هفته نامه سلامت - مهدیه آقازمانی: هرگونه بی‌توجهی به نکات ایمنی و سهل‌انگاری در برپایی مراسم چهارشنبه آخر سال می‌تواند زیان‌های جانی سنگین و غیرقابل‌جبرانی را در پی داشته باشد. البته خانواده‌ها می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری از حوادث مربوط به چهارشنبه پایان سال ایفا کنند.
ممکن است موضوع ایمنی و پیشگیری از حوادث مربوط به چهارشنبه پایان سال، در بدو امر برای گروه سنی نوجوان و جوان جالب نباشد چراکه آن‌ها مجبورند محدودیت‌هایی را در انجام این تفریح خطرناک متحمل شوند، ولی می‌توان با نشان دادن اهمیت موضوع و اینکه حوادث مربوط تهدیدکننده سلامت آنهاست، آموزش در این زمینه را برای آن‌ها جالب‌تر کرد. در کل، باید کودکان و نوجوانان را تشویق کرد که از حوادث درک مناسبی داشته باشند.
16 توصیه به والدین
1. در شادی‌های فرزندان دلبندتان مشارکت کنید تا همیشه نظاره‌گر گل خنده‌هایشان باشید. فرزندانتان را در تهیه وسایل آتش‌بازی بی‌خطر و مفرح همراهی کنید.
2. از نگهداری مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش‌بازی دستی توسط فرزندان اکیدا جلوگیری کنید و نظارت بر موضوع را جدی بگیرید.
3. از نگهداری مواد محترقه و وسایل آتش‌بازی (حتی وسایل و مواد استاندارد) در نزدیکی وسایل حرارتی و برقی خودداری کنید.
4. هنگام برپایی آتش داخل یا خارج از ساختمان از دسترسی به کپسول اطفای حریق و جعبه کمک‌های اولیه مطمئن شوید.
5. مراقب رفتار‌های خطرناک و ناهنجار افراد باشید و در صورت لزوم مراتب را به واحد‌های گشتی نیروی انتظامی یا پلیس 110 اطلاع دهید.
6. از سوزاندن وسایل یا مواد غیرمتعارف مانند لاستیک و آمپول و استفاده از مواد آتش‌زا مانند بنزین، الکل، کاربیت و... جدا خودداری کنید.
7. از برپایی آتش در معابر باریک و در نزدیکی پست‌های برق یا ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز و پارکینگ‌های عمومی بپرهیزید.
8. از برپایی آتش‌های حجیم و غیرقابل‌مهار خودداری کنید.
9. نگهداری مواد محترقه غیراستاندارد از قبیل اکلیل و... غیرمجاز و برخلاف قانون است و می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری برای خود و دیگران به دنبال داشته باشد.
10. با رعایت حقوق شهروندی از پرتاب نارنجک و مواد محترقه به ساختمان‌هایی که موجب آسیب‌رساندن و بد منظر کردن سیمای شهر می‌شود، خودداری کنید.
11. از حمل مواد محترقه حتی به مقادیر بسیار کم، در جیب لباس و کیف جدا بپرهیزید.
12. در صورت نگهداری مواد محترقه، حتی کم‌خطر حتما آن را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
13. مواد محترقه را به طرف افراد دیگر پرتاب نکنید.
14. هیچ‌گاه مواد محترقه را در ظروف شیشه‌ای یا فلزی قرار ندهید، زیرا در صورت انفجار ذرات شیشه یا فلز به اطراف پرتاب می‌شود و سبب صدمات و خطرات جانی خواهد شد.
15. گاهی جوانان و نوجوانان برای تهیه مواد محترقه به فروشگاه‌های رنگ و مواد شیمیایی مراجعه می‌کنند. به فروشندگان این قبیل مواد توصیه می‌شود اکیدا از فروش مواد آتش‌زا به این گروه سنی خودداری کنند.
16. از پرتاب کردن ظروف تحت فشـار از جمله کپسـول، اسپری، حشـره‌کش‌ها و... در آتـش اجتناب کنید.
هنگام وقوع آتش‌سوزی
بر اسـاس آخرین آمار، حدود 8/6 درصد از حوادث در حال تهیه و ساخت مواد محتـرقه به وقوع می‌پیوندد پس باید خود را برای رویارویی با آتش‌سوزی آماده کرد و نکات زیر را جدی گرفت:
1. سرعت عمل هنگام روبرو شدن با آتش‌سوزی برای نجات جان خود و مصدومان احتمالی کاملا حیاتی است. همان طور که می‌دانید آتش خیلی سریع انتشار پیدا می‌کند بنابراین بلافاصله آتشنشانی (125) و اورژانس (115) را خبر کنید و تا آنجا که می‌توانید، اطلاعات کاملی در مورد بروز حادثه به آن‌ها بدهید.
2. سعی کنید افراد را از ساختمان بیرون ببرید.
3. با رعایت جوانب احتیاط به خاموش کردن آتش بپردازید.
4. به هیچ وجه وارد ساختمان آتش‌گرفته نشوید مگر آنکه مجهز به ماسک تنفسی باشید و کاربرد آن را بدانید.
5. قبل از فرار از اتاقی که در آن بسته است، در را لمس کنید. اگر در داغ باشد از خروجی‌های دیگر استفاده کنید.
6. اگر در ساختمان آتش‌گرفته گرفتار شده‌اید، فوری به اتاقی که دارای پنجره است، بروید و در را ببندید سپس پتو یا فرش را طوری زیر در قرار دهید که دود وارد اتاق نشود، آن‌گاه از طریق پنجره تقاضای کمک کنید.
7. اگر دود، حرارت یا شعله‌های آتش مسیر‌های خروجی شما را مسدود کرده، در را ببندید و در اتاق بمانید. تنها با استفاده از پارچه سفید از طریق پنجره کمک بخواهید. اگر در اتاق تلفن وجود دارد با آتشنشانی (125) تماس بگیرید و موقعیت خود را خبر دهید.
8. زمانی که در جریان حریق واقع می‌شوید، با حفظ خونسردی تمام تهویه‌های ساختمان را خاموش کنید تا به این ترتیب از ورود اکسیژن داخل ساختمان جلوگیری شود.
9. ظرف مشتعل را حرکت ندهید. شعله را با شن، نمک، پتوی نمناک یا پوشش‌های دیگر خفه کنید.
10. امدادگران یا افرادی که در جریان حریق واقع شده‌اند باید لباس‌های دارای الیاف مصنوعی و پلاستیکی را از خود دور کنند.
هنگام آسیب‌دیدن چشم
1. از مالیدن چشم‌ها و پلک‌ها خودداری کنید.
2. حتما در اولین فرصت به اورژانس چشم‌پزشکی مراجعه کنید، زیرا در بعضی مواقع آسیب‌های چشمی در مراحل اولیه علائم زیادی ندارند و ظاهر بدی ایجاد نمی‌کنند، اما می‌توانند حوادث ناگواری برای این عضو حساس ایجاد کنند.
3. چشـم فرد آسیب‌دیده را با یک وسـیله در دستـرس مانند لیوان‌های یکبار مصرف یا مقوایی که به شکل مخروط درآورده‌اید، بپوشانید. نیازی به گذاشتن دستمال، پنبه یا گاز روی چشم وجود ندارد.
4. از هیچ گونه پماد یا قطره چشمی استفاده نکنید و چشم‌ها را نشویید، زیرا استفاده از آن‌ها می‌تواند آسیب وارده به چشم را شدیدتر کند.
5. از مصرف آسپیرین، ایبوبروفن و مواد مشابه حتی قطره‌های چشمی تا رسیدن به اورژانس خودداری کنید.
6. سعی کنید مواد غذایی به بیمار ندهید تا در صورت نیاز به جراحی بتوان در اولین فرصت این کار را انجام داد.
کمک‌های اولیه در سوختگی
1. وضعیت عمومی مصدوم را بررسی کنید. برای این منظور، ابتدا از باز بودن راه‌های هوایی و تنفس درست اطمینان پیدا کنید.
2. در صورتی که مصدوم بیهوش است، سر او را عقب بکشید تا زبان موجب انسداد راه‌های هوایی نشود.
3. اگر مصدوم نفس نمی‌کشد و نبض ندارد، عمل احیا (تنفس مصنوعی همراه با ماساژ قلبی) را آغاز کنید.
4. ناحیه سوخته را با آب سرد شستشو دهید و به این طریق آن را خنک کنید؛ یعنی محل سوختگی حداقل 10 دقیقه زیر آب خنک (ولرم) گرفته شود تا دمای پوست کاهش پیدا کند.
5. قبل از آنکه محل سوختگی متورم شود، ساعت، گردنبند، دستبند، انگشتر، کمربند و کفش‌های مصدوم را دربیاورید.
6. به خاطر داشته باشید اگر لباس مصدوم به پوست ناحیه سوخته چسبیده است لباس را از پوست جدا نکنید، بلکه لباس را از دور تا دور محل چسبیده قیچی کنید.
7. برای کاهش خطر عفونت، محل سوختگی را با یک پارچه تمیز غیرکاموایی بپوشانید.
8. هرگز نباید تاول‌های سوختگی ترکانده شود، چون تاول‌ها از ضایعه محافظت و مانع ایجاد عفونت می‌شوند.
خلاصه اینکه...
استفاده از مواد آتش‌بازی هرگز به طور کامل ایمن نیست، حتی در صورتی که مراقبت کامل انجام گیرد. حوادث نه‌تن‌ها ممکن است برای کسانی که در تهیه و ساخت مواد محترقه مشارکت دارند، رخ بدهد، بلکه ممکن است برای کسانی که به بازی و تماشا مشغول هستند نیز اتفاق بیفتد. در صورت بروز هرگونه حریق یا حادثه ضمن حفظ خونسردی در اسرع وقت با شماره تلفن 115 اورژانس و 125 سازمان آتشنشانی تماس بگیرید و مراتب را با ذکر نوع حادثه و نشانی دقیق اطلاع دهید.
