هندوانه ابوجهل یک گیاه علفی یک ساله با ساقه خزنده است و نام علمی هندوانه ابوجهل Citrulus colocynthis Schrad است که از تیره کدو (Cucurbitaceae ) بوده و به‌صورت بوته‌هایی گسترده بر روی زمین هستند و در مناطق جنوبی ایران مانند جزیره قشم، بلوچستان، جهرم و بعضی نقاط دیگر می‌روید.
از دیگر نام‌های هندوانه ابوجهل می‌توان به مواردی مانند چی‌باروال، خربزه روباه، حنظل، عجاف، فنک، کسلس، مرارة‌الصحاری، بشبش، دوقوقینا، علقم، کبست، کولوکنت، اندراین، ملیا، شرنگ، کوت، خیارگرگو، قولووافیقیس، فولو، حدج، دوقیثا، قثاء‌النعام، اغرلیوس، اندران و تنبری اشاره کرد.
در این مطلب در رابطه با خواص هندوانه ابوجهل است به بررسی مواردی مانند خواص هندوانه ابوجهل در طب اسلامی، خواص هندوانه ابوجهل برای دیابت، خواص هندوانه ابوجهل برای دستگاه گوارش، خواص هندوانه ابوجهل برای درمان سنگ کلیه، خواص هندوانه ابوجهل برای قاعدگی، خواص هندوانه ابوجهل برای لاغری و در نهایت عوارض هندوانه ابوجهل می‌پردازیم.
خواص هندوانه ابوجهل در طب اسلامی
از نظر ظاهر شباهت زیادی به هندوانه‌های معمولی داشته اما از نظر سایز و اندازه نسبت به آن‌ها کوچک‌تر است. طعم این هندوانه ابوجهل تلخ است. علاوه بر سایز و اندازه، اصلی‌ترین تفاوت این گیاه با هندوانه معمولی، طعم تلخ آن است. بوته‌های این گیاه دارویی معمولا بسیار میوه می‌دهند. حنظل یا هندوانه ابوجهل دارای پوسته نازک و سبز یا زرد رنگ و همچنین دانه‌های قهوه‌ای رنگ و شفاف است. دانه‌هایی موجود در داخل این میوه‌ها مصرف دارویی داشته و در اکثر عطاری‌ها می‌توانید از این دانه‌ها پیدا کنید.
از خواص هندوانه ابوجهل می‌توان به مواردی مانند ضد بیماری بلغم، مسهل بسیار قوی، درمان کننده کبد، آنتی بیوتیک قوی، ضد نقرس، درمان کننده صدای گوش، ضد سردرد و درد شقیقه، درمان کننده سیاتیک، درمان بیماری سرع، ضد بیماری قند، ضد خارش پوست، درمان کننده سفید شدن مو، جلو گیری از سکته مغزی، قاعده آور، ضد کرم معده و کرم کدو، پادزهر سم عقرب و مار اشاره کرد.
هندوانه ابوجهل که در طب اسلامی و طب سنتی به آن حنظل نیز می‌گویند دارای طبع گرم و خشک است. برای دیابت افراد با مزاج سرد کاربرد موثری دارد. خواص هندوانه ابوجهل فراوان است که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
خواص هندوانه ابوجهل برای دیابت
یکی از خواص هندوانه ابوجهل کمک به کاهش قند خون و تنظیم قند خون است. این گیاه دارویی می‌تواند موجب کاهش قند خون شود. هندوانه ابوجهل می‌تواند به ترشح انسولین و تنظیم قند خون کمک کند.
خواص هندوانه ابوجهل برای دستگاه گوارش
یکی دیگر از خواص بی‌نظیر هندوانه ابوجهل کمک به حفظ سلامت دستگاه گوارش است. هندوانه ابوجهل می‌تواند به درمان یبوست، مشکلات کبدی و مشکلات کیسه صفرا کمک کرده و برای دستگاه گوارش مفید باشد. یکی از خواص هندوانه ابوجهل این است که مانند ملین عمل می‌کند و برای درمان یبوست مفید و موثر است. اما توجه داشته باشید که مصرف این گیاه دارویی برای افرادی که مبتلا به ورم روده هستند توصیه نمی‌شود.
خواص هندوانه ابوجهل برای درمان سنگ کلیه
یکی دیگر از خواص هندوانه ابوجهل کمک به درمان سنگ کلیه است. هندوانه ابوجهل یک روش طبیعی و تایید شده طب سنتی برای درمان سنگ کلیه است.
- طرز تهیه هندوانه ابوجهل برای سنگ کلیه
ابتدا در مرحله اول هندوانه‌های ابوجهل را شسته و با پوست خرد کنید و بعد هندوانه‌های ابوجهل خرد شده را درون یک قابلمه ریخته و بگذارید با حرارت بپزند. بعد از به جوش آمدن آب درون قابلمه یک تکه چوب دارچین به قابلمه اضافه کنید و درب قابلمه را بگذارید. بعد از گذشت مدت زمان 35 دقیقه به کمک گوشت‌کوب هندوانه‌های پخته شده را له کنید و اجازه دهید مجددا برای مدت زمان 15 دقیقه روی حرارت بجوشد. پس از گذشت این زمان قابلمه را از روی حرارت برداشته و اجازه دهید که کمی سرد شود. هندوانه له شده را از صافی رد کرده و به همراه چوب دارچین به قابلمه اضافه کنید.
- بهترین زمان و طریقه مصرف هندوانه ابوجهل
برای درمان سنگ کلیه به کمک هندوانه ابوجهل بین ساعت پنج تا هفت عصر روی تخت خود بنشینید، سپس یک لیوان از آب هنداونه ابوحهل صاف شده را به همراه یک قاشق چای‌خوری عسل و چوب دارچین داخل لیوان ریخته و با هم ترکیب کنید و ترکیب حاصل را آرام آرام بنوشید. بعد از نوشیدن آب هندوانه ابولجهل روی تخت دراز بکشید، حدود 45 دقیقه بعد احساس درد می‌کنید، این درد نشان دهنده این است که عمل دفع شروه شده است و بعد از اینکه دفع را انجام دادید مجددا به تخت خود بازگردید.
لیوان دوم آب هندوانه ابوجهل را بنوشید و عمل دفع را انجام دهید، و در آخر لیوان سوم را میل کنید، دو ساعت پس از نوشیدن این سه لیوان آب هندوانه ابوجهل دفع سنگ باید انجام شود. اگر عمل دفع سنگ پس نوشیدن این سه لیوان انجام نشد، این کار را برای مدت زمان چهل و پنج روز دیگر مجدد تکرار کنید. توجه داشته باشید که زمانیکه آب هندوانه را می‌نوشید، حتما بنشینید؛ زیرا در حالت ایستاده به مثانه فشار وارد شده و موجب تخلیه سریع می‌گردد.
خواص هندوانه ابوجهل برای قاعدگی
از دیگر خواص هندوانه ابولجهل این است که با تاثیر بر رحم دارای خاصیت قاعده آور بودن است و می‌تواند پریودی را تنظیم کند.
خواص هندوانه ابوجهل برای دندان
روغن هندوانه ابوجهل یا روغن حنظل یک درمان بسیار موثر برای درد دندان است. هر شب یک قطره از این روغن را داخل گوشی که دندان آن سمت درد می‌کند بریزید. حتی اگر دندان شما پوسیده است و قصد پر کردن آن را دارید قبل از آن که به دکتر بروید بد نیست این روش را امتحان کنید. روی تکه‌ای پارچه‌ی کتان، سه قطره از روغن حنظل را بریزید و پارچه آغشته به روغن را در سوراخ دندان فرو کنید و صبح آن را بردارید. این عمل را تا از بین رفتن کامل پوسیدگی دندان انجام دهید.
طرز تهیه روغن هندوانه ابوجهل
برای تهیه روغن هندوانه ابوجهل باید دویست گرم آب هندوانه ابوجهل را با هزار گرم (یک لیتر) روغن زیتون و یا روغن کنجد با حرارت غیر مستقیم و یا حرارت ملایم بجوشانیم تا آب تبخیر شود و روغن هندوانه ابوجهل حاصل شود.
عوارض هندوانه ابوجهل
هندوانه ابوجهل در کنار تمام خواص و فواید فوق‌العاده‌ای که برای بدن دارد مضرات و عوارضی نیز به دنبال زیاده‌روی در مصرف این گیاه وجود دارد. از جمله اثرات سمی هندوانه ابوجهل می‌توان به احتمال آسیب رساندن این گیاه به قلب، کبد چرب و دستگاه گوارش اشاره کرد. زیاده روی و افراط در مصرف هندوانه ابوجهل اثرات مضری مانند درد معده، مدفوع آبکی یا خونی، استفراغ و نبض ضعیف را دارد و در صورت مصرف بیشتر علائمی مانند ضعف، غش، اختلالات حسی، گیجی، هذیان و اختلالات گردش خون مشاهده خواهد شد.
مصرف هندوانه ابوجهل در حیوانات آزمایشگاهی نیز عوارضی مانند سمی شدن سلولی به شکل اثرات جهش‌زایی دیده شده و بروز برخی عوارض دیگر مانند اگزمای پوستی، التهاب حاد کولون و سمیت کبدی و کلیوی نیز مشاهده و ثبت شده است. استفاده از هندوانه ابوجهل در خانم‌های باردار در طول بارداری به علت احتمال سقط جنین و در مادران شیرده به دلیل احتمال ورود مواد سمی هندوانه ابوجهل به شیر مادر و از این طریق به کودک ممنوع است.
یکی دیگر از عوارض هندوانه ابوجهل این است که محرک خونریزی شدید مخاط گوارشی است. گفتیم که یکی از خواص هندوانه ابوجهل کاهش قند خون است و از همین رو افرادی که از داروهای تنظیم قند خون اسفاده می‌کنند نباید خودسرانه هندوانه ابوجهل را مصرف کنند و حتما باید با پزشک متخصص برای مصرف هندوانه ابوجهل مشورت کرد.
