ترشح رکتومی به هر گونه ماده ای خروجی از رکتوم یا راستروده، جدا از مدفوع، ارجاع می شود. رکتوم بخش پایانی دستگاه گوارش پیش از مقعد است.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث لاین"، به طور معمول مخاط یا چرک آن چیزی است که در زیرپوش یا همراه با مدفوع مشاهده می شود. همچنین، فرد ممکن است نیاز به دفع مدفوع را احساس کند، اما تنها مخاط یا مقدار بسیار کمی مدفوع خارج شود.
ترشح رکتومی نشانه رایج سندرم روده تحریک پذیر (IBS) است، اما عفونت ها، از جمله عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs) و شرایط دیگر نیز می توانند موجب این شرایط شوند.
عفونت های منتقله از راه جنسی
برخی عفونت های منتقله از راه جنسی که رکتوم یا مقعد را تحت تاثیر قرار می دهند می توانند موجب بروز ترشح شوند. این عفونت ها به طور معمول در نتیجه رابطه جنسی مقعدی شکل می گیرند، اما عفونت در ناحیه تناسلی نیز می تواند به ناحیه مقعد گسترش یابد.
از عفونت های منتقله از راه جنسی که می توانند بر رکتوم یا مقعد اثرگذار باشند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کلامیدیا
- سوزاک
- تبخال
- سیفلیس
ترشح رکتومی ممکن است تنها علامت شما باشد. اما از دیگر علائم این عفونت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس درد در ناحیه رکتوم
- خارش مقعد
- اجابت مزاج دردناک
- شکل گیری تاول یا زخم اطراف مقعد
اگر فکر می کنید به یک عفونت منتقله از راه جنسی مبتلا شده اید، به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان زودهنگام می تواند به پرهیز از عوارض و کاهش خطر سرایت بیماری به فرد دیگر کمک کند.
عفونت های دیگر
عفونت های مرتبط با بیماری هایی با منشا غذایی می توانند موجب ترشح رکتومی شوند که اغلب با حالت تهوع و استفراغ، کرامپ ها، و اسهال همراه است.
بیماری هایی با منشا غذایی که معمولا به عنوان مسمومیت غذایی شناخته می شوند، عفونت هایی هستند که می توانند به واسطه انواع مختلف باکتری ها، ویروس ها و انگل ها شکل بگیرند.
شایعترین عفونت ها در این زمینه شامل موارد زیر می شوند:
- سالمونلا
- نورو ویروس
- کمپیلوباکتریوس روده ای
- شیگلوز
برخی موارد بیماری با منشا غذایی خود به خود بهبود می یابند، اما موارد دیگر نیازمند دریافت آنتی بیوتیک هستند. در هر صورت، تامین آب مورد نیاز بدن برای جایگزینی مایع از دست رفته به واسطه استفراغ یا اسهال اهمیت دارد.
سندرم روده تحریک پذیر
سندرم روده تحریک پذیر یک اختلال مزمن در روده بزرگ است که دلیل مشخصی ندارد، اما کارشناسان بر این باورند که استرس، وعده های غذایی بزرگ، و برخی محصولات می توانند محرک آن باشند.
علائم شایع سندرم روده تحریک پذیر شامل موارد زیر می شوند:
- شکم درد و کرامپ
- نفخ شکم
- اسهال
- یبوست
- مخاط در مدفوع
اگر به صورت منظم با هر یک از این علائم مواجه هستید، به پزشک مراجعه کنید. علائم سندرم روده تحریک پذیر اغلب با ترکیبی از درمان های خانگی و تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک ها، داروها، و روان درمانی مدیریت می شوند.
هموروئید
هموروئیدها سیاهرگ های متورم در مقعد یا پایین رکتوم هستند. هموروئید شرایطی بسیار شایع است. آنها به طور معمول به واسطه اعمال فشار زیاد هنگام اجابت مزاج و یبوست یا اسهال مزمن شکل می گیرند. بارداری و چاقی از عوامل خطرآفرین برای هموروئید هستند.
از علائم شایع هموروئید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس درد در اطراف مقعد
- تورم یا بروز توده در مقعد
- خارش شدید مقعد
- ترشح رکتومی
- خونریزی هنگام اجابت مزاج
هموروئید می تواند به طور معمول با درمان های خانگی مدیریت شود، اما اگر خونریزی رکتومی را تجربه می کنید، به ویژه اگر برای نخستین بار است که با این شرایط مواجه شده اید، مراجعه به پزشک اهمیت دارد. خونریزی مقعدی گاهی اوقات نشانه ای از یک بیماری زمینه ای جدی است.
آبسه ها یا فیستول مقعدی
آبسه مقعدی یک کیسه عفونی حاوی چرک در نزدیکی مقعد است. این شرایط به طور معمول به واسطه یک عفونت حاد در غدد مقعدی شکل می گیرد.
در برخی موارد، آبسه مقعدی به یک فیستول تبدیل می شود. فیستول مقعدی کانالی کوچک است که غده مقعدی عفونی را به یک سوراخ روی پوست متصل می کند. فیستول ها می توانند به واسطه شرایط پزشکی دیگر نیز شکل بگیرند.
از علائم آبسه مقعدی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترشح یا خونریزی رکتومی
- درد و تورم اطراف مقعد
- یبوست
درمان یک آبسه شامل تخلیه چرک می شود که به طور معمول خیلی سریع در مطب پزشک صورت می گیرد.
از علائم فیستول نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس درد در ناحیه مقعد، اغلب شدید
- احساس درد هنگام اجابت مزاج
- خونریزی
- ترشحات بدبو از یک سوراخ در پوست در نزدیکی مقعد
- تب
اگر علائم فیستول را تجربه می کنید به پزشک مراجعه کنید زیرا درمان این شرایط به عمل جراحی نیاز دارد.
بیماری التهابی روده (IBD)
بیماری التهابی روده یک اصطلاح برای گروهی از شرایط است که به التهاب مزمن در دستگاه گوارش منجر می شوند. کولیت زخمی و بیماری کرون انواع اصلی بیماری التهابی روده هستند.
بیماری کرون می تواند هر بخش دستگاه گوارش، از دهان تا مقعد، را تحت تاثیر قرار دهد، اما اغلب روده کوچک تحت تاثیر قرار می گیرد. کولیت زخمی نیز روده بزرگ و رکتوم را تحت تاثیر قرار می دهد.
علائم بیماری التهابی روده می توانند بسیار متنوع باشند که به شدت التهاب و مکان آن بستگی دارد. از علائم شایع این شرایط می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شکم درد و کرامپ
- اسهال، اغلب همراه با چرک یا مخاط
- خون در مدفوع
- کاهش اشتها و کاهش وزن
- تب
- خستگی
بیماری التهابی روده در صورت عدم مدیریت درست می تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. علائم بیماری التهابی روده را می توان با ترکیبی از تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی مدیریت کرد. درمان پزشکی برای بیماری التهابی روده شامل تجویز دارو و گاهی اوقات عمل جراحی برای حذف بخش آسیب دیده در دستگاه گوارش می شود.
افتادگی رکتوم
افتادگی رکتوم زمانی شکل می گیرد که این بخش از موقعیت اصلی خود فرو افتاده و موجب می شود به صورت جزئی یا کاملا در مقعد حرکت کند. این شرایط در زنان بالای 50 سال دارای سابقه یبوست شایعتر است، اما می تواند در افراد جوانتر نیز رخ دهد.
ابتدا ممکن است با احساس وجود یک توده یا مشاهده توده ای از بافت قرمز رنگ که از مقعد خارج می شود، مواجه شوید. در ابتدا، علائم ممکن است شکل گرفته و از بین بروند، اما با گذشت زمان تشدید می شوند. بی اختیاری در دفع مدفوع یکی دیگر از علائم این شرایط است.
درمان افتادگی رکتوم به طور معمول نیازمند انجام عمل جراحی است.
سرطان مقعد
سرطان مقعد می تواند موجب ترشح رکتومی شود، اما به طور کلی احتمال ابتلا به این بیماری کم است.
سرطان مقعد موجب علائمی مشابه با شرایطی رایجتر، مانند هموروئید و سندرم روده تحریک پذیر می شود که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر در عادات اجابت مزاج
- مدفوع نازک
- درد یا فشار در مقعد
- یک توده در نزدیکی مقعد
- خونریزی یا ترشح رکتومی
- خارش
خطر سرطان مقعد بسیار کم است، اگرچه برخی موارد می توانند خطر را افزایش دهند که از آن جمله می توان به سن، سیگار کشیدن، و قرار گرفتن در معرض ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) اشاره کرد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
در صورت مواجهه با هر گونه ترشح رکتومی یا مقعدی، به ویژه اگر تجربه مواجهه با این شرایط را نداشته اید، بهترین اقدام مراجعه به پزشک است.
بر اساس علائم و سابقه پزشکی، پزشک شما ممکن است انواع مختلفی از آزمایش ها را برای تشخیص دقیق انجام دهد.
این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- معاینه جسمانی
- آزمایش دیجیتال رکتوم
- آزمایش خون
- کشت مدفوع
- آزمایش بیماری منتقله از راه جنسی
- آنوسکوپی
- سیگموئیدوسکوپی
- پروکتوسکوپی
- کولونوسکوپی
- سیتی اسکن یا ام آر آی