک باشد را پیدا نکردید احتمالاً ترس شما ناشی از حافظه یا ترس‌های اجتماعی است مثلاً داستان‌های ترسناکی که از دوستان یا اعضای خانواده درباره‌ی دندان و دندانپزشکی شنیده‌اید.
• فکر کردن به منبع ترستان از دندانپزشکی کمک میکند به‌تدریج بر ترستان غلبه کنید. کافی است قبول کنید تنها چیزی که باید بر آن‌ها غلبه کنید ترس‌های خودتان است.
4. قبول کنید که فرآیندهای دندانپزشکی پیشرفت‌های زیادی کرده‌اند. پیش از آنکه برای غلبه بر ترستان واقعاً وارد مطب دندان‌پزشک شوید، خیلی مهم است که بدانید خدمات دندانپزشکی در سال‌های اخیر پیشرفت و بهبود زیادی داشته‌اند. گذشت آن زمان که از مته‌های قرون وسطایی و آمپول‌های بی‌حسی بزرگ استفاده می‌کردند. آشنایی با پیشرفت‌های درمان‌های دندانپزشکی احتمالاً به تسکین ترس شما کمک میکند.
• روش‌های نوین فراوانی برای درمان مشکلاتی مثل پوسیدگی وجود دارد. مته‌هایی وجود دارد که مجهز به دکمه‌‌ای است که هر وقت شما بخواهید آن را متوقف کنید یا حتی روش‌های لیزری که نواحی آلوده را از بین می‌برد.
• بسیاری از دندان‌پزشکان سعی می‌کنند با استفاده از رنگ‌‌‌های ملایم‌تر و از بین بردن بوهای ناخوشایند سعی می‌کنند محیط مطبشان را کمتر کلینیکی و بیشتر خوشایند کنند.
قسمت دوم: پیدا کردن دندان‌پزشک
1. پزشک مناسب خود را شناسایی کنید. دندان‌پزشک شما می‌تواند جو کل جلسه‌ی درمانی را تعیین کند. اگر او گرم و دلپذیر نباشد و بخواهد خیلی سرد و غیر عاطفی برخورد کند احتمالاً باعث تشدید ترس‌های شما خواهد شد. یافتن پزشک مناسب خیلی می‌تواند به شما در غلبه بر ترستان کمک کند.
• بهترین راه پیدا کردن یک پزشک خوب پرس‌وجو از دوستان و اعضاء خانواده است. بقیه مردم خیلی مایل نیستند به افرادی که با آن‌ها راحت نیستند دندان‌پزشکشان را معرفی پیشنهاد کنند.
• خواندن نظرات دیگران در اینترنت درباره‌ی دندان‌پزشکان یا انتشارات محلی مانند روزنامه‌ها و مجله‌ها هم مفید است.
2. با گزینه‌های احتمالی جلسه مشاوره برگزار کنید. قرار ملاقات‌هایی را با پزشکانی که فکر می‌کنید مناسب هستند تنظیم کنید تا بتوانید بهترینشان را انتخاب کنید. ملاقات و گفتگو درباره‌ی اوضاع سلامتی و اضطراب‌هایتان با گزینه‌های احتمالی به شما کمک میکند با یکی‌شان احساس راحتی بیشتر کنید.
• سؤالات و نگرانی‌هایتان را با آن‌ها در میان بگذارید. همراه داشتن آن لیست ترس‌ها باعث می‌شود حرف‌هایتان را فراموش نکنید.
• مطمئن شوید که آن‌ها شما و ترس‌هایتان را جدی می‌گیرند. پزشکانی که شما را دست‌کم می‌گیرند می‌توانند ترس‌های شما را تشدید کنند و رفتار خوشایند و مناسبی نداشته باشند.
3. درمان را تدریجی جلو ببرید. وقتی توانستید دندان‌پزشک مطلوب خود را پیدا کنید درمان را با کارهای ساده مثل جرم‌گیری آغاز کنید و بعداً به سراغ کارهای جدی‌تر مثل عصب‌کشی یا پر کردن را انجام دهید.
• این باعث می‌شود با دندان‌پزشکتان رابطه‌ای مستحکم و گرم ایجاد کنید.
4. هر چیزی که ناراحتتان میکند را با دندان‌پزشکتان در میان بگذارید و از او بخواهید تا درمان را متوقف کند تا آرام شوید.
• هر چه بیشتر پیش دندان‌پزشک بروید و تجربیات مثبتی داشته باشید بیشتر می‌توانید سلامت دهان خود را حفظ کنید و بر ترس دندانی‌تان هم غلبه کنید.
• وقت دندانپزشکی‌تان را طوری تنظیم کنید که خیلی در اتاق انتظار معطل نشوید. اولین بیمار در اول صبح بودن یک تاکتیک خوب است.
قسمت سوم: مدیریت ترس در طول درمان
1. با دندان‌پزشکتان ارتباط برقرار کنید. پایه‌ی هر ارتباط خوب بین پزشک-بیمار، ارتباط مؤثر است. حرف زدن با دندان‌پزشک قبل، بعد و حین عملیات درمانی به کاهش اضطرابتان کمک میکند.
• قبل از شروع عملیات درمان با دندان‌پزشکتان درباره‌ی همه‌ی ترس‌های احتمالی‌تان حرف بزنید. شاید هم بخواهید نحوه درمان و مراحل آن را از قبل برای شما توضیح دهد.
• از دندان‌پزشکتان بخواهید شما را از انجام هر مرحله آگاه کند. یادتان باشد این حق شماست که بدانید در طول جلسه درمان چه می‌گذرد.
2. در مورد کارهایی که شما را می‌ترساند سناریوسازی کنید. سروکله زدن با ترس ممکن است باعث شود هرکسی اعتمادبه‌نفسش را از دست بدهد و از موقعیت اجتناب کند. از تاکتیک‌های رفتاری سناریوسازی قبل از جلسات درمانی استفاده کنید تا خود را در موقعیت‌های ترسناک غیرازاین تصور کنید و بدین‌وسیله ترس خود را از دندانپزشکی به حداقل برسانید.
• سناریوسازی تکنیکی است که در آن شما یک نقشه بازی یا سناریو برای یک موقعیت خاص را تصور می‌کنید و خود را درون آن قرار می‌دهید. مثلاً اگر شما از جلسه‌ی دندانپزشکی آینده‌تان می‌ترسید سناریویی بنویسید که در آن شما می‌توانید خود را در همان موقعیت تصور کنید و بعد احتمالات و سؤال‌هایی که ممکن است در آن موقعیت به وجود آید را تصور کنید.
3. عملیات دندانپزشکی را به زبان ساده و خوشایند بیان کنید. اگر شما از ملاقات با دندان‌پزشک هراس دارید یا ازهر موقعیت خاص دیگری آن را به زبان ساده و آسان بیان کنید. بازگویی یک تکنیک رفتاری است که به شما کمک میکند نحوه‌ی تفکرتان درباره‌ی یک موقعیت خاص را به‌وسیله‌ی عادی‌سازی و پیش‌پاافتاده جلوه دادن آن شکل دهید.
• اگر شما از جرم‌گیری دندانتان هراس دارید می‌توانید این‌طور برای خودتان بازگویی کنید «این‌یک کار ساده است درست مثل مسواک زدن»
4. از فنون آرام‌سازی (ریلکسیشن استفاده کنید). آرام‌سازی کمک میکند تا تجربه‌ی خوشایند‌تری در دندانپزشکی داشته باشید و اضطرابتان را به حداقل برسانید. از تمرین‌های تنفسی گرفته تا مدیتیشن راه‌های متنوعی برای آرام‌سازی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها برای مدیریت ترستان بهره ببرید.
• خیلی از دندان‌پزشکان استفاده از نیترو اکسید، مسکن یا داروهای آرام‌بخش مانند آلپرازولام را برای آرام ماندن در طول درمان توصیه می‌کنند.
• بعضی از دندان‌پزشکان مصرف داروهای آرام‌بخش را قبل از جلسه درمانی تجویز می‌کنند.
• اگر خودتان از هرگونه داروی آرام‌بخش استفاده می‌کنید آن را با پزشکتان در میان بگذارید تا از هرگونه مداخله دارویی احتمالی جلوگیری شود.
• حواستان باشد که استفاده از این داروها در حین درمان می‌تواند هزینه‌های آن را افزایش دهد که احتمالاً بیمه هم آن را پوشش نمی‌دهد.
• از تمرین‌های تنفسی برای آرام شدن استفاده کنید. منظم نفس بکشید: دم 4 شماره و بازدم هم 4 شماره بشمارید. می‌توانید کلمه‌ی «بیا» را هنگام دم و کلمه‌ی «برو» را هنگام بازدم در ذهنتان تصور کنید تا کمک کنید ذهنتان راحت‌تر از ترس و اضطراب تهی شود.
• اگر لازم است تمرینات آرام‌سازی‌تان را تکرار کنید.
5. حواستان را با وسایل ارتباط‌جمعی پرت کنید. شما می‌توانید از وسایل ارتباط‌جمعی مختلف در حین عملیات دندانپزشکی استفاده کنید تا حواس خود را پرت کنید. گوش دادن به موسیقی یا تماشای تلویزیونی که دندان‌پزشکتان در مطب نصب‌کرده می‌تواند به حواس‌پرتی و کاهش اضطرابتان کمک کند.
• امروزه خیلی از مطب‌های دندانپزشکی پخش‌کننده‌ی موسیقی یا تلویزیون و تبلت در اختیار بیماران قرار می‌دهند تا به حواس‌پرتی آن‌ها کمک کند.
• اگر هیچ‌کدام از این‌ها را مطب در اختیارتان نگذاشت از پزشکتان بخواهید خودتان به موسیقی یا یک کتاب گوش دهید.
• می‌توانید از گوی آرامش در طول جلسه درمان استفاده کنید.
می‌توانید قبل از جلسه به موسیقی آرامش‌بخش گوش دهید یا ویدئوهای سرگرم‌کننده‌ی و خنده‌دار ببینید تا با آرامش بیشتری وارد جلسه‌ی درمانی شوید.
6. یکی از دوستان یا اعضای خانواده را همراه خود ببرید. از یکی از دوستان یا اعضای خانواده بخواهید تا شما را در طول عملیات درمانی همراهی کند. حضور او می‌تواند به پرت کردن حواس شما یا آرام‌کردنتان کمک کند.
• اگر شدیداً مضطربید از پزشکتان بخواهید اجازه دهد دوستتان هم در اتاق درمان حاضر باشد. دانستن اینکه یک فرد مورد اعتماد دیگر در اتاق است باعث آرام شدن شما می‌شود.
7. با انجام چکاپهای مرتب از بروز مشکلات جدی دهان و دندان پیشگیری کنید. خیلی از مردم به خاطر کارهای پیچیده و دردناکی مثل عصب‌کشی از دندانپزشکی می‌ترسند. با انجام چکاپهای مرتب نه‌تنها بر ترستان غلبه می‌کنید بلکه از بروز مشکلات جدی دهان و دندان هم پیشگیری می‌کنید.
• بهداشت دهان و دندانتان را به‌صورت روزمره و همیشگی رعایت کنید تا نیازتان به انجام درمان‌های پیچیده و دردناک را به حداقل برسانید. حداقل دو بار مسواک زدن در روز و استفاده از نخ دندان نقش خیلی مهمی در پیشگیری دارد.
• هرچه بیشتر به چکاپ بروید و احساس خوبی را تجربه کنید سریع‌تر می‌توانید بر ترستان از دندانپزشکی غلبه کنید.
8. بعد از هر ویزیت خوب به خودتان جایزه بدهید. بعد از هر ویزیت به خودتان با چیزی که دوست دارید یا انجام کاری که برایتان جذاب است جایزه بدهید. این کار باعث می‌شود تجربه‌ی دندانپزشکی رفتن به‌جای گره خوردن با ترس با لذت گره بخورد.
• مثلاً شاید بخواهید به خاطر اینکه پیش دندان‌پزشک رفته‌اید برای خودتان هدیه‌ی ساده‌ای مثل یک پیراهن یا یک جفت کفش بخرید.
• می‌توانید کاری لذت‌بخش مثل رفتن به پارک آبی یا شهربازی انجام دهید.
• از دادن جایزه‌های شیرین به خود پرهیز کنید چون ممکن است باعث پوسیدگی بیشتر دندان‌هایتان بشود و مجبور شوید بیشتر پیش دندان‌پزشک بروید!
