دولت آمریکا در اقدامی مغایر با هنجارهای بینالمللی، نام «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد. در واکنش به این اقدام، شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ضمن محکومیت شدید اقدام غیرقانونی، خطرناک و نابخردانه رژیم ایالات متحده آمریکا در قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست «سازمانهای تروریستی خارجی» در اقدامی متقابل اعلام کرد:« رژیم ایالات متحده آمریکا را دولت حامی تروریسم و فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام و تمامی نیروهای وابسته به آن را گروه تروریستی میدانیم.»
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در بیانیهای که به همین مناسبت منتشر کرد، گفت: «امروز، من رسما برنامه دولتم را برای معرفی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از جمله نیروی قدس، ذیل بخش 219 قانون مهاجرت و امنیت بهعنوان سازمانی تروریستی، اعلام میکنم.» او در ادامه ادعاهای بیپایه و اساس خود گفت: «این اقدام بیسابقه که توسط وزارت خارجه صورت گرفته است، بیانگر این واقعیت است که ایران نه تنها یک کشور حامی تروریسم است، بلکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فعالانه در تامین مالی و ترغیب تروریسم بهعنوان ابزاری برای کشورداری مشارکت دارد.»
در این بیانیه، رئیسجمهوری آمریکا، سپاه پاسداران را ابزار اصلی دولت ایران برای هدایت و بهکارگیری فعالیتهای به زعم او تروریستی خود در دنیا توصیف کرده است.
کاخ سفید از این اقدام بهعنوان «گامی بیسابقه» یاد کرده و نوشته وزارت خارجه آمریکا رهبری آن را به دست داشته است.
به گزارش خبرگزاری فارس، در بخشی از این بیانیه آمده است: «این اولین بار است که ایالاتمتحده بخشی از یک دولت دیگر را بهعنوان سازمان تروریستی خارجی معرفی میکند. این امر، موید این حقیقت است که اقدامات ایران، اساسا با اقدامات دولتهای دیگر متفاوت است.»
ترامپ افزود: «این تصمیم، کانون توجه و میزان فشار حداکثری بر رژیم ایران را بسط میدهد و خطرات معامله تجاری با، یا پشتیبانی کردن از، سپاه پاسداران را شفاف خواهد ساخت. اگر با سپاه پاسداران معامله کنید یعنی اینکه سرمایه تروریسم را فراهم کردهاید.»
رئیسجمهوری آمریکا تاکید کرد: «این تصمیم حاوی پیام روشنی به تهران است که حمایتش از تروریسم عواقب جدی بهدنبال خواهد داشت. ما به فشار مالی خود و افزایش هزینه بر رژیم ایران به دلیل پشتیبانیاش از فعالیتهای تروریستی تا زمانی که از رفتار بدخواهانه و یاغیگرانهاش دست بردارد، ادامه میدهیم.»
فشار حداکثری
وزیر امورخارجه آمریکا هم در کنفرانسی خبری با اشاره به قرار گرفتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در لیست سازمانهای تروریستی آمریکا گفت: «این اقدام آمریکا پیام روشنی به قاسم سلیمانی و گروههای تحتنظر اوست مبنی بر اینکه رفتار غیرقانونی ایران در منطقه قابل قبول نیست و ما از متحدان خود میخواهیم از تصمیم آمریکا حمایت کنند.» جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا هم در توییتی مدعی شد: «اقدام بیسابقه امروز برای تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران نشانگر تعهدمان مبنی بر اعمال فشار حداکثری بر نظام ایران است تا دیگر از تروریسم به عنوان ابزاری برای حکومتداری استفاده نکند.»
مخالفتها
رسانههای آمریکا پیشتر گزارش داده بودند پنتاگون (فرماندهی وزارت دفاع) و سیا (سازمان اطلاعات مرکزی) مخالف این تصمیم دولت آمریکا بودند و درخصوص عملیات نیروهای ایرانی علیه آمریکا هشدار داده بودند.
واکنش ایران
دقایقی پس از اعلام این خبر، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در نامهای مهم به رئیسجمهوری و رئیس شورایعالی امنیت ملی پیشنهاد کرد شورایعالی امنیت ملی، نیروهای نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا موسوم به «سنتکام» را در فهرست گروههای تروریستی از نظر جمهوری اسلامی ایران قرار دهد.
به گزارش «ایرنا» نظر به حمایت پنهان و آشکار نیروهای نظامی آمریکا در منطقه از گروههای تروریستی و دخالت مستقیم در انجام فعالیتهای تروریستی توسط نظامیان آن کشور، ظریف با ارسال نامهای خطاب به حسن روحانی رئیس شورایعالی امنیت ملی، براساس «قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه» مصوب مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد کرد شورایعالی امنیت ملی ایران، نیروهای نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا موسوم به سنتکام را در فهرست گروههای تروریستی از نظر جمهوری اسلامی ایران قرار دهد.پیشتر نیز مقامات جمهوری اسلامی نسبت به انجام چنین اقدامی بهشدت واکنش نشان داده بودند.
حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم دقایقی پس از اعلام این خبر در گفتوگو با «ایسنا» گفت: ایران در کمتر از چند ساعت دیگر، اقدام به مقابله به مثل خواهد کرد و نظامیان آمریکا در فهرست گروههای تروریستی قرار میگیرند. این تصمیم از حمایت همه دستگاههای نظام برخوردار است.»
او در اینباره توضیح داد: «طبق قانون اقدام متقابل ایران در برابر آمریکا دولت موظف است که نظامیان آمریکا را در فهرست گروههای تروریستی قرار دهد و شورایعالی امنیت ملی و دولت آن را اجرایی کنند. اگر این اتفاق رخ ندهد مجلس این موضوع را در قالب طرح دوفوریتی دنبال خواهد کرد.» علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی این اقدام آمریکا را «بیعقلی» توصیف کردهبود و سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوهقضائیه خواستار مقابله بهمثل با این اقدام دولت آمریکا شده بود.
سردار محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران نیز روز یکشنبه در اظهارنظری گفته بود که در صورت چنین حماقتی، ارتش و نیروهای امنیتی آمریکا در منطقه غرب آسیا، دیگر آرامش امروز را نخواهند داشت. او در همینباره به «سپاه نیوز» گفت: «اگر آمریکاییها دست به چنین حماقتی بزنند و امنیت ملی ما را به مخاطره بیندازند، مطابق سیاستهای نظام جمهوری اسلامی ایران اقدامات مقابله به مثل را عملیاتی و در دستور کار قرار خواهیم داد. در چنین شرایطی دیگر ارتش و نیروهای امنیتی آمریکا در منطقه غرب آسیا از آرامش امروز برخوردار نخواهند بود.»
محمدجواد ظریف نیز در همان روز در توییتی نوشت: «اگر ترامپ چنین اقدامی انجام دهد، واشنگتن را وارد یک باتلاق میکند.» روز یکشنبه همچنین مجلس شورای اسلامی با تدوین یک طرح دوفوریتی، نخستین اقدام عملی برای مقابله با این برنامه ضدایرانی را کلید زدند. پیشتر و در اواخر سال 1395 هم دونالد ترامپ قصد داشت سپاه پاسداران را در فهرست گروههای تروریستی قرار دهد اما با مخالفت وزارتخارجه، پنتاگون، سیا و برخی از مخالفانش از این اقدام منصرف شد.
دو نگاه به تصمیم ترامپ
اقدام آمریکا در قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی در شرایطی انجام میشود که بسیاری از کارشناسان بر این باورند که رئیسجمهوری آمریکا قصد دارد روشی مشابه با روش واشنگتن در مواجهه با کرهشمالی را در قبال ایران نیز پیگیری کند. فشار حداکثری و قرار دادن ایران در به اصطلاح گوشه رینگ و در نهایت تسلیم ایران در چارچوب همین تاکتیک ارزیابی میشود. هدف از این اقدام نیز کشاندن تهران به پای میز مذاکره پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 است.
عده دیگری از جمله حسین موسویان، دیپلمات سابق ایرانی بر این باورند که «جان بولتون و برخی دیگر از کارگزاران کلیدی دولت آمریکا در یک هماهنگی با نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و عربستان و متحدانش و گروههای تروریستی ضدجمهوری اسلامی مثل منافقین، بنا دارند تا یک سال آینده در ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی، از هرچه در ظرفیت و توان دارند برای ساقط کردن حکومت ایران استفاده کنند. برای این محور یک دوره زمانی محدود وجود دارد و آن هم 2سال باقیمانده دور اول ترامپ است.»
موسویان در گفتوگو با یک روزنامه چاپ تهران در همین باره گفت: «جناحبازها به رهبری جان بولتون در کاخ سفید با چنین اقدامی در حقیقت میخواهند شانس ترامپ برای معامله با ایران را به صفر برسانند.»