پژو 301 یکی از سه محصولی است که بنا بود در قالب قرارداد همکاری مشترک ایرانخودرو و پژو به تولید برسد، اما تحریمها مانع این اتفاق شد. این دو شرکت پس از توافق هستهای آذر ماه 92 مذاکرات خود را برای همکاری دوباره آغاز و در نهایت بر سر تولید سه محصول در ایران به نامهای پژو 2008، پژو 208 و پژو 301 به توافق رسیدند. ازآنجاکه پژو پیشتر در اواخر سال 90 بهطور ناگهانی ایران را ترک بود، بازگشت دوباره این خودروساز با انتقادهای زیادی مواجه شد، اما در نهایت قرارداد این شرکت با ایرانخودرو به امضا رسید. ابتدا این پژو 2008 بود که وارد خطوط تولید ایرانخودرو شد و آبیهای جاده مخصوص 16 هزار دستگاه از آن را پیش فروش کردند. خودروی بعدی که قرار بود در ایرانخودرو و طبق قرارداد این شرکت با پژو تولید شود، مدل 301 بود، اما پیش از آغاز ساخت این محصول، آمریکا از توافق هستهای و برجام خارج شد تا به تبع آن، پژو نیز ارتباط خود با آبیهای جاده مخصوص را قطع کند و در نتیجه تولید 301 به محاق برود.
گذشت تا اینکه ایرانخودروییها رسما اعلام کردند قصد دارند پژو 301 را داخلیسازی و با تیراژی انبوه روانه بازار کنند. انتشار این خبر آن هم در شرایطی که تحریم خودروسازی ایران توسط آمریکا، تولید امثال پراید و پژو 405 (داخلی ترین خودروهای کشور) را مختل کرده بود، عجیب بهنظر میرسید. با این حال ایرانخودرو دیروز رسما خط تولید پژو 301 را افتتاح و تولید آزمایشی این محصول را آغاز کرد. گویا مسوولان ایرانخودرو ترسی نیز بابت شکایت احتمالی پژو بهدلیل تولید بدون مجوز 301 ندارند و حتی معتقدند آنها باید از پژو شاکی باشند تا پژو از آنها.به گفته ایرانخودروییها، تا به امروز بیش از 60 درصد قطعات پژو 301 داخلیسازی شده و باقیمانده آن نیز طی ماههای آتی ساخت داخل خواهد شد. در این مورد، مدیرعامل ایرانخودرو گفت: هماکنون 60 درصد قطعات پژو 301 داخلیسازی شده و در زمان تحویل به مشتری میزان داخلیسازی آن به 80 درصد افزایش خواهد یافت.هاشم یکه زارع با بیان اینکه پژو 301 نهایتا اردیبهشت سال آینده به بازار عرضه خواهد شد، افزود: این محصول در فاز اول تیراژی 100 هزار دستگاهی خواهد داشت، اما در ادامه و ظرف چهار سال به تعداد تولید 250 هزار دستگاه خواهد رسید. وی به دیدار خود با مدیران پژو در اواخر سال 97 اشاره کرد و گفت: پژوییها گفتند که نباید 301 را بدون حضور آنها تولید کنیم و ما نیز در جواب گفتیم شما از قرارداد خارج شدهاید و ایرانخودرو این محصول را داخلیسازی و به تولید خواهد رساند. مدیرعامل ایرانخودرو از سرمایهگذاری 60 میلیون یورویی برای خط تولید پژو 301 گفت و تاکید کرد که پلتفرم این محصول در حال حاضر متعلق به ایرانخودرو است؛ بنابراین میتوان چند محصول دیگر را نیز روی آن تولید کرد. یکه زارع اما این را هم گفت که ظرف پنج سال گذشته 150 میلیون یورو خسارت از پژو در دفاتر ایرانخودرو به ثبت رسیده است. مدیرعامل ایرانخودرو در ادامه به داخلیسازی قطعات در دوران تحریم نیز اشاره کرد و گفت: مهرماه امسال داخلیسازی یکی از قطعات استراتژیک خودرو را که هیچ کس جرات نزدیک شدن به آن را نداشت، نهایی خواهیم کرد.
وزیر صنعت نیامد
افتتاح خط تولید پژو 301 اما در حالی روز گذشته انجام شد که همه منتظر حضور وزیر صنعت،معدن و تجارت برای بریدن روبان افتتاحیه بودند، اما رضا رحمانی بهجای ایرانخودرو، صدها کیلومتر آن طرف به خراسان شمالی رفت تا پروژههایی صنعتی و معدنی را افتتاح کند. نیامدن وزیر صنعت به مراسم افتتاح خط تولید پژو 301 با توجه به تاکید ویژه وی بر داخلیسازی، عجیب بود. رحمانی بارها بر لزوم خودکفایی در صنعت خودرو تاکید کرده؛ بنابراین انتظار میرفت در مراسم دیروز که افتتاح خط تولید یک محصول خارجی و داخلیسازی 60 درصدی آن بود، حضور پیدا کند که نکرد.
تولید چهار محصول دیگر روی پلتفرم 301
در مراسم دیروز اما مدیرعامل طراحی مهندسی و تامین قطعات ایرانخودرو نیز گفت: مرداد سال گذشته که پژو ایران را ترک کرد، ایرانخودرو به ساخت داخل 40 درصدی در تولید پژو 301 رسیده بود، اما حالا به عدد 61 درصد در این محصول رسیده است.منصور منصوری با بیان اینکه رقم داخلیسازی پژو 301 طی چند ماه آینده به 80 درصد خواهد رسید، افزود: طبق برنامه ریزی صورت گرفته تولید این محصول در سال 1400 به این عدد به 100 هزار دستگاه میرسد. وی تاکید کرد: برای پروژه پژو 301 با 198 قطعهساز وارد مذاکره شدیم و در نهایت با 96 سازنده قرارداد منعقد شد؛ با در نظر گرفتن شرکتهای همکار با این سازندگان، در مجموع 300 سازنده درگیر پروژه پژو 301 هستند. مدیرعامل طراحی مهندسی و تامین قطعات ایرانخودرو افزود: پژو 301 در دو مدل وارد بازار میشود؛ ابتدا مدل دستی آن را عرضه میکنیم و سپس نوع اتومات. به گفته منصوری، ایرانخودرو در آینده میتواند چهار محصول دیگر را روی پلتفرم پژو 301 به تولید برساند.
در ادامه این مراسم، سورنا ستاری معاون علمی فناوری رئیسجمهوری نیز با بیان اینکه خودروسازی ایران از مرحله مونتاژ عبور کرده، گفت: در حال حاضر به سمت تولید محدود پیش رفتهایم و بهعنوان نمونه میتوانیم پژو 301 را بدون حضور طرف فرانسوی تولید کنیم. وی افزود:مجموعه ایرانخودرو تلاش کرده تا قطعات باقیمانده در این خودرو را به مرز 80 درصد داخلیسازی برساند؛ این در شرایطی است که با توجه به تحریمها، تامین قطعات سخت است و صنعت خودرو باید از این موقعیت استفاده کرده و دانش فنی را به کار گیرد.
دیگر سخنران مراسم روز گذشته ایرانخودرو، دبیر انجمن قطعهسازان ایران بود که تاکید کرد بالاترین سطح داخلیسازی در پروژه پژو 301 قابل مشاهده است.مازیار بیگلو با بیان اینکه حتی یک مهندس خارجی نیز هماکنون در خطوط تولید پژو 301 حضور ندارد، گفت: این اولین پروژهای است که ساخت آن در صنعت خودرو با بالاترین سطح داخلیسازی شروع شده و نوع پیگیری این پروژه نیز بسیار خاص بهنظر میرسد؛ زیرا چنین هماهنگی و شفافیتی میان خودروسازان و قطعهسازان وجود نداشته است. وی تاکید کرد:در پروژه داخلیسازی و تولید پژو 301 حتی با یک قطعهساز خارجی هم کار نمیکنیم.