ویروسی که انسان را از پا در می آورد

هرچند بیماری فلج اطفال مرگ و میر زیادی ندارد اما با معلولیتی که ایجاد می کند، یک عمر زندگی را به کام مبتلایان این بیماری تلخ می کند.

به گزارش به نقل از سیناپرس، این بیماری امروز در آستانه ریشه کنی در دنیاست. شواهد زیادی نشان از این مساله دارد که این ویروس تا سال 2022 در تمام دنیا به طور قطعی ریشه کن خواهد شد. براساس محاسبه های انجام شده طی 20 سال آینده، ریشه کنی جهانی فلج اطفال، حداقل 40 تا 50 میلیارد دلار صرفه جویی به همراه دارد.

دراین میان نیز چندی پیش معاون کل وزارت بهداشت از پاک شدن وجود فلج اطفال در ایران خبر داد.

دکتر ایرج حریرچی همچنین با اشاره به پاک شدن کشور از فلج اطفال افزود: حذف گردش ویروس بومی سرخک و سرخجه، حذف کزاز نوزادی، تغییر وضعیت اپیدمیولوژیکی بار بیماری هپاتیت B ( از شیوع متوسط به شیوع کم)، کنترل همه گیری دیفتری و سیاه سرفه از جمله مهمترین دستاوردهای برنامه ایمن سازی کشور بوده است که به زودی با ادغام واکسن های پنوموک و روتاویروس این اقدامات کنترل می شود.

دراین خصوص نیز دکتر بیژن صدری زاده، کارشناس ایران و سازمان بهداشت جهانی با بیان اینکه پیش از شروع برنامه ریشه کنی فلج اطفال، سالانه 350 هزار کودک از 125 کشور جهان مبتلا به این بیماری می شدند، به خبرنگار سیناپرس گفت: بیماری فلج اطفال سال 1995 در آمریکا، سال 2000 در اروپا، سال 2002 در غرب اقیانوس آرام و سال 2010 در آسیای جنوب شرقی و همچنین در سال 2015 در کشور آفریقا ریشه کن شده است.

این متخصص بیماری های عفونی به وضعیت ایران در ریشه کنی فلج اطفال اشاره کرد و افزود: ویروس بومی فلج اطفال نیز سال 1376 در ایران حذف شد اما سال 1379، 3 فرد مبتلا به این بیماری از پاکستان وارد ایران شدند.

این عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران بیان کرد: زمانی می توان اعلام ریشه کنی یک بیماری را کرد که پس از گذشت سه سال هیچ آثاری از آن بیماری در کشورها وجود نداشته باشد. خوشبختانه از آذر سال 1379 تاکنون موردی از فلج اطفال در ایران گزارش نشده است.

به گفته وی، در حال حاضر تنها در دو کشور افغانستان و پاکستان این بیماری به طور کامل ریشه کن نشده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا فلج اطفال همچنان در ایران تهدید کننده است، گفت: تا زمانی که حتی یک کودک آلوده به ویروس در دنیا باقی مانده باشد همه کودکان در معرض ابتلا به فلج اطفال قرار دارند. هم اکنون کشور ایران به دلیل همجواری با دو کشور افغانستان و پاکستان و ورود مهاجران این دو کشور در معرض خطر قرار دارد اما به دلیل برنامه های خوب و پوشش 95 درصدی واکسیناسیون کشور و همچنین سیستم خوب مراقبتی و بیماریابی، احتمال خطر بسیار کاهش یافته است.

وی ادامه داد: هم اکنون واکسن خوراکی فلج اطفال در بدو تولد، 2 ماهگی، 4 ماهگی، 6 ماهگی، 18 ماهگی و 6 سالگی تجویز می شود.

عوامل و راه های انتقال فلج اطفال

صدری زاده درباره بیماری فلج اطفال گفت: فلج اطفال( پولیو یا پولیومیلیت) یک بیماری عفونی واگیردار است که توسط ویروس فلج اطفال ایجاد می شود. این ویروس عمدتا کودکان زیر 5 سال را مبتلا می کند.

در حال حاضر تنها در دو کشور افغانستان و پاکستان بیماری فلج اطفال به طور کامل ریشه کن نشده است و به دلیل همجواری با ایران جای نگرانی نیز وجود دارد.

این متخصص بیماری های عفونی افزود: عامل ایجاد کننده فلج اطفال سه نوع ویروس2،1 و 3 است. درعامل نخست، این ویروس پس از حمله به دستگاه عصبی، می تواند طی چند روز فرد را فلج کند.

وی تب، خستگی، سر درد، استفراغ، سفتی گردن و درد در دست و پا را از جمله علایم و نشانه های این بیماری دانست و اظهارداشت: تقریبا فلج بصل النخاعی بدون اختلال های حسی ( فلج غیر قرینه شل اندام) طی یک بیماری تب دار در یک کودک یا فرد بالغ جوان همیشه دلالت بر فلج اطفال دارد.

این کارشناس ایران و سازمان بهداشت جهانی ادامه داد: این ویروس عمدتا می تواند از طریق دهان و مدفوع و همچنین آب یا غذای آلوده (به نسبت کمتر) از شخصی به شخص دیگر منتقل ‌شود.

دوره نهفتگی این بیماری

این عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران دوره نهفتگی این بیماری را 7 تا 14 روز عنوان کرد و گفت: این دوره نهفتگی می تواند از 3 تا 35 روز نیز تغییر کند.

صدری زاده اظهارداشت: ویروس فلج اطفال در طی دوره نهفتگی و بعد از شروع علایم در گلو و مدفوع بیماران وجود دارد. این ویروس در گلو 1تا 2 هفته و در مدفوع بیش از 3 تا 6 هفته دوام می آورد.

وی با تاکید بر اینکه بیش از 90 درصد موارد فلج اطفال در کودکان زیر 5 سال اتفاق می افتد، گفت: معمولا از هر 200 مورد آلودگی به ویروس یک مورد آن به فلج غیر قابل برگشت منجر می شود. در این بین 5 تا 10 درصد از این افراد به علت از کار افتادگی عضلات تنفسی فوت می شوند.

وی افزود: در حال حاضر درمان قطعی برای فلج اطفال وجود ندارد اما این بیماری قابل پیشگیری و کنترل است. در صورت استفاده از واکسن، می توان یک کودک را برای همه عمر محافظت کرد. همچنین برای تخفیف بیماری تنها فیزیوتراپی کار ساز است.