پاشنه آشیل تهران در خطر است!

یک روی سکه بارش‌های ابتدای سال احیای منابع آبی کشور و روی دیگر آن خوش باوری بود که این بارش‌ها به همراه داشت. در حالی که وضعیت منابع آبی کشور هم‌چنان در وضعیت قرمز قرار دارد، مسئولان بر این باورند بارندگی‌ها باعث خوش خیالی مردم شده درحالی که سفره‌های زیرزمینی که سرمایه ملی و پاشنه آشیل پایتخت محسوب می‌شوند، در حال از دست رفتن است.

به گزارش به نقل از ایسنا، بارش‌های ابتدای سال جاری اتفاقی بود که کم‌تر کسی وقوع آن را بعد سال 1397 که به گفته مسئولان خشک‌ترین سال 50 سال اخیر کشور بوده پیش‌بینی می‌کرد. طبق آخرین آماری که از سوی وزیر نیرو اعلام شده است، خروجی آب از سدها نسبت به سال گذشته 193 درصد افزایش یافته و حجم مناسبی آب حفظ شده است. در حال حاضر هم 75 درصد مخازن سدهای کشور پر است در حالی که این رقم در سال گذشته 49 درصد بوده است.

با اینکه آمار و ارقام از احیای منابع آبی کشور حکایت دارد اما ظاهراً همچنان مهر خشکسالی بر تقدیر کشور نقش بسته است؛ کارشناسان بر این باورند که سال‌های پرآب نباید ما را هیجان‌زده کند و باید از آب قابل برنامه‌ریزی استفاده کنیم و مصرف‌کنندگان باید در این مورد با یکدیگر توافق کنند. به عبارت دیگر زمانی که ترسالی رخ می‌دهد، باید آب را نگه داشت و به آب برنامه‌ریزی اضافه کرد.

برداشت از آب‌های زیرزمینی بحرانی شد

در این میان پرونده میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی سال‌هاست باز بوده و به مرحله بحران رسیده است. منابع آب زیرزمینی در کشور با وجود بارندگی‌های کم‌سابقه در سال آبی جاری همچنان در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و بارش‌ها نتوانسته کسری مخازن آب زیرزمینی که طی چند دهه برداشت بی‌رویه به وجود آمده است را جبران کند. طبق آمار و اطلاعات وزارت نیرو، سطح آب زیرزمینی در اغلب دشت‌های کشور افت شدیدی دارد و تاکنون بیش از 400 محدوده از 609 محدوده مطالعاتی کشور در شرایط ممنوعه و بحرانی قرار گرفته‌اند.

بر اساس این گزارش، قائم مقام مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با بیان این‌که سرمایه ملی در حال از دست رفتن است، گفت: از بس اندوخته و سرمایه استفاده شده است، جایگزینی برای آن نیست و ما نگران سفره‌های آب زیرزمینی هستیم. به گفته محمدرضا احمدنسب و به نقل از شرکت آب و فاضلاب استان تهران، ذخیره خوب آب پشت سدها باعث شده مردم دچار خطا شوند و احساس کنند آب هست و مشکلی وجود ندارد.

سفره‌های زیر زمینی پاشنه آشیل تهران

وی ادامه داد:اکنون بیش از 33 درصد آب تهران از سفره‌های زیرزمینی و 67 درصد آب‌های سطحی تامین می‌شود، این در حالی است که برای استفاده از سفره‌های زیرزمینی 25 درصد مطلوب است. متاسفانه برخی مواقع 40 درصد و حتی زمانی که خشک‌سالی است، مجبور می‌شویم تا 50 درصد از سفره‌های زیرزمینی مصرف کنیم. پاشنه آشیل آب تهران سفره‌های زیرزمینی است، به این دلیل‌که آب را از دست می‌دهیم و 10 تا 15 سال باید مثل سال آبی 98-97 بارش داشته باشیم تا بتوانیم مصرف گذشته را جبران کنیم. فرونشست‌هایی که در مناطق جنوبی، جنوب غربی و جنوب شرقی اتفاق افتاده، همه ناشی از برداشت‌های بی‌رویه چه برای شرب و چه سایر مصارف است.

مسئولان بر این باورند اگر بارش‌های امسال نبود، اکنون آبی پشت سدهای تامین‌کننده آب تهران نداشتیم و به جای 32 درصد، شاید مجبور می‌شدیم 50 درصد از سفره‌های زیر زمینی استفاده کنیم. منابعی که متاسفانه جایگزینی برای آن‌ها وجود ندارد.

در محدوده تهران - کرج سالانه حدود 1000 میلیون مترمکعب آب زیرزمینی برای تامین آب شرب برداشت می‌شود. این عدد معادل 20 درصد کل مصرف کشور از آب زیرزمینی در بخش شرب است و نشان می‌دهد که جمعیت بسیار زیادی در این محدوده برای تامین آب شرب وابسته به آب زیرزمینی هستند در حالی‌که آبخوان این محدوده در شرایط ناپایدار قرار دارند.