سه‌شنبه‌های بدون خودروی روز گذشته، حال‌و‌هوای متفاوتی داشت؛ پیروز حناچی، شهردار تهران و وحید قبادی‌دانا، رئیس سازمان بهزیستی کشور روز گذشته، همراه با معلولان از میدان توحید تا خیابان بهشت را رکاب زدند.
شهردار تهران در این برنامه با اشاره به موضوع مناسب‌سازی فضای عمومی شهر برای معلولان و افراد کمتوان، گفت: مناسب‌سازی فضای شهری برای معلولان بسیار مهم است و این مسئولیت اجتماعی همه ماست که شهر را برای معلولان و افراد کمتوان مناسب کنیم.
به گزارش به نقل از روزنامه همشهری، مناسب‌سازی معابر شهری و فضاهای عمومی از جلوی در خانه‌ها گرفته تا کوچه‌ها، محله‌ها، خیابان‌ها، فضای سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی و... می‌تواند اثرات بسیار مثبتی را روی شهر زیست‌پذیر برای افراد معلول، کمتوان و ناتوان فراهم کند.
در کنار مناسب‌سازی معابر و فضاهای شهری باید توجه جدی به مناسب‌سازی تجهیزات شهری از قبیل ایستگاه‌های اتوبوس و علائم شهری و... نیز داشت. این مناسب‌سازی باید قابل استفاده برای تمامی معلولان جسمی و حرکتی، نابینایان حسی حرکتی و معلولان ناشنوای حسی باشد. از سوی دیگر، فضاهای دسترسی به ساختمان‌ها و ادارات مثل پله‌ها و رمپ‌ها نیز باید به‌گونه مناسبی برای استفاده این افراد مناسب‌سازی شوند.
رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه آخرین جلسه مربوط به مناسب‌سازی حدود یک ماه پیش برگزار شده است، گفت: مطالبه‌گری ما در ارتباط با مناسب‌سازی معابر و ساختمان‌ها و... معطوف به جلسات نبوده و روزی نیست که در ارتباط با مناسب‌سازی، دسترسی‌پذیری آسان افراد دارای معلولیت در سازمان‌ها و دستگاه‌ها، معابر، منازل و محیط کار مطالبه‌گری و اقدامی انجام ندهیم.
وحید قبادی‌دانا گفت: براساس قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مصوب سال81 تمام دستگاه‌های دولتی موظف هستند تا سالانه 30درصد از ساختمان‌های خود را مناسب‌سازی کنند. بر این اساس مناسب‌بودن آسانسور و سطح شیبدار ساختمان، مناسب‌بودن فضای بهداشتی ساختمان و مناسب‌بودن ورودی ساختمان ویژگی‌هایی هستند که در سازمان‌ها و نهادهای دولتی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
به گفته وی، برایند تمام مطالبه‌گری‌های سازمان بهزیستی این بوده که در سال‌های اخیر شاهد بهبود نسبی درخصوص مناسب‌سازی بوده‌ایم. در جشنواره شهید رجایی نیز در سال گذشته 24هزار دستگاه دولتی از نظر وضعیت مناسب‌سازی برای افراد معلول مورد ارزیابی قرار گرفتند.
رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: شرکای اجتماعی سازمان بهزیستی کشور درخصوص وضعیت مناسب‌سازی اقدامات خوبی را انجام داده‌اند اما تا رسیدن به وضعیت مطلوب راه زیادی را در پیش داریم. دکتر حناچی، شهردار تهران یکی از افرادی است که در زمینه مناسب‌سازی پیش‌قدم و صاحب کتاب است و در زمینه مناسب‌سازی شهر آمادگی لازم را دارد. با وجود این، باید همه جوانب را سنجید و مشکلات بودجه‌ای و اجرایی آن را درنظر گرفت. با این حال، در سال‌های اخیر سیر صعودی خوبی را در زمینه مناسب‌سازی در کشور شاهد بوده‌ایم خصوصا در تهران که وضعیت معابر نسبت به گذشته و نسبت به بسیاری از شهرها بهتر از گذشته شده است اما تأکید می‌کنم که تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.
قبادی‌دانا اضافه کرد: زمانی ما به هدفمان در زمینه مناسب‌سازی می‌رسیم که یک فرد دارای معلولیت با یک زندگی مستقل، دارای منزلت و آزادانه همانند سایر شهروندان در همه محیط‌ها اعم از محیط زندگی شخصی، کار، معابر عمومی، فضاهای تفریحی و اقامتی در سراسر کشور برخوردار باشد که امیدوارم به این هدف بلندمان برسیم.
قبادی‌دانا گفت: اکنون بیش از 6میلیون نفر در قالب 2میلیون و500هزار خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند و هم‌اکنون یک میلیون و 450هزار معلول تحت پوشش بهزیستی هستند و یک میلیون و 80 هزار خانوار نیز مستمری ماهانه دریافت می‌کنند. همچنین مقرر شده برای افراد دارای معلولیت خیلی شدید که سرپرست خانوار هستند و شغلی ندارند و براساس آزمون وسع، در دهک‌های 1 تا 3 قرار دارند، هر 3ماه یک‌بار براساس بعد خانوار بین 300 تا 500 هزار تومان روی کارت آنها شارژ کنیم که این مبلغ جدا از مستمری عادی و حق پرستاری آنهاست.
وی با اشاره به شرایط نامساعد اقتصادی کشور، گفت: 198 هزار و 675 خانوار جدید به‌دلیل گرانی‌ها و شرایط جدید یا به‌دلیل حوادث مختلف پشت نوبت دریافت مستمری قرار گرفتند. این درحالی است که تعداد پشت‌نوبتی‌ها در اواسط سال گذشته صفر شده است.
قبادی‌دانا با اشاره به سهمیه استخدامی معلولان نیز گفت: سهمیه 3درصدی تخصیص داده شده به معلولان با استخدام افراد غیرمعلول پر نمی‌شود، ضمن اینکه امسال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان محیط‌زیست، بانک ملی و آتش‌نشانی تهران اعلام آمادگی کرده‌اند تا با هماهنگی سازمان بهزیستی 3درصد سهمیه معلولان را استخدام کنند.
به گفته وی، امسال وزارت آموزش و پرورش 12 هزار فرصت شغلی را برای جذب نیرو پیش‌بینی کرده که از این تعداد ٣6٠ سهمیه متعلق به معلولان است و این افراد در جایگاه‌هایی که توان انجام آن را دارند، جذب می‌شوند.
راه‌اندازی بانک شناسایی اختلالات ژنتیک
شناسایی اختلالات ژنتیک معلولان بهزیستی موضوع دیگری بود که رئیس سازمان بهزیستی به آن اشاره کرد و گفت: طی اجرای این طرح برای خانواده‌های دارای افراد معلولیت‌های ژنتیک در کشور درصورت نیاز غربالگری و آزمایش‌های ژنتیک به‌صورت رایگان طی 3 سال انجام و در خلال آن بانک ذخایر عوامل ایجاد‌کننده بیماری‌های ژنتیک انجام می‌شود که امیدواریم این طرح تا سال 1400 به پایان برسد.
قبادی‌دانا گفت: امیدواریم با اجرای این طرح فشار مالی به خانواده‌ها وارد نشود و با تأمین اعتبار، این طرح رایگان انجام شود. بسیاری از معلولیت‌های ژنتیک در کشور ناشی از ازدواج‌های فامیلی است و برخی از این بیماری‌‌ها تفاوت‌های عمده‌ای از جهت شیوع و بروز با بسیاری از کشورها دارد. وی درخصوص مسکن معلولان نیز گفت: برای نخستین‌بار در سال‌جاری، طرح پرداخت کمک‌هزینه و ودیعه مسکن آغاز می‌شود که فعلا محدود است و بودجه 12 میلیارد تومانی در سال برای آن درنظر گرفته شده که سقف این کمک‌هزینه 5میلیون تومان برای 2500 نفر است.
به گفته قبادی‌دانا، اعتبار وسایل کمک‌توانبخشی نسبت به سال 97، 98 درصد و اعتبار وسایل بهداشتی 126درصد رشد خواهد داشت. همچنین برای نخستین‌بار کمک‌هزینه تحصیل در مراکز آموزش‌عالی غیردولتی برای افراد تحت تکفل معلولان بر‌قرار می‌شود.
برای معلولان واجد شرایط پلاک ویژه خودرو صادر می شود
پرستو منصوری معاون توانبخشی بهزیستی استان تهران افرادی که متقاضی دریافت پلاک ویژه معلولان هستند، بعد از تشکیل پرونده در سازمان بهزیستی باید نوع و شدت معلولیت‌شان در کمیسیون پزشکی سازمان بهزیستی تأیید شود.
چنانچه شدت معلولیت این افراد با آیین‌نامه پلیس راهور همخوانی داشته باشد، درخواست آنها در کمیته‌های توانبخشی بهزیستی مطرح شده و این کمیته‌ها در کنار بحث مددکاری، نوع و شدت معلولیت این افراد را بررسی می‌کنند.
بعد از تأیید صلاحیت این افراد، با پلیس راهور برای دریافت پلاک ویژه معلولان نامه‌نگاری انجام می‌شود. تعیین طبقه‌بندی معلولیت افراد براساس عملکرد و نوع معلولیت این افراد انجام می‌شود. علاوه بر این، وضعیت آناتومیک و فیزیولوژیک این افراد نیز تحت بررسی قرار می‌گیرد تا میزان معلولیت این افراد براساس نوع آن که خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید است، مشخص شود.
در کنار این اقدامات، کمیته‌های توانبخشی نیز برای انجام اقدامات مددکاری و بررسی شرایط اقتصادی و اجتماعی فرد معلول اقدامات مربوط به‌خود را انجام می‌دهند. بعد از تمام این اقدامات، پرونده برای فرد متقاضی تشکیل می‌شود و به فرد یک کد شناسه تعلق گرفته که این کد در سامانه سازمان بهزیستی ثبت شده و کارت معلولیت برای فرد صادر می‌شود.
برای اینکه پلاک معلولیت به یک خودرو تعلق بگیرد، باید خودرو به نام فرد معلول جسمی باشد. در هر صورت این کمیته توانبخشی است که تعیین می‌کند فردی به پلاک ویژه معلولان نیاز دارد یا خیر. درصورتی که فرد معلول توانایی رانندگی نداشته باشد، زیر فرم مربوط به پلاک معلولیت قید می‌شود که یک راننده کمکی می‌تواند همراه این معلول باشد تا برای پلیس راهور مشخص باشد که اگر‌چه پلاک ویژه معلولان است، اما راننده کمکی می‌تواند از این خودرو استفاده کند.
هیچ خانواده‌ای از لیست بهزیستی حذف نمی‌شود
حبیب‌الله مسعودی‌فریدمعاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور افراد تحت پوشش مستمری ماهانه سازمان بهزیستی در سال گذشته 500هزار خانوار بودند که امسال 550هزار خانوار دیگر به این تعداد اضافه شده و در نوبت قرار گرفتند.
برخی از این افراد تا 15سال پشت‌نوبتی سازمان بهزیستی بودند. کل مبلغی که سال گذشته به این سازمان اختصاص داشت حدود یک‌هزار و 700میلیارد تومان بود که این مقدار در سال‌جاری به حدود 2 میلیارد و 760میلیارد تومان رسیده است. با بودجه قبلی 200هزار خانوار باید از لیست مستمری‌بگیران حذف می‌شدند اما با تأمین اعتبارات لازم همه افراد تحت پوشش بهزیستی مستمری می‌گیرند.
همچنین امسال از زمان آغاز طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان حدود 230کودک از سطح معابر جمع‌آوری شده‌اند که 53درصد آنها اوراق هویتی نداشته‌اند. این طرح با مشارکت وزارت کشور، اداره اتباع و شهرداری تهران انجام شده و کودکانی که در این طرح از سطح معابر جمع‌آوری می‌شوند بین 7 تا 10روز باید تعیین تکلیف‌شوند در غیر این صورت به مراکز بهزیستی تحویل داده می‌شوند.
از ابتدای اجرای این طرح در سال‌جاری 2 مرکز برای اجرای این طرح درنظر گرفته شد تا در اختیار سازمان‌های مرتبط با این موضوع قرار بگیرد. در مرحله اول جمع‌آوری، این کودکان مورد شناسایی قرار می‌گیرند که امسال با استفاده از اسکن عنبیه چشم و انگشت‌نگاری هویت این افراد تعیین می‌شود تا اگر باز هم این کودکان در مراحل بعدی از سطح خیابان جمع‌آوری شدند، شناسایی آنها راحت باشد.
کودکانی که جزو اتباع بیگانه باشند نیز در اختیار اداره اتباع وزارت کشور قرار می‌گیرند تا تکلیف آنها در این اداره مشخص شود. آنچه مهم است اینکه در این طرح تلاش می‌شود که از ظرفیت خانواده‌ها برای بازگشت کودکان به دامان آنها استفاده شود و درواقع از خانواده می‌خواهیم که اجازه ندهند کودکانشان در معابر اقدام به گدایی و حتی کار کردن کنند و درصورتی که خانواده در این زمینه همکاری نکند، کودک در سازمان بهزیستی نگهداری خواهد شد.
امسال تلاش کرده‌ایم تا پایان تابستان وضعیت مطلوبی را در شهر درخصوص کودکان کار و خیابان شاهد باشیم که در این راه به همکاری بخش‌های مختلف خصوصا سازمان‌های مردم‌نهاد امید زیادی داریم.
