به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری میزان، شمیل شمس کارشناس مسائل سیاسی در یادداشتی برای دویچه‌وله نوشت: گلبدین حکمتیار به کابل برگشته و به تبعید 20 ساله‌اش پایان داده است. افغان‌ها در مورد بازگشت نخست‌وزیر پیشین به سیاست دیدگاه‌های متفاوتی دارند، بازگشتی که پتانسیل اغوا کردن طالبان به ورود به گفت‌وگوهای صلح را دارد.
در ادامه این یادداشت آمده است: قرار بود گلبدین حکمتیار با اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان، پس از ورود به کابل روز پنج‌شنبه دیدار کند. وزارت کشور و سخنگوی حکمتیار تایید کرد که یک کاروان مسلح این جنگ‌سالار را از ولایت ننگرهار به کابل همراهی کرده است.
قرار است این نخست‌وزیر پیشین به‌دنبال توافقی در ماه سپتامبر سال گذشته میان حکومت و گروه حزب اسلامی در سیاست نقش فعالی بازی کند. در ماه فوریه، شورای امنیت سازمان ملل متحد تحریم‌ها علیه حکمتیار که شامل مسدود کردن دارایی او، ممنوعیت سفر و تحریم تسلیحاتی می‌شود، را برداشت.
حکمتیار، رهبر حزب اسلامی، پس از تهاجم به رهبری ایالات متحده در افغانستان در سال 2001 با القاعده و طالبان همکاری کرده بود. او از سال 1993 تا 1994 و بار دیگر برای مدت کوتاهی در سال 1996، قبل از تصرف کابل توسط طالبان، نخست‌وزیر افغانستان بود. بازگشت این جنگ‌سالار قدرتمند در زمانی اتفاق می‌افتد که دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده، بدنبال بازبینی سیاست آمریکا در افغانستان است و احتمالا استراتژی جدیدی را در هفته‌های آینده اعلان خواهد کرد.
دخالت روسیه در سیاست افغانستان نیز در چند ماه گذشته به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است و بسیاری از تحلیلگران می‌گویند که هدف مسکو به حداقل رساندن نقش واشنگتن در افغانستان به کمک اسلام‌آباد و پکن است. مقام‌های ایالات متحده ماه گذشته اشاره کردند که روسیه ستیزه‌جویان طالب را مسلح می‌کند.
شمس می‌نویسد: اعضای شورای عالی صلح افغانستان، نهادی که وظیفه‌اش برقراری آشتی با طالبان و دیگر گروه‌های مسلح است، باور دارند که حکمتیار می‌تواند راه را برای گروه‌های دیگری چون طالبان برای پیوستن به حکومت هموار کند. دولت وحدت ملی به‌خاطر ناکامی در دستیابی به موافقت‌نامه صلح با طالبان یا دیگر گروه‌های مسلح تحت فشار است. تلاش‌های افغانستان در راستای آشتی با طالبان با استفاده از حمایت پاکستان ظاهرا به بن‌بست رسیده است و کابل اسلام‌آباد را به‌خاطر عمل نکردن به وعده‌هایش مقصر می‌داند.
پاکستان، همزمان با بدتر شدن روابط با افغانستان و ایالات متحده، به چین و روسیه نزدیک‌تر شده است و به‌دنبال کمک آن‌ها برای پایان دادن به جنگ در افغانستان بوده است. باورها بر این است که حکمتیار با ارتش پاکستان روابط خوبی داشته باشد، اما این نخست‌وزیر پیشین به‌طور غیرمنتظره‌ای به همسایه‌های افغانستان هشدار داد در مسایل داخلی کشورش دخالت نکنند. حکمتیار در 29 اپریل، اولین‌باری که پس از نزدیک به دو دهه در انظار عمومی ظاهر شد، گفت: «امیدوارم همسایه‌های ما از افغانستان میدانی برای رقابت‌های سیاسی و نظامی‌شان نسازند». او همچنین ستیزه‌جویان طالبان را به پیوستن به یک کاروان صلح تشویق کرد.
حکمتیار در گردهمایی پیروانش و سیاست‌مداران افغانستان در ولایت لغمان، در شرق کابل، گفت: جنگ بی‌هدف، بی‌معنا و نامقدس را بس کنید.
بازگشت حکمتیار اختلافات میان جناح‌های مختلف در دولت وحدت ملی را تشدید خواهد کرد
یک مقام ارشد در حکومت افغانستان به خبرگزاری رویترز به صورت ناشناس گفت: هنوز ابهاماتی وجود دارد که او می‌خواهد چه کار کند. آیا می‌خواهد در حکومت شریک باشد یا یک رقیب؟.
نویسنده اعتقاد دارد: همچنین بازگشت حکمتیار احتمالا اختلافات میان جناح‌های مختلف در دولت وحدت ملی را تشدید خواهد کرد. بازگشت رهبر با نفوذ حزب اسلامی برای عبدالله عبدالله، رییس اجرائیه، و حامیان تاجیک‌تبار او مزاحمت ایجاد کرده و بسیاری‌ها باور دارند بازگشت او تسلط پشتون‌ها بر حکومت را بیشتر تثبیت خواهد کرد.
عبدالودود پیمان، عضو تاجیک‌تبار پارلمان از زادگاه حکمتیار، قندوز، گفت: «گفته‌های حکمتیار در مورد مسلط بودن و کنترل کردن هرگز تغییر نکرده است و او به‌دنبال قدرت و اقتدار است». اما دیگران امیدوارند که او می‌تواند صلح بیاورد، صلحی که نیاز جدی این کشور جنگ‌زده است. صفی الله مسلم، عضو پارلمان از ولایت شمالی بدخشان گفت: «او یک چهره با نفوذ است و در سرتاسر کشور نفوذ زیادی دارد و می‌تواند کلیدی در آوردن صلح به کشور باشد».
برخی از ناظران معتقدند که نگرانی اصلی حکومت افغانستان در حال حاضر گسترش داعش در کشور است. کابل، به کمک حکمتیار و طالبان، می‌تواند پیشروی داعش را متوقف سازد و ظاهرا واشنگتن و مسکو در مورد این مسأله همسو اند.
روابط نزدیک حکمتیار با پاکستان می‌تواند به بهبود روابط پرتنش کابل با اسلام‌آباد کمک کند
از سوی دیگر، رییس‌جمهور غنی با چالش‌های بزرگ داخلی مواجه است. میزان حمایت از حکومت در حال کاهش بوده است و ستیزه‌جویان افراطی خونین‌تر از همیشه به نظر می‌رسند. یک تظاهرات بزرگ ضدحکومتی در کابل در ماه می سال گذشته، وضع سیاسی شکننده در کشور و کاهش حمایت از دولت غنی در میان افغان‌ها را برجسته ساخت.
به این دلیل است که کارشناسان باور دارند غنی می‌خواهد حمایت از خودش در میان پشتون‌هایی را تقویت کند که در جریان جنگ داخلی افغانستان در دهه‌ی 1990 از حکمتیار حمایت کردند. فیض محمد زلاند، استاد دانشگاه کابل، به دویچه وله گفت: «حکمتیار هنوز در میان مردم در سراسر افغانستان از حمایت زیادی برخوردار است و اتحاد او با حکومت می‌تواند افراد زیادی را به طرف‌شان بیاورد».
اطلاعات روز نوشت: همچنین، روابط نزدیک حکمتیار با پاکستان می‌تواند به بهبود روابط پرتنش کابل با اسلام‌آباد کمک کند. در عین زمان، برخی از کارشناسان هشدار می‌دهند که حکومت افغانستان باید در مورد نقش قوی پاکستان در سیاست افغانستان محتاط باشد.
/
