خرید احساسی (Emotional Spending) شامل خرید کردن با انگیزه ایجاد احساسی بهتر در انسان می شود. خرید احساسی شرایطی بسیار شایع است. با ظهور خرده فروشی های آنلاین، هرچه بیشتر شاهد افزایش این نوع از صرف هزینه هستیم، به ویژه زمانی که هزینه ارسال و هزینه بازگشت کالا رایگان باشند. به واسطه تسهیل در روند خرید، هزینه های احساسی نیز افزایش یافته اند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیا فید"، زمانی که موضوع خرید احساسی مطرح است باید به این مساله توجه داشت که بین خرید اجباری (Compulsive Spending) و صرف هزینه گاه و بیگاه به دلیل این که موجب شادی شما می شود، تفاوت وجود دارد. بر خلاف خرید احساسی، خرید اجباری اختلالی است که در آن صرف هزینه به روشی معمول برای کسب اعتماد به نفس یا فرار از واقعیت تبدیل می شود و اغلب در مسئولیت ها یا روابط یک فرد اختلال ایجاد می کند. اگر فکر می کنید خرید کردن های شما از محرک های هیجانی به رفتاری اجباری تبدیل شده است باید با یک کارشناس مشورت کنید.
دلیل ریشه ای خرید احساسی چیست؟
از آنجایی که خرید احساسی شامل خرید برای ایجاد احساسی بهتر در فرد می شود، صرف هزینه اغلب با موردی شخصی که هیجان شما را افزایش می دهد، در ارتباط است. البته، این محرک ها می توانند با توجه به شخصیت و شرایط فردی بسیار متفاوت باشند، اما محرک های شایع برای زنان شامل اختلالات رابطه ای (دعوا با یکی از عزیزان) یا احساس تنهایی (احساس این که کسی ما را دوست ندارد یا برای کسی جذابیت نداریم) می شوند. این احساسات به نوبه خود موجب بروز احساساتی می شوند که ما را به صرف هزینه وا می دارد زیرا ممکن است این گونه فکر کنیم که با خرید لباس یا لوازم آرایش جدید ظاهری متفاوت داشته یا مورد توجه قرار خواهیم گرفت.
خرید احساسی در مردان بیشتر احتمال دارد با موفقیت (یا احساس عدم کفایت زمانی که موضوع موفقیت مطرح است) مرتبط باشد. هم برای مردان و هم زنان خرید احساسی ممکن است لزوما چیزی نباشد که آنها حتی از آن اگاه باشند. خرید احساسی می تواند یک سفر ناخودآگاه باشد. این شرایط اغلب از تمایل ما به انجام کاری برای اثبات توانایی هایمان در تصمیم گیری های لازم و انجام هر آنچه دوست داریم، سرچشمه می گیرد.
چگونه چرخه خرید احساسی را بشکنیم؟
عادت به چیزی گفته می شود که ترک آن دشوار است و اگر از خریدکنندگان احساسی هستید مقابله با تمایل برای صرف هزینه می تواند دشوار باشد. از سوی دیگر، خرید احساسی اغلب پیامد انگیزه ای ناگهانی و نه تفکر آگاهانه است. با درک این که خرید احساسی الگویی برای مقابله با شرایط خودمان است، شما می توانید روش های دیگری را برای مقابله و توقف خرید احساسی مد نظر قرار دهید.
از جمله اقداماتی که می توانید برای شکستن این چرخه مد نظر قرار دهید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تهیه فهرست از تکنیک های مقابله دیگر
پول خرج کردن ممکن است در لحظه احساس بهتری در شما ایجاد کند، اما احتمالا پس از بررسی موجودی حساب یا مواجهه با کیف پول خالی خود زمانی که نیاز دارید چیزی ضروری را خریداری کنید، احساس گناه در شما شکل خواهد گرفت. در عوض، زمانی که ناراحت هستید می توانید روش های دیگر برای مقابله با این شرایط را مد نظر قرار دهید. موارد دیگری که می توانند ناراحتی را از بین برده و احساسات شما را تنظیم کنند را بیابید. به عنوان مثال، پیاده‌روی یا دویدن، گوش دادن به فهرست موسیقی مورد علاقه یا نوشیدن قهوه یا دمنوش مورد علاقه ممکن است همانند پول خرج کردن به بهبود حال شما کمک کند. در کمترین حالت، این قبیل اقدامات می توانند وقفه ای ایجاد کنند تا متوجه شوید که به پول خرج کردن برای کسب احساس بهتر نیاز ندارید.
انجام محاسبات لازم
این که خرید چیزی جدید مانند لباس یا لوازم آرایش چه میزان هزینه می تواند برای شما به همراه داشته باشد را حتی خارج از ارزش پولی آن مد نظر قرار دهید. در همین راستا، برخی محاسبات کوچک هنگام خرید می توانند به شما کمک کنند. به عنوان مثال، این که چند ساعت باید کار کنید تا پول کافی برای خرید آن چه مد نظر دارید، تامین کنید را محاسبه کنید. طی یک خرید احساسی قصد دارید ژاکتی 75 دلاری را خریداری کنید. این در شرایطی است که درآمد شما برای هر ساعت کار 20 دلار است. آیا این ژاکت واقعا ارزش تقریبا چهار ساعت کار را دارد؟
اختصاص بودجه
با در اختیار داشتن بودجه مناسب، خرید احساسی مساله ای کاملا ممنوع نیست و برای برخی افراد ممکن است مفید باشد. در همین راستا، بودجه ای برای سطحی از خرید احساسی در نظر بگیرید. بر همین اساس، اگر پس از یک مساله ناراحت کننده نیاز به خرید را احساس کنید، حداقل هزینه آن را در بودجه ماهانه خود لحاظ کرده اید.
تهیه دفتر گزارش روزانه
مطالعات نشان داده اند که تهیه دفتر گزارش روزانه می تواند فواید جالب توجهی را ارائه کند که مبارزه با خرید احساسی یکی از آنها محسوب می شود. در دفتر خود رویدادهایی که نیاز به خرید را در شما ایجاد کرده اند، به همراه خریدهای واقعی ثبت کنید. بر اساس رفتار درمانی شناختی، افکار و رفتارها به اندازه ای به هم پیوسته اند که گاهی اوقات نمی توان به خاطر آورد که کدام یک ابتدا شکل گرفته اند.
با استفاده از یک دفتر گزارش روزانه برای ثبت عادات صرف هزینه خود، قادر به شناسایی مواردی خواهید بود که موجب خرید احساسی می شوند، از این رو، آنچه به واقع شما را آزار می دهد، شناسایی کرده و می توانید روی برطرف کردن دلیل ریشه ای کار کنید. به بیان دیگر، دفتر گزارش روزانه به شما اجازه شناسایی مشکل زمینه ای و برطرف کردن آن را می دهد، به جای این که با علائم سر و کار داشته باشید.
ایجاد مانع در برابر صرف هزینه
شما می توانید خرید احساسی و به طور کلی صرف هزینه بیش از حد را با ایجاد موانعی که پول خرج کردن را دشوار می سازند، کاهش دهید. به عنوان مثال، اطلاعات کارت اعتباری خود را از وب سایت هایی که زیاد خرید می کنید، پاک کنید. اشتراک دریافت ایمیل از فروشگاه ها را لغو کنید. پیش از صرف هزینه برای هر مورد غیر ضروری یک بازه زمانی انتظار پنج دقیقه ای را تعیین کنید تا از خرید ناگهانی پیشگیری شود.
سخن پایانی
در پایان روز، خرید احساسی می تواند موجودی حساب بانکی شما را بسیار کاهش داده و لزوما به برطرف شدن مشکل واقعی شما نیز کمک نکند. اگر خریدهای احساسی شما را به فردی بدهکار تبدیل کرده است مقابله با این شرایط را باید جدی‌تر دنبال کنید.
امروزه فروشگاه های آنلاین خرید و صرف هزینه را راحت‌تر از گذشته کرده اند، اما با مد نظر قرار دادن اقدامات پیشگیرانه می توانید از صرف هزینه های غیر ضروری پرهیز کنید.
