خبرگزاری تسنیم: دکتر طاهر حبیبزاده عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق، در مطلبی، بررسی کوتاهی از اعمال حق حبس در عقد نکاح داشته که در ادامه آمده است: "کسی منکر اجرای دقیق قانون در جامعه نیست؛ اجرای قانون ضامن احقاق حقوق فردی و اجتماعی و نیز اجرای تکالیف فردی و اجتماعی است. از قدیم هم گفتهاند قانون بد بهتر از بیقانونیست (منتسب به منتسکیو).
اما آیا همیشه اجرای قانون نتیجه عقلایی دارد؟
ماده 1085 قانون مدنی با پیروی از نظریات مشهور فقهای شیعه، حق حبس را برای زوجه به رسمیت شناخته شده است: «زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد…»
حالا به مثالی برگرفته از یک پرونده واقعی توجه فرمایید:
خانمی با آقایی با مهریه برابر با 500 سکه تمام بهار آزادی پیوند زناشویی میبندند. زوجه قبل از برگزاری مراسم ازدواج حق حبس خود را نسبت به مهریه اعمال میکند (تمکین پس از دریافت کامل مهریه!) پرونده در دادگاه مفتوح میشود و قاضی محترم زوج را به پرداخت ماهانه یک ربع سکه بهار آزادی محکوم میکند. زوجه نیز حاضر نیست تا دریافت کامل مهریه به زندگی مشترک رضایت دهد. در این راستا رای وحدت رویه شماره 708 مورخه 22 مرداد 1387 دیوان عالی کشور مقرر کرده است که اگر مهریه از طرف دادگاه برای زوج تقسیط شود حق حبس زوجه کماکان به قوت خود باقی است و تا زوجه آخرین قسط را دریافت نکرده است میتواند از تمکین خودداری کند که البته این عدم تمکین مسقط نفقه نخواهد بود.
حال، راه حل منطقی در خصوص این پیوند چیست؟
ابتدا با یک محاسبه ساده، پرداخت کامل 500 سکه بهار آزادی، هر ماه یک ربع سکه، یعنی 500 تقسیم بر 4 که برابر با 2 هزار ماه میشود. 2 هزار ماه تقسیم بر 12 یعنی 166.66 سال! زوج باید حدود 167 سال منتظر بماند تا مهریه کامل پرداخت شده و زندگی مشترک سربگیرد! عمر نوح میخواهد و صبر ایوب.
اگر زوج نخواهد زوجه را طلاق دهد، هم زوج و هم زوجه از یک عمر زندگی مشترک محروم میشود! زوج نیز طبق قوانین جاری نمیتواند ازدواج مجدد کند چرا که ازدواج مجدد زوج منوط به رضایت زوجه است! پس نه زوج میتواند ازدواج مجدد کند و نه زوجه حاضر به تامین زمینه زندگی مشترک است.
راه این است که حال که زوج مهریه را میپردازد، زوجه را طلاق دهد، تا نصف مهریه را بپردازد نه تمام آن را که با توجه به عدم توانایی مالی زوج این گزینه منتفی است. پس باید صبر کند یا دل زوجه نرم شود به تمکین، یا مهر تماما پرداخت شود که عمر نوح میخواهد!