براساس آمار سال 1394، سرطان پروستات، پس از سرطان‌ معده و سرطان پوست، سومین سرطان شایع میان مردان ایرانی است. براساس این آمار، 16٫93 درصد از مردان در ایران به این سرطان مبتلا می‌شوند. اگر می‌خواهید نکته‌های بیشتری دربارهٔ پیشگیری از سرطان پروستات و نقش خوراکی‌ها در آن بدانید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

حتما بخوانید:

• افزایش تستوسترون؛ روش‌های طبیعی، رژیم غذایی و مکمل‌ها
• علت بزرگ شدن پروستات؛ علائم، داروها و روش های درمان آن
• بهترین ویتامین ها برای مردان را بیشتر بشناسید

ریسک ابتلا به سرطان پروستات، با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. حدود 60 درصد از تشخیص‌های ابتلا به این سرطان، مربوط به سنین بالای 65 سال است. کمتر پیش می‌آید مردی قبل از 40 سالگی به سرطان پروستات مبتلا شود. هیچ راه صددرصدی برای پیشگیری از سرطان پروستات وجود ندارد، اما شواهد نشان می‌دهند که رژیم غذایی نقش مهمی دارد. پس بد نیست در ادامه همراه ما باشید تا لیست خوراکی‌ها و همین‌طور عادت‌هایی که از سرطان پروستات پیشگیری می‌کنند را بخوانید.

9 عادت روزمره برای پیشگیری از سرطان پروستات

1. گوجه‌فرنگی و خوراکی‌های قرمزرنگ بخورید

رنگ گوجه‌فرنگی، هندوانه و سایر خوراکی‌های قرمز، به‌دلیل آنتی‌اکسیدان قدرتمندی به‌نام لیکوپن (Lycopene) است. بعضی مطالعات جدید حاکی از آن هستند که مردانی که گوجه‌فرنگی و سایر محصولات مبتنی بر آن را مصرف می‌کنند، کمتر دچار سرطان پروستات می‌شوند. اما مؤسسهٔ تحقیقات سرطان آمریکا (American Institute for Cancer Research) هشدار می‌دهد که مطالعات مربوط به ارتباط گوجه‌فرنگی با پیشگیری از سرطان پروستات بسیار محدود هستند و باید منتظر نتایج بیشتری بود.

سال 2018 مطالعه‌ای در اسپانیا انجام شد که نشان می‌داد جذب لیکوپن از گوجه‌فرنگی پخته‌شده راحت‌تر است. گوجه‌فرنگی هرقدر قرمزتر باشد، بهتر است، چون لیکوپن با رسیدن گوجه، در آن انباشته می‌شود؛ این یعنی گوجه‌فرنگی بی‌رنگی که زودتر از موعد چیده می‌شود، لیکوپن کمتری نسبت به گوجه‌فرنگی رسیده دارد.

2. مصرف میوه و سبزی را جدی بگیرید

مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در میوه‌ها و سبزیجات می‌توانند ریسک ابتلا به سرطان پروستات را کاهش بدهند. سبزیجات سبز حاوی ترکیب‌هایی هستند که به تجزیهٔ کارسینوژن‌ها (Carcinogen) یا مواد سرطان‌زای بدن کمک می‌کنند. رژیم سرشار از مواد مغذی می‌توانند سرعت گسترش سرطان را هم کاهش بدهند.

در ضمن اگر در طول روز میوه و سبزی بخورید، بعید است خود را با هله‌هوله‌های فراوری‌شده سیر کنید.

3. چای و سویا مصرف کنید

مطالعه‌ای در سال 2014 حاکی از آن است که ماده‌ای مغذی به‌نام ایزوفلاون (Isoflavone) با پیشگیری از سرطان پروستات در ارتباط است. ایزوفلاون‌ها در این خوراکی‌ها وجود دارند:

• توفو (از سویا)
• نخود
• عدس
• جوانهٔ یونجه
• بادام‌زمینی

مدت‌هاست محققان دربارهٔ ارتباط بین چای سبز و ریسک ابتلا به سرطان پروستات مطالعه می‌کنند، اما نتایج متناقضی به دست آمده است. مطالعه‌ای در سال 2008 نشان داد مردانی که چای سبز می‌نوشند، یا مکمل‌های عصارهٔ چای سبز مصرف می‌کنند، کمتر از دیگران به سرطان پروستات پیشرفته مبتلا می‌شوند.

بررسی مطالعات بالینی در سال 2010 نشان داد که تحقیقات سلولی و آزمایش روی حیوانات تأیید می‌کنند که بین مواد اصلی موجود در چای سبز و پیشگیری از سرطان پروستات ارتباطی وجود دارد. البته باید تحقیقات بیشتری روی انسان انجام شود.

4. باز هم قهوه بنوشید

عادت به نوشیدن قهوه، ریسک ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می‌دهد:

• بنابر مطالعه‌ای بر تحقیقات بالینی در سال 2014، نوشیدن روزانه چهار تا پنج فنجان قهوه، احتمال ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.
• صرف نظر از اینکه به‌طور کلی چند فنجان قهوه می‌نوشید، هر سه فنجان قهوه‌ای که می‌نوشید، احتمال ابتلا به سرطان پروستات را تا 11 درصد کاهش می‌دهد.

این یعنی بین سرطان پروستات و قهوه، رابطهٔ واکنش متناسب با مقدار وجود دارد؛ یعنی کم و زیاد شدن مقدار قهوه‌ای که می‌نوشید، تأثیر آن بر سرطان پروستات را بالا و پایین می‌برد. این تأثیرات برای کسی که گاه‌وبیگاه قهوه می‌نوشد، صدق نمی‌کنند.

اما مقدار بیشتر کافئین می‌تواند باعث مشکلات جدی برای سلامتی هم شود؛ به‌طور مثال ضربان نامنظم قلب و تشنج. برخی متخصصان معتقدند نباید بیش از 400 میلی‌گرم کافئین در روز مصرف کرد؛ 400 میلی‌گرم کافئین، معادل چهار فنجان قهوه است.

روش آماده کردن قهوه هم می‌تواند عامل مهمی باشد. مطالعه‌ای در سال 2015 در نروژ، به بررسی تأثیرات قهوهٔ دم‌کشیده با استفاده از فیلتر، و قهوهٔ جوشانده بدون استفاده از فیلتر پرداخت. کسانی که قهوهٔ جوشانده مصرف می‌کردند، کمتر از آن‌هایی که قهوهٔ دم‌کشیده می‌نوشیدند، دچار سرطان پروستات شدند.

دو مادهٔ شیمیایی کفستول (Cafectol) و کاهول (Kahweol) به توانایی در مقابله با سرطان معروف هستند. محققان عقیده دارند وقتی قهوه از فیلتر کاغذی عبور می‌کند، این مواد شیمیایی فیلتر می‌شوند. جوشاندن قهوه به‌شکل سنتی باعث می‌شود این مواد شیمیایی ضدسرطان در قهوه باقی بمانند.

---

حتما بخوانید: قهوه و لاغری؛ آیا قهوه به افزایش سوخت‌و‌ساز و کاهش وزن کمک می‌کند؟

---

5. حواس‌تان به چربی باشد

مطالعه‌ای در سال 2014 حاکی از آن است که احتمالا ارتباطی بین چربی‌های حیوانی و افزایش ریسک ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد. چربی‌های حیوانی علاوه بر گوشت، در کره و پنیر هم وجود دارند. اگر امکانش را دارید، چرب‌های گیاهی را جایگزین چربی‌های حیوانی کنید.

این به‌جای آن:

• روغن زیتون به‌جای کره،
• میوه به‌جای شیرینی،
• سبزیجات تازه به‌جای خوراکی‌های بسته‌بندی،
• مغزها و آجیل به‌جای پنیر.

پخت بیش از حد گوشت هم باعث ایجاد مواد سرطان‌زا می‌شود؛ پس گوشت را بیش از حد نپزید.

6. سیگار را ترک کنید

احتمال بازگشت بیماری، در مبتلایان به سرطان پروستاتی که سیگار می‌کشند بیشتر است. ریسک مرگ ناشی از سرطان پروستات در این افراد بیشتر از سایرین است.

برای ترک، خیلی هم دیر نیست. میزان مرگ‌ومیر در مبتلایان به سرطان پروستاتی که بیش از 10 سال است سیگار را ترک کرده‌اند، به‌اندازهٔ بیمارانی است که هرگز سیگار نکشیده‌اند.

7. خوراکی‌هایی با اطلاعات متناقض را در ذهن داشته باشید

ماهی و اُمگا 3

اسید چربی که به اُمگا 3 معروف است، می‌تواند به کاهش ریسک ابتلا به سرطان پروستات کمک کند. اُمگا 3 در بعضی ماهی‌ها، از جمله ساردین، تُن، خال‌خالی، قزل‌آلا و آزاد وجود دارد.

مطالعه‌ای در سال 2013 حاکی از آن بود که احتمال ابتلا به سرطان پروستات در افرادی که اسیدهای چرب اُمگا 3 در خون خود دارند، بیشتر است.

اما تحقیقات بیشتر در سال 2015، نشان داد، آن تحقیق ایرادهایی داشته و در واقع هیچ ارتباطی بین افزایش مصرف اُمگا 3 و افزایش ریسک سرطان پروستات وجود ندارد.

با توجه به این اطلاعات متناقض، برای اینکه متوجه شوید کدام گزینه برای شخص شما بهتر است، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.

فولات

بنابر اعلام انجمن سرطان آمریکا (American Cancer Society) بعضی مطالعات بالینی در سال‌های دههٔ 1990 میلادی، نشان دادند که سطح پایین فولات در خون می‌تواند باعث افزایش ریسک سرطان بشود.

با این حال اسید فولیک، که نوعی فولات است، می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان را افزایش بدهد.

خیلی از خوراکی‌ها حاوی فولات هستند، از جمله سبزیجات سبز، لوبیا، غلات کامل و غلات صبحانه. انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند مقدار کافی از این خوراکی‌ها مصرف کنید تا فولات کافی وارد بدن‌تان بشود.

لبنیات

مطالعاتی هم وجود دارند که محصولات لبنی یا رژیم‌های سرشار از کلسیم را با افزایش ریسک سرطان پروستات مرتبط دانسته‌اند. اما این مطالعات متناقض بوده و ریسک مربوط بسیار جزئی است.

8. ورزش کنید

اضافه وزن یا چاقی، با افزایش ریسک ابتلا به سرطان پروستات در ارتباط است.

ورزش منظم به حفظ وزن مناسب کمک می‌کند. افزایش تودهٔ عضلانی و سوخت‌وساز بهتر، از مزایای ورزش هستند. این‌ها را انجام بدهید:

• راه رفتن
• دویدن
• دوچرخه سواری
• شنا

ورزش کردن لزوما کسالت‌آور نیست! می‌توانید برنامهٔ روزمرهٔ خود را تغییر داده، یا از دوستان‌تان بخواهید همراهی‌تان کنند. اگر بتوانید محیط جذابی به وجود بیاورید، ورزش را جدی‌تر خواهید گرفت.

9. با پزشک مشورت کنید

دربارهٔ احتمال ابتلا به سرطان پروستات با پزشک خود مشورت کنید. دربارهٔ این‌ها از پزشک سؤال کنید:

• با بالا رفتن سن، باید چه آزمایش‌های غربالگری انجام دهید؛
• سابقهٔ سرطان در خانواده؛
• توصیه‌های غذایی.

اگر ورزش را تازه شروع کرده‌اید یا یکی از نشانه‌های زیر را دارید، با پزشک در میان بگذارید:

• ناراحتی در نواحی لگن یا مقعد،
• دشواری در ادرار،
• خون در ادرار یا منی.