پیسی یا ویتیلیگو وضعیتی است که در آن سلول‌هایی که مسئول ایجاد رنگ پوست هستند نابود شده و بخش‌هایی از پوست رنگ خود را از دست می‌دهند. این سلول‌ها که ملانوسیت نام دارند دیگر رنگدانه پوستی (ملانین) تولید نمی‌کنند. وقتی که این سلول‌ها رنگدانه تولید نکنند بخش‌هایی از پوست رنگ خود را از دست داده یا سفید می‌شوند. سطح پوستی که تحت تاثیر ویتیلیگو (پیسی، برص، لک و پیس) قرار می‌گیرد در افراد مختلف متفاوت است، حتی می‌تواند نواحی تناسلی، پلک‌ها، داخل دهان و بینی، داخل لاله گوش و موها را تحت تاثیر قرار دهد.
بخش‌هایی از پوست که در این وضعیت قرار دارند نسبت به نور حساس‌تر از سایر نقاط هستند. تشخیص میزان پخش شدن لکه‌ها و احتمال پخش شدن آن‌ها کار دشواری است. پراکنده شدن لکه‌ها ممکن است چند هفته طول بکشد یا به مدت چند ماه یا چند سال ثابت باقی بماند. تقریبا یک درصد از جمعیت جهان دچار ویتیلیگو هستند. با اینکه پیسی نواحی مختلفی از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما مسری نیست. سنین اوج بروز آن را می‌توان 10 تا 30 سالگی عنوان کرد.
علائم و نشانه‌ها
علائم اولیه ویتیلیگو ایجاد لکههای سفید روی پوست است و می‌تواند در هر منطقه‌ای از پوست حتی در اطراف چشم‌ها باشد. لکه‌ها ممکن است ریز یا درشت باشند و به اشکال زیر به وجود می‌آیند:
سگمنتال یا فوکال
لکههای سفید رنگ در این حالت کوچک‌تر است و در یک یا چند ناحیه ظاهر میشود. در ویتیلیگو سگمنتال لکه‌ها تمایل دارند در یک ناحیه یا یک سمت بدن بمانند. در بسیاری از موارد حدودا به مدت یکسال طول می‌کشد و بعد متوقف میشود. این نوع نسبت به ویتیلیگو غیر سگمنتال کند‌تر پیشرفت می‌کند.
غیر سگمنتال یا جنرالیزه (عمومی)
لکههای سفید گسترده به شکل قرینه در دو طرف بدن ظاهر میشود. در این حالت سلول‌های رنگدانه‌ساز هر قسمتی از بدن ممکن است درگیر شود. این نوع از رایج‌ترین انواع ویتیلیگو است و معمولا در طول زندگی فرد بارها شروع‌شده و متوقف میشود. هیچ راهی برای تشخیص آن که لکه‌ها چه زمان و تا چه حد گسترش پیدا می‌کنند هم قابل تشخیص نیست.
چه عواملی احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد؟
عامل اصلی ایجاد ویتیلیگو ناشناخته است و به نظر ارثی هم نیست. بیشتر افراد دارای ویتیلیگو سابقه آن را در تاریخچه خانوادگی‌شان نداشته‌اند. سابقه خانوادگی پیسی یا سایر بیماری‌های خودایمنی احتمال ابتلا به آن را بالا می‌برد.
احتمال دیگر می‌تواند وجود ژن‌های مرتبط با ویتیلیگو از جمله NLRP1 و PTPN22 باشد.
بسیاری از محققین معتقدند که پیسی بیماری خودایمن است چرا که بدن به سلول‌های خود حمله می‌کند اما اینکه بدن چگونه به سلول‌ها حمله می‌کند مشخص نیست. تنها چیزی که مشخص است این است که 20 درصد افراد دارای ویتیلیگو بیماری به خودایمن دیگری هم مبتلا است. از جمله این بیماری‌های خود ایمن می‌توان به اسکلرودرمی، لوپوس، تیروئید، پسوریازیس، دیابت نوع یک، آلوپسی آرئاتا یا طاسی، کم‌خونی پرنیسیوز(ناتوانی در جذب ویتامین B-12، بیماری آدیسون و رماتیسم مفصلی اشاره کرد.
بعضی از متخصصان معتقدند پیسی ممکن است به دنبال بریدگی یا آفتاب‌سوختگی شدید، برخورد با سموم شیمیایی و قرار گرفتن در معرض استرس شدید ایجاد شود.
عوارض پیسی
خبر خوب این است که ویتیلیگو عارضه جانبی زیادی به بدن وارد نمی‌کند. جدی‌ترین مشکلی که ممکن است ایجاد کنند در نواحی گوش و چشم‌هاست که چندان رایج نیست. عوارض اولیه هم ایجاد لکههای سفید است که ممکن است احتمال آفتاب‌سوختگی را افزایش دهد، برای مقابله با آن باید از ضدآفتاب‌های با SPF30 استفاده کنید یا لباس‌هایی بپوشید که از پوست شما در مقابل اشعه آفتاب حفظ کند.
عوارض روانی
تحقیقات نشان داده است که ابتلا به ویتیلیگو عوارض روانی زیادی را ره همراه دارد. حدود 50 درصد افراد مبتلا به پیسی در روابطشان به مشکل برخورد کرده‌اند و تمام روز را به شرایطشان فکر می‌کنند و دلیل آن غیرقابل پیش‌بینی بودن ویتیلیگو است. افسردگی، گوشه‌گیری، اضطراب، کاهش فعالیت‌های فیزیکی و اجتماعی هم در این افراد گزارش شده‌است.
در صورتی که ویتیلیگو دارید و از عوارض روانی ذکر شده در بالا رنج می‌برید حتما با پزشک یا دوست و فردی که به شما اهمیت می‌دهد صحبت کنید. لازم است تا می‌توانید درباره این عارضه پوستی اطلاعات کافی کسب کنید.
