به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند، تاریخ هواپیماهای بدون سرنشین ما را شگفت‌زده می‌کند، جایی در این تاریخ نیکولو تسلا و مریلین مونرو را ملاقات می‌کنیم. نیکولو تسلا در سال ١٩٦٠ توانست نخستین کنترل رادیویی از راه دور را به یک قایق نصب کند و این انگار نخستین جرقه‌های کنترل از راه دور بود و اما حدود سال ١٩٦٠ عکسی از مرلین مونرو در یک کارخانه ساخت هواپیماهای بدون سرنشین منتشر شد که یکی از قطعات آن را در دست گرفته بود!
مانند سایر اختراعات شگفت‌انگیز و بحث‌برانگیز انسانی، تاریخ هواپیماهای بدون سرنشین هم نشان می‌دهد که آنها می‌توانند با صدایی واضح بگویند که شرایط را برای زیست و زندگی انسان‌ها راحت‌تر کرده‌اند و هم می‌توانند برای وحشتناک‌ترین اتفاقات دنیا وسیله‌ای برای شر و جنگ باشند. اما به هر حال این پدیده یک موفقیت انقلابی است که توسط انسان‌ها به دست آمده است.
نگاهی به تاریخ توسعه پهپادها در ایران
١٨ هزار کاربر پهپاد در کشور
عباس خاراباف – کارشناس فناوری فضایی سیر تاریخی توسعه پهپاد در ایران را می‌توان به‌طور تقریبی به چهار دهه تقسیم کرد:
از‌سال 1355 تا 1365، ایران صرفا مصرف‌کننده انواع ساده‌ای از پهپادهای وارداتی آمریکایی قبل از انقلاب بود. به نوعی در این برهه زمانی، فعالیت‌های تحقیقاتی هوافضایی و نظامی در زمان جنگ تحمیلی به تازگی آغاز شده بود.
احساس نیاز به دفاع از مرزهای جغرافیایی و امنیتی کشور باعث شد تا دوره بعد از آن یعنی از‌سال 1365 تا سال 1375، بیشتر کاربرد پهپادها به فعالیت‌های صرفا نظامی و امنیتی معطوف شود. بدین ترتیب در مجموعه‌های دولتی و نظامی گروه‌ها و بخش‌های کوچکی شکل گرفت که به طراحی و ساخت پهپادهای نظامی می‌پرداختند. پهپادهایی که بیشتر آنها برد پروازی و قابلیت‌های محدودی داشتند و آنچنان پیشرفته نبودند.
اما در دوره بعدی، اتفاق مهمی افتاد؛ از‌سال 1375 تا 1385، مراکز تحقیقاتی، پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها باهم وارد عرصه تحقیق و توسعه، طراحی و ساخت پهپاد شدند. البته همزمان در عرصه بین‌المللی نیز موج بکارگیری پرنده‌های هوایی بدون سرنشین به اوج خود رسیده بود. اتفاقی که باعث شد در ایران نیز شرکت‌های خصوصی فناور با موضوع فعالیت پهپادی تأسیس شوند که اعضا و موسسان آنها را عمدتا تازه فارغ‌التحصیلان متخصص تشکیل می‌دادند. نسل جوان پژوهشگر بعد از دوران پرچالش انقلاب و جنگ تحمیلی وارد عرصه پهپاد شد تا به مهمترین تأمین‌کننده نیازهای صنعت دفاعی کشور تبدیل شود.
در این دوره که نقطه عطف توسعه صنعت هوانوردی بدون سرنشین ایران است، نسل‌های جدیدی از پرنده‌های بدون سرنشین در کشور توسعه یافتند که می‌توان به پهپادهای نسل دوم ابابیل، مهاجر 2 تا 4، صاعقه، شاهین و همچنین پهپاد دست پرتاب عقاب اشاره کرد.
در اوایل دهه 1380 شمسی، فعالیت‌های هوافضایی بسیار مورد توجه بود و همزمان بین صنایع نظامی فعال در صنعت پهپاد و دانشگاه‌ها ارتباط نزدیک‌تری به وجود آمد که در نتیجه آن مراکز تحقیقاتی فعال دانشگاهی تاسیس شدند که هم به بخش خصوصی و هم به بخش دولتی و صنایع نظامی و مراکز امنیتی خدمات قابل توجهی در زمینه پهپاد ارایه می‌دادند.
در دوره بعدی یعنی از‌سال 1385 تا 1395، فعالیت‌های پهپادی و خدمات آنها پا را از حوزه نظامی و دفاعی فراتر گذاشت و استفاده از پرنده‌های بدون سرنشین در حوزه‌های غیرنظامی نیز گسترش یافت؛ به‌ویژه با ظهور ربات‌های پرنده چندمنظوره و مولتی‌روتورها (پرنده‌های هدایت‌پذیر از دور چند ملخه) از حدود‌سال 1390 شمسی در عرصه تجاری، فناوری و صنعت پهپاد و کاربرد آن در کشور رشدی تصاعدی یافت. نوعی از فناوری که به کاربر این امکان را می‌داد که بدون نیاز به زمین ویژه پرواز، بدون نیاز به سوخت، بدون ادوات سنگین، حتی در یک باغچه یا بالای یک پشت بام پرواز و تصویر برداری هوایی انجام دهد. پهپادها به جز صنایع نظامی-دفاعی با کاربردهایی ازجمله تصویربرداری، نقشه‌برداری، سنجش از دور، محیط‌بانی، مرزبانی، مستندسازی، خبرنگاری، سمپاشی، امدادونجات، مدیریت بحران، کنترل ترافیک، بازرسی خطوط نفت و گاز و برق، اکتشافات معدنی و کنترل منابع آب و ... در سراسر کشور و در بخش‌های خصوصی و دولتی، طراحی، تولید یا خرید و به کار گرفته شدند.
در سال‌های اخیر نیز کاربردهای تفریحاتی پهپادها در کشور توسعه یافت و علاقه‌مندان توانستند پرنده‌های بدون سرنشین با قیمت نسبتا ارزان‌تر را در اختیار بگیرند و علاوه بر استفاده‌های کاربردی، از این طریق موضوع علاقه‌ها و سرگرمی‌های شخصی نیز تاثیرگذار بود.
اکنون براساس سرشماری مرکز ساماندهی پهپاد در ایران تا پایان‌سال 1397 حدود 18هزار کاربر و مالک علاقه‌مند با کاربردهای متنوع یا سرگرمی در این زمینه‌ها فعالیت دارند که پهپاد آنها ساماندهی شده و گواهینامه پرواز دریافت کرده‌اند.
