ممکن است اسم هندوانه ابوجهل را شنیده باشید. هندوانه ابوجهل (سیترولوس کولوسینتیس) که به سیب تلخ، کدوی تلخ و حنظل معروف است، گیاهی از خانواده کدوییان (کوکوربیتاسه) که به صورت صیفی و روی زمین کشت می‌شود. این گیاه به صورت بومی در مناطق مدیترانه‌ای، آسیا و به خصوص ازمیر ترکیه رشد می‌کند همچنین در نواحی غربی تهران، جاده تفرش، بوشهر، جزیره قشم، بلوچستان و نواحی بایر مرکز ایران می‌روید. هندوانه ابوجهل ظاهری شبیه به هندوانه دارد اما اندازه آن کوچک‌تر و در حد یک نارنج کوچک است، تلخ‌مزه بوده و بافتی سفت دارد. این میوه کروی شکل، زرد رنگ است و پوسته‌ای نازک ولی سخت آن را پوشانده است و زیر این پوسته قسمت اصلی میوه سفیدرنگ و اسفنجی قرار دارد. داخل آن حدود 200-300 دانه بیضی شکل به طول شش تا هشت و عرض چهار تا پنج میلیمتر قرار گرفته است.
خواص هندوانه ابوجهل
این میوه خواص دارویی دارد. برای مصارف پزشکی، میوه را در ماه‌های تیر و مرداد می‌چینند. پوست آن را می‌توان قبل یا بعد از خشک کردن جدا کرد. در صورتیکه پوست آن را قبل از خشک کردن جدا کنند میوه بدون بو خواهد بود اما طعم تلخی دارد. بعد از خشک کردن می‌توان میوه را به صورت پودری مصرف کرد. در ادامه به بعضی از این خواص اشاره می‌کنیم.
کاهش قند خون
تصور می‌شود هندوانه ابوجهل قند خون را کاهش می‌دهد، شاید این موضوع دلیل اصلی معروف شدن آن است. البته لازم به ذکر است که هنوز به طور قطع تاثیر سیب تلخ در درمان دیابت اثبات نشده است اما تجربیات نشان داد که می‌تواند در ترشح انسولین و تنظیم قند خون نقش داشته باشد. به این منظور 100 میلی‌گرم از دانه، پودر یا عصاره ریشه گیاه آن استفاده کنید. مقدار مجاز دوز مصرفی روزانه آن حدود 300 میلی‌گرم در روز است.
تقویت مو
شواهد اولیه نشان داده است که مصرف موضعی آن می‌تواند رشد مو را تحریک کرده و اثری مشابه فیناستراید (داروی درمان ریزش مو در آقایان) دارد. برای اثبات این موضوع تحقیقات بیشتری نیاز است.
درمان یبوست
در صورتی که فرد به یبوست شدید دچار شده و در مواردی که احتیاج به مسهل قوی است می‌توان از میوه این گیاه استفاده کرد. خیار تلخ با تقویت عضله روده دارای خاصیت مسهلی قوی است. این گیاه برای افرادی که تورم روده دارند توصیه نمی‌شود.
خواص سیب تلخ برای دستگاه گوارش
در موارد ضعف اعمال روده، فلج اعما و احشا، آب آوردن شکم، بیماری‌های کبد و انسداد مجاری صفراوی هم از این میوه استفاده می‌شود. مصرف آن در موارد ذکر شده باید با دوز تعیین شده توسط پزشک باشد تا نتایج بهبود دهنده داشته باشد.
اثر ضدمیکروبی
عصاره ریشه و سایر قسمت‌های این گیاه خاصیت ضد میکروبی داشته و در کنترل باکتری‌های گرم منفی و گرم مثبت مثل اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و غیره موثر است.
خواص ضد سرطانی
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این گیاه به مبارزه با رادیکال‌های آزاد مانند رادیکال هیدروکسیل، آنیون سوپراکسید نقش دارد. به همین دلیل می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان را کاهش داده و در جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی به ویژه سرطان سینه تاثیرگذار باشد.
خواص هندوانه ابوجهل برای پوست
برای از بین بردن زگیل و کک‌و‌مک کافی است میوه هندوانه ابوجهل را کوبیده و با سرکه مخلوط کرده و برروی آن بمالید. عصاره ریشه و آب این میوه در رفع جوش و آکنه صورت هم کاربرد دارد.
کاهش چربی خون
دانه‌های موجود در هندوانه ابوجهل سطح تری‌گلیسیرید و کلسترول خون را کاهش می‌دهد. بعضی معتقدند به دلیل همین موضوع در کاهش وزن و چربی‌سوزی هم می‌تواند موثر باشد.
تسکین درد
تخم یا دانه خیار تلخ را کوبیده و به صورت خمیر در محل درد و مفاصل قرار دهید تا درد و ورم آن ناحیه کاهش یابد.
روغن خیارتلخ هم در درمان درد موثر است برای تهیه آن آب هندوانه ابوجهل را گرفته و به میزان مساوی با روغن زیتون مخلوط کرده و بجوشانید تا آب آن تبخیر شود. بعد روغن به دست آمده را بر مفاصل دردناک بمالید و آن را گرم نگه‌دارید. همچنین اگر روغن آن را کنار دندان پوسیده که قصد کشیدن آن را دارید بمالید، ریشه آن سست شده و کشیدن دندان را راحت‌تر می‌کند.
درمان سنگینی گوش
روغن هندوانه ابوجهل می‌تواند سنگینی گوش و صداهای غیرطبیعی پیدا شده در گوش را برطرف کند. به این منظور روغن سیب تلخ را روزی سه مرتبه و هربار دو قطره داخل گوش بریزید.
عوارض سوء مصرف هندوانه ابوجهل
مصرف خودسرانه و زیاده‌رروی در خوردن این میوه بیمار را دچار مشکلات جدی کرده و عوارض جبران‌ناپذیری به بار خواهد آورد. در صورت تداخل آن با سایر داروهای مخصوص دیابت قند خون به شدت کاهش می‌یابد. مصرف هندوانه ابوجهل برای افراد مبتلا به ورم روده و خانم‌های باردار و شیرده توصیه نمی‌شود.
مصرف بیش از حد و خودسرانه آن ممکن است باعث دل‌درد، اسهال خونی، گیجی، ضعف، اختلالات گردش خون، نبض ضعیف، التهاب حاد روده و التهاب پوست شود. بنابراین حتما پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کرده و از دوز تجویز شده بیشتر مصرف نکنید.
