با اینکه حمل و نقل عمومی چندان در کشور ما مورد توجه قرار نگرفته و اندک امکانات ارائه شده هم پاسخگوی نیازهای مردم نیست اما ارزش و جایگاه این خدمات در نقاط دیگر دنیا به خوبی جا افتاده و کشورها در این زمینه امکانات و سرویس‌های متعدد و با کیفیتی برای شهروندان تدارک دیده‌اند.
در این بین تکنولوژی هم پا به پای این سرویس‌ها پیش آمده و نقش پر رنگی را برای هدایت و کمک به شهروندان عهده‌دار شده است. شرکت‌های بزرگ دنیا مثل گوگل سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های وسیعی برای سرویس دهی در حوزه خدمات شهری انجام داده‌اند و علاوه بر توجه به ارائه نقشه و مسیریابی که برای خودرو سواران مفید باشد، به فکر شهروندانی که به صورت پیاده یا با حمل و نقل عمومی در شهر تردد می‌کنند نیز بوده‌اند.
بر همین اساس یکی از خدماتی که نقشه‌ها و مسیریاب‌های معروف مثل گوگل مپس به کاربران ارائه می‌دهند، مسیریابی با استفاده از حمل و نقل عمومی است. در واقع این سرویس برای افرادی که در تردد روزانه‌شان از حمل و نقل عمومی به جای خودروی شخصی استفاده می‌کنند تعبیه شده تا با استفاده از آن در مورد مسیر و زمان حرکت اتوبوس، مترو و قطارهای شهری اطلاع پیدا کنند؛ قابلیتی که در اختیار کاربران ایرانی نیست.
در حالی که استفاده از گوگل مپس در ایران برای یافتن نقاط مختلف و مسیریابی با خودرو خلاصه می‌شود، این اپلیکیشن قابلیتی کلیدی و مهم دارد که به کاربران اجازه می‌دهد تا به سادگی از سیستم حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند. این تجربه‌ای است که سال گذشته از سفر به اتریش و شهر وین داشتم.
به جای آنکه مجبور به استفاده از تاکسی اینترنتی «اوبر» و البته صرف هزینه بالا شوم، گوگل مپس به سادگی پیشنهاد داد که می‌توانم برای رسیدن به ساختمان پارلمان وین، از مترو یا سایر وسایل نقلیه عمومی استفاده کنم؛ قابلیتی که این سرویس بزرگ در ایران ارائه نمی‌دهد.
استفاده از این سرویس در گوگل مپس آسان است و به راحتی انجام می‌شود. ابتدا باید مثل حالت عادی مقصد مورد نظرتان را در قسمت جستجوی گوگل مپس وارد کنید (یا آن را به صورت دستی روی نقشه پیدا کنید). سپس گزینه navigation که با یک فلش شکسته در قسمت پایین سمت راست صفحه نشان داده می‌شود را لمس کرده و پس از اینکه گوگل مسیریابی را برایتان انجام داد، آیکون قطار در نوار بالای نقشه را انتخاب کنید.
با این کار گزینه‌های پیشنهادی گوگل به شما نمایش داده می‌شود. بعلاوه برای اینکه بتوانید از حرکت اتوبوس یا قطارهای شهری در زمان معینی اطلاع پیدا کنید گوگل گزینه Depart at را تعبیه کرده و کافیست زمان مورد نظرتان را در بخش معین شده وارد کنید تا لیست جدیدی از انتخاب‌ها پیش رویتان قرار بگیرد.
اگر یک سرویس حمل و نقل عمومی خاص مثل مترو یا اتوبوس یا قطارهای شهری مد نظرتان است می‌توانید از گزینه Options استفاده کرده و سرویس مدنظرتان را انتخاب کنید.
در واقع این قابلیت، اپلیکیشن‌های مسیریابی عادی که فقط برای خودروسوارها مفید هستند را به یک ابزار عمومی‌تر تبدیل کرده و با وجود آن استفاده کنندگان از وسایل نقلیه عمومی هم می‌توانند از وضعیت حمل و نقل برای رسیدن به مقصدشان مطلع شده و از بین مسیرهای پیشنهادی متعدد، بهترین را بر اساس نیازشان انتخاب کنند.
اما این سرویس‌های بین‌المللی که نمونه بارز آن‌ها گوگل مپس است در کشور ما از دسترس خارج هستند و شاید خیلی‌ها به همین خاطر از وجود و نحوه ارائه چنین خدماتی اطلاع نداشته باشند. با این اوصاف، جای خالی یک سرویس داخلی و بومی که بتواند همین خدمات را به کاربران ایرانی ارائه کند کاملا حس می‌شود.
این در حالیست که دست کم در یک سال گذشته مسیریاب‌های ایرانی هم پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند و به تازگی «بلد» و «نشان»، مسیریابی از طریق وسایل نقلیه عمومی را در اختیار کاربران ایرانی قرار داده‌اند؛ دست‌کم فعلا در شهرهای بزرگ.
«کیهان اصغری» معاون مهندسی در نقشه و مسیریاب بلد، پیش از این در گفتگو با دیجیاتو اعلام کرده بود که این اپلیکیشن در سرویس حمل و نقل عمومی خود مسیرهای ترکیبی شامل اتوبوس، مترو، تاکسی و تردد پیاده را به کاربرانش پیشنهاد می‌دهد. کاربران می‌توانند با انتخاب مبدأ و مقصد پیشنهادات مختلفی را که از سمت بلد به آن‌ها می‌شود بررسی کرده و بهترین مسیر را برای رسیدن به مقصد مورد نظر انتخاب کنند.
در حال حاضر امکان مسیریابی حمل و نقل عمومی در تهران قابل استفاده است و به زودی در اصفهان و مشهد نیز در دسترس کاربران قرار خواهد گرفت. با توجه به حجم ترافیکی که در شهرهای بزرگ گریبانگیر مردم است و در کنار آن طرح ترافیک و آلودگی هوا که در نیمه دوم سال بیش از پیش تشدید می‌شود، وجود این سرویس می‌تواند کمک بزرگی برای یافتن مسیرهای جایگزین با استفاده از حمل و نقل عمومی باشد. به ویژه حالا که در شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها خدمات حمل و نقل عمومی در حال رشد هستند و مسیرها و خطوط جدیدی به ناوگان حمل و نقل آن‌ها اضافه می‌شود.
همانطور که گفته شد، اپلیکیشن‌های نقشه و مسیریاب خارجی مانند گوگل و ویز که اکنون کاربران بسیار زیادی در ایران دارند، این قابلیت کلیدی را ارائه نمی‌دهند. اما اپلیکیشن‌های ایرانی می‌توانند با توسعه این ویژگی در همه شهرها و اضافه کردن همه وسایل نقلیه عمومی، بسیاری از کاربرانی که تاکنون به دلیل نداشتن خودرو از مسیریاب هم استفاده نمی‌کردند، به خود جذب کنند. این همان اتفاقی است که در صورت رخ دادن می‌تواند بازی را به نفع نقشه و مسیریاب‌های ایرانی برگرداند.
