منظور از قوت غالب در زکاه فطره قوت غالب اکثر مردم است نه قوت غالب کسی که قصد دارد فطریه بپردازد و شما می توانید انتخاب کنید تا یک من گندم، جو، برنج ، خرما و مانند اینها را به عنوان فطریه بدهید. در اغلب جاهای کشور ما نان گندم مصرف می شود، ولی مردم به نان گندمِ فقط اکتفا نمی کنند؛ احیاناً چیز دیگری هم با نان می خورند؛ لیکن قوت غالب همین نان گندم است. یا مثلاً در بسیاری از مناطق کشور، قوت غالب بسیاری از خانواده ها برنج است. این‌طور فتوا می دهند که اگر به قدر سه کیلو گندم یا برنج یا قیمت آنها را بدهید، ان شاءاللّه کافی است.
قوت غالب در بیانات مقام معظم رهبری
… گفته اند که فطریه قوت غالب است؛ آن چیزی که در هر جایی غالبا به عنوان قوت و غذا مصرف می شود؛ ولو قوت منحصر نباشد. مثلاً در اغلب جاهای کشور ما نان گندم مصرف می شود، ولی مردم به نان گندمِ فقط اکتفا نمی کنند؛ احیاناً چیز دیگری هم با نان می خورند؛ لیکن قوت غالب همین نان گندم است. یا مثلاً در بسیاری از مناطق کشور، قوت غالب بسیاری از خانواده ها برنج است. این‌طور فتوا می دهند که اگر به قدر سه کیلو گندم یا برنج یا قیمت آنها را بدهید، ان‌شاءاللَّه کافی است. اگر کسی بتواند بیشتر هم بدهد، بهتر است.1370/01/26 بیانات رهبر انقلاب در دیدار اقشار مختلف مردم.
** … مکرر گفته شده، واجب است که هر کس برای خود و هر کدام از عایله‌اش، تقریباً به قدر سه کیلو از قوت غالب ادا کند. قوت غالب، یعنی آن چیزی که مردم غالباً از آن برای تغذیه استفاده می کنند؛ مثلاً گندم. در باب اینکه آیا غیر از غلات اربع، جنس دیگری را می شود داد یا نه، یا کدام ترجیح دارد، نظرات مختلفی هست. چون در وضع کنونی مردم ایران، تقریباً این مسایل تفاوتی ایجاد نمی کند، لذا اگر برای هر فطریه، به قدر سه کیلو گندم، یا قیمت آن را در نظر بگیرید، قطعاً مجزی است. این واجب، از غروب روز آخر ماه – یعنی شب عید فطر – به عهده‌ی مکلف می آید و احتیاط این است که آن را قبل از ادای نماز عید فطر – برای کسی که در نماز عید فطر شرکت خواهد کرد و آن را بجا خواهد آورد – تأدیه کند. سخنرانی حضرت آیت الله خامنه ای در دیدار با اقشار مختلف مردم (روز سی ام ماه مبارک رمضان-1369/02/06)
سؤال: آیا ملاک در پرداخت فطریه، قوت غالب در سال است یا ماه رمضان؟ و آیا قوت غالب شخص مراد است یا قوت غالب منطقه و شهر؟
ملاک، خوراک و قوت غالب سال در منطقه و شهر است. ولی در هر صورت، اگر از گندم، جو، خرما، برنج و مانند اینها داده شود، کفایت مىکند.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
استفتاء از حضرت آیت الله خامنه ای:
سوال: زکات فطره را باید از قوت متعارف داد، یا قوت شرعی؟
اگر از گندم، جو، خرما، برنج و مانند اینها داده شود، کفایت مىکند و منحصر به قوت غالب فرد نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
در زکات فطره خوراک شخصی خود انسان ملاک نیست بلکه خوراک معمولی اهل شهر و یا محل ملاک است؛ بنابراین، کسی که همیشه برنج می خورد می‌تواند زکات فطره را از گندم بدهد. و همچنین ملاک کل سال است نه فقط ماه رمضان.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی:
قوت غالب بلد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی:
ملاک در فطریه قوت غالب نوع مردم و اهل بلد است ولی اخراج غلات اربعه در هر صورت بلا مانع است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
قوت غالب سال و غالب مردم بلد ملاک است.
میزان زکات فطره و کفاره روزه از سوی مقام معظم رهبری:
مطابق اعلام دفتر مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه ای مبلغ زکات فطره برای سال 1398 حداقل 8 هزار تومان مانند سال گذشته است. فطریه عبارت است از سه کیلو طعام غالب هر مسلمان اعم از جو، گندم و برنج و اقلامی که به عنوان طعام محسوب می شوند. بر اساس محاسبات صورت گرفته میزان زکات فطره برای یک نفر با محاسبه سه کیلو گندم، 8000 تومان است و پرداخت این مبلغ به عنوان فطریه کفایت می کند. اما هم وطنان می توانند با توجه به برنجی که مصرف می کنند، سه کیلو از آن یا معادل قیمت آن را به عنوان فطریه بپردازند. البته در هر صورت پرداخت حداقل 8000 تومان برای هر نفر کفایت می کند. هم چنین مبلغ کفاره یک روز قضای روزه با عذر شرعی، مبلغ 2500 تومان و کفاره‌ی یک روز قضای روزه عمدی، مبلغ 150 هزار تومان تومان است.
میزان زکات فطره و کفاره روزه از سوی حضرت آیت الله نوری همدانی:
به اطلاع می رساند میزان زکات فطره و کفاره عمد و غیر عمد طبق نظر مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله العظمی نوری همدانی دامت برکاته به شرح ذیل است:
مؤمنین محترم توجه دارند که فطریه هر نفر 3 کیلوگرم گندم یا برنج و یا موارد دیگری که در رساله های عملیه ذکر شده است، می تواند باشد. البته بهتر آن است که قوت غالب پرداخت شود که بر این اساس قوت غالب گندم برای هر نفر 9 هزار تومان در نظر گرفته شده است.
مبلغ زکات فطره و کفاره سال 98؛ فطریه مهمان و فطریه سادات چه حکمی دارد؟
همچنین برای کسانی که می خواهند قیمت برنج را پرداخت کنند، برنج داخلی حدود 60 هزار تومان و خارجی حدود 24 هزار تومان برای هر نفر در نظر گرفته شده، اما با توجه به تفاوت قیمت در مناطق مختلف به همان قیمت منطقه ای محاسبه شود. کفاره در روزه غیر عمد روزانه ٢٥٠٠ تومان و در کفاره روزه عمدی روزانه 150 هزار تومان است.
میزان زکات فطره و کفاره روزه از سوی حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
آیت الله مکارم شیرازی از دیگر مراجع عظام تقلید نیز زکات فطره امسال را بر مبنای قوت غالب گندم مبلغ 9 هزار تومان و بر مبنای قوت غالب برنج خارجی، مبلغ 24 هزار تومان و برنج داخلی مبلغ 60 هزار تومان اعلام کرده بود که مردم در انتخاب هر یک از آنها مخیر هستند. همچنین کفاره روزه غیر عمد مبلغ 3 هزار تومان است که باید به صورت نان تهیه و پرداخت شود. کفاره روزه عمد نیز طبق نظر این مرجع تقلید، روزانه 180 هزار تومان است.
مبلغ زکات فطره و کفاره سال 98؛ فطریه مهمان و فطریه سادات چه حکمی دارد؟
لازم به ذکر است که براساس مسأله 1692 رساله توضیح المسائل آیت الله مکارم شیرازی، زکات فطره بر تمام کسانى که قبل از غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و غنى باشند واجب است، یعنى باید براى خودش و کسانى که نان خور او هستند، هر نفر به اندازه یک صاع (تقریباً سه کیلو) از آنچه غذاى نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو یا خرما یا برنج یا ذرّت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکى از اینها را بدهد کافى است. در ضمن بنابر فتوای این مرجع تقلید شیعیان، اگر کسى فقط در افطار شب عید فطر میهمان دیگرى باشد فطریه او به عهده خودش است.
میزان زکات فطره و کفاره روزه از سوی حضرت آیت الله شبیری زنجانی:
دفتر حضرت آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی مبلغ زکات فطره و کفاره روزه را اعلام کرد. براین اساس شخصی که پرداخت زکات فطره بر او واجب است باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند، هر نفری یک صاع (تقریبا 3کیلو و 600گرم) از خوراکی های رایج در منطقه خود (مانند گندم، برنج و …) یا مبلغ آن را به عنوان فطریه بپردازد. دفتر حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی، مبلغ 10،000تومان را بابت فطریه هر نفر به حساب گندم تعیین کرده است. دفتر و مبلغ 2500 تومان را برای کفاره افطار غیر عمدی و مبلغ 150،000تومان برای افطار عمدی هر روز تعیین کرده است.
مبلغ زکات فطره و کفاره سال 98؛ فطریه مهمان و فطریه سادات چه حکمی دارد؟
کسی که نماز عید فطر می خواند باید فطریه را پیش از نماز عید پرداخت کند و یا به این نیت کنار بگذارد، ولی اگر نماز عید نمی خواند باید تا غروب روز عید فطر، زکات فطره را پرداخت کند یا کنار بگذارد. موارد مصرف زکات فطره با موارد مصرف زکات مال تفاوتی ندارد؛ هرچند احتیاز مستحب آن است که فقط به فقرای شیعه بلکه فقط به مساکین (یعنی فقرای بسیار نیازمند) پرداخت شود.
میزان زکات فطره و کفاره روزه از سوی حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی:
مؤمنان مبلغ معادل یک صاع (3 کیلوگرم) گندم یا برنج را به عنوان قوت غالب جهت زکات فطره بپردازند. کفاره روزه غیر عمدی، برای هر روز، یک مد (حدود 750 گرم) طعام مثل گندم است. کفاره عمدی، برای هر روز افطار عمدی، اطعام شصت مسکین، هر کدام یک مد (حدود 750 گرم) طعام مثل گندم پرداخت شود. با توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهر‌های مختلف، متفاوت است، لذا روزه داران عزیز لازم است معادل مقادیر فوق را بر طبق قیمت محل زندگی خود محاسبه نموده و پرداخت نمایند.
مبلغ زکات فطره و کفاره سال 98؛ فطریه مهمان و فطریه سادات چه حکمی دارد؟
میزان زکات فطره و کفاره روزه از سوی حضرت آیت‌الله سیستانی:
آیت الله سیستانی در مساله 2003 رساله عملیه فرموده است: کسی که موقع غروب شب عید فطر، بالغ و عاقل است، و بی هوش و فقیر و برده نیست، باید برای خودش و کسانی که نانخور او هستند، هر نفری یک صاع که گفته می شود تقریباً سه کیلو است از غذا‌های معمول در شهرش مانند گندم یا جو یا خرما یا کشمش، یا برنج یا ذرّت به مستحق بدهد، و اگر بجای آن پول هم بدهد، کافی است، و احتیاط لازم آن است که از غذا‌هایی که در شهرش معمول نیست ندهد هر چند گندم یا جو، یا خرما یا کشمش باشد.
میزان زکات فطره و کفاره روزه از سوی حضرت آیت‌الله سبحانی:
دفتر آیت الله سبحانی اعلام کرد: زکات فطره امسال طبق نظر حضرت آیت الله سبحانی برابر با 9000 تومان (معادل 3 کیلوگرم گندم) اعلام شده است. همچنین کفاره افطار غیرعمدی مبلغ 2500 تومان و کفاره افطار عمدی مبلغ 150 هزار تومان برای هرروز تعیین شده است.
میزان زکات فطره و کفاره روزه از سوی حضرت آیت الله جوادی آملی:
میزان زکات فطره ازسوی حضرت آیت الله جوادی آملی قوت غالب عمده خوراکی در منطقه مربوطه و کفاره برای هر روز 3هزار تومان و کفاره عمد180هزار تومان اعلام شده است.
میزان زکات فطره و کفاره روزه از سوی آیت الله مظاهری:
مؤمنان مبلغ معادل یک صاع (3 کیلوگرم) گندم یا برنج را به عنوان قوت غالب جهت زکات فطره بپردازند. کفاره روزه غیر عمدی، برای هر روز، یک مد (حدود 750 گرم) طعام مثل گندم می باشد. کفاره عمدی، برای هر روز افطار عمدی، اطعام شصت مسکین؛ هر کدام یک مد (حدود 750 گرم) طعام، مثل گندم پرداخت شود.
احکام فطریه سادات
طبق نظر اکثر مراجع عظام تقلید فردی که سید نیست نمی تواند به افراد سید فطریه خود را بدهد حتی اگر نان خور او باشد همچنین شخص سید فقیر هم نمی تواند از غیر سید زکات فطره دریافت کند. البته باید توجه شود که معیار در جواز دادن زکات فطره به سید زکات دهنده است نه نان خور بودن در واقع به اعتقاد اکثر علما اگر شوهر سید باشد و همسرش غیر سید باشد، چون پرداخت فطریه بر عهده مرد است (همسرش نانخور اوست) می تواند زکات فطره خود و خانمش و افراد دیگری که نانخور او هستند و سید نیستند را به سید فقیر بدهد.
فطریه مهمان شب عید فطر بر عهده کیست؟
اگر کسی شب عید فطر در منزل خود نبوده و مهمان باشد تکلیف فطریه او چه می‌شود؟ آیا دادن فطریه از وی ساقط شده و بر عهده میزبان می باشد؟ یا اینکه فطریه مهمانی که چند روز قبل از شب عید و شب عید مهمان است به عهده چه کسی است؟
در ادامه پاسخ مراجع عظام تقلید را برای این سوال ارائه داده ایم:
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای:
میهمان اگر نانخور صاحب‌خانه محسوب شود، کفاره او به عهده‌ی میزبان است مگر اینکه _میهمان_فطریه را به وکالت از طرف او پرداخت نماید. توجه داشته باشید میهمان با یک شب نان خور محسوب نمی شود و فطریه به عهده خودش می باشد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
فطریه میهمان بر عهده صاحب خانه نیست، مگر اینکه برای چند شب میهمان او باشد، به طوری که نان خور او محسوب شود.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی:
کسی که تنها براى افطار شب عید دعوت شده نان خور به حساب نمی آید و فطره اش بر صاحب خانه نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی:
چنانچه میهمان قبل از غروب وارد بر صاحب خانه شود و آن شب نان خور وی باشد، زکات فطره اش بر عهدۀ میزبان است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
در هر دو فرض بر عهده صاحب خانه است.