به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، پس از خبرگزاری رویترز، یک سایت خارجی دیگر که وابسته به رژیم صهیونیستی است در گزارشی به اقتصاد ایران در زمان تحریم پرداخت و مدعی شد که با وجود تحریمهای سخت اما ایران در حال مقاومت است و توانسته شاخصهای خود را در مسیر بهبود قرار دهد. در ابتدای این گزارش عنوان شده برخی شاخصها که وابستگی زیادی به مراودات جهانی و فروش نفت دارد مانند رشد اقتصادی از تحریمها بیش از همیشه متضرر شدهاند. با وجود اینکه برخی شاخصها پس از اعمال تحریمها تغییرات منفی داشته اما به نظر میرسد، اقتصاد ایران خود را با تحریم وفق داده است.
در کمتر از یک دهه کشور دو تحریم جدی و سخت را تجربه کرد که هر کدام با دیگری تفاوت بسیاری داشت. با این وجود برخی سیاستگذاریها نشان میدهد که ایران قصد دارد خود را با تحریمها تطبیق دهد، چراکه نمیداند این تحریمها چه زمانی برداشته میشوند و چه زمانی محدودیتهای ناعادلانه نشأت گرفته از آن کاهش مییابد.
تطابق با تحریم
در بخشی از این گزارش به شاخصهایی اشاره شده که با شروع تحریمها با کاهش بیسابقهای روبهرو شدند که عبارتند از: صادرات نفت و رشد اقتصادی و در سوی دیگر شاخصهایی مانند تورم قرار دارد که جهشی ناگهانی داشتهاند.
در قسمت دیگری از این گزارش به این موضوع اشاره شده که با وجود بدتر شدن اوضاع اقتصادی و نوسانهای قیمتی، بررسی برخی از شاخصها نشان میدهد که ایران در جهت تطابق تدریجی با تحریمهاست. به این معنا که با وجود افزایش جو ناامیدی و سرگردانی بعد از تحریم اما مردم و مجموعه حاکمیت به این نتیجه رسیدهاند که باید در برابر تحریمهای ناجوانمردانه مقاومت کنند. تا زمانی که مردم مقاومت میکنند و امیدوارند که در آینده بتوانند به رشد اقتصادی هر چند کم برسند، احتمال پذیرش درخواستهای امریکا برای مذاکره تقریبا ناچیز است.
دشواری در صادرات نفت بیشترین لطمه را به اقتصاد ایران زده است. با وجود تاکیدات فراوان مبنی بر کاهش وابستگی به نفت اما اقتصاد ایران طی یک دهه اخیر نتوانسته کمتر از 30 درصد به عایدیهای نفتی وابستگی داشته باشد. اوضاع اقتصادی زمانی برای ایران سختتر شد که در مه 2019 معافیت 8 کشور که خریدار عمده نفت ایران بودند به اتمام رسید. هر چند که برخی گزارشها حاکی از کاهش شدید صادرات نفت ایران است اما هیچ آمار رسمی فروشی از جانب ایران مطرح نشد اما میتوان حدس زد که کاهش صادرات ایران بسیار جدی است، چراکه باعث تغییر در درآمدهای دولت همچنین بودجه شد. چندی پیش سیدحمید پورمحمدی، معاون سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: بودجه سال 1398 کل کشور به مبلغ 448 هزار میلیارد تومان و بر اساس فروش 300 هزار بشکه نفت در روز بسته شده است.
دولت راهکارهای متفاوتی برای جبران کسری بودجه در نظر گرفته است. بر اساس آن برداشت بیش از 10میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی به منظور نگه داشتن بخشی از درآمدهای نفتی برای جلوگیری از ایجاد شوک اقتصادی ناشی از تغییر قیمت در بازار جهانی همچنین برداشت 10 میلیارد دلار از صندوق ذخایر ارزی از مهمترین این راهکارها بود.
تورم نیز از دیگر چالشهای ایران در دوران تحریم است. تورم در سال 95 تک رقمی و طبق اعلام بانک مرکزی 9درصد بود، اما طبق آمار مرکز آمار این نرخ در سال 97 به 40.4 درصد رسید. گرچه طبق پیشبینیهای صندوق بینالمللی پول از سال 2020 انتظارها بر این است که تورم کاهش یابد اما نرخ تورم برای سال 2019 حدود 37.2 درصد تخمین زده شده است. با وجود اینکه ایران تورمهای بالاتری نیز تجربه کرده اما بعد از مدتی اضطراب افراد نیز افزایش مییابد. دولت در نظر دارد با اصلاح دستمزدها و همسانسازی حقوق بازنشستگان و کارمندان دولت، قدری از استاندارد از دست رفته افراد و خانوارها را جبران کند.
رشد اقتصادی نیز از دیگر چالشهای اقتصاد ایران است. در جولای 2019 صندوق بینالمللی پول پیشبینی خود برای رشد سالانه ایران را تعدیل و به عدد یک درصد رساند. هر چند که مهمترین عامل این تعدیل اعمال تحریمهای بیشتر بر صادرات نفت و کاهش چشمگیر عایدات نفتی است.
پس از تورم و رشد اقتصادی، صندوق بینالمللی پول پیشبینی نرخ بیکاری را نیز افزایش داد. به گواه گزارش این صندوق پیشبینی میشود که نرخ بیکاری در سال 2019 به 15.4 درصد افزایش یابد و حتی تا سقف 19.4درصد در سال 2024 پیش برود.
بیشترین نگرانی برای بیکاری مربوط به افزایش بیکاری جوانان است. طبق گزارشهای صندوق بینالمللی، نرخ بیکاری در میان جوانان تا 30 درصد هم بالا خواهد رفت. در میان دانشآموختگان و فارغالتحصیلان دانشگاهی نیز این نرخ در سالهای آتی ممکن است بین 40 تا 50درصد باشد. با وجود پیشبینیها از افزایش نرخ بیکاری، مرکز آمار در آخرین گزارش بیکاری نشان داد که نرخ بیکاری در بهار 2019 در مقایسه با بهار 2018 کاهش جزیی داشته است. پس از گزارش مرکز آمار، مرکز پژوهشهای مجلس کاهش تعداد بیکاری را به منزله کاهش تعداد افراد جویای کار ندانست بلکه ناشی از این میداند که بسیاری از شهروندان پس از ناامیدی کامل از یافتن کار دیگر به موسسات کاریابی مراجعه نمیکنند.
مقاومت؛ راه انتخابی ایرانیان در برابر تحریمهای ناخواسته
با وجود اینکه شاخصهایی همچون بیکاری، تورم و رشد اقتصادی در وضعیت خوبی قرار ندارند اما برخی دیگر از شاخصها مانند نرخ مبادله ریال به دلار امریکا در وضعیت با ثباتی قرار دارد. هر چند که تلاشهای دولتمردان و استفاده از ابزارهای سیاستی و ارزی در بهثبات رسیدن نرخ ارز بیتاثیر نبوده اما نرخ ارز نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از 25 درصد افزایش داشته است.
گزارش اندیشکده رژیم صهیونیستی نشان میدهد که افزایش مداوم تبادلات در بازار بورس تهران نشاندهنده وضعیت پیچیدهتر اقتصادی نسبت به پیشبینیهای منفی و دلسردکننده است.
این اندیشکده معتقد است، ایران همانند گذشته در حال مدیریت مشکلات اقتصادی است به گونهای که به وخیمتر شدن اوضاعی که ثبات ایران را به خطر بیندازد، نینجامد. در بخش دیگری از این گزارش آمده که با وجود تهدیدهای مختلف ترامپ مبنی بر احتمال شکلگیری درگیری نظامی اما ایرانیها بیش از پیش به وحدت رسیده، چراکه به کرات نشان دادهاند در مقابل تهدید نظامی یا تعرض به تمامیت ارضی ایران آماده همراه شدن با سایرین هستند. این اندیشکده وابسته به رژیم صهیونیستی اعتراف کرد که ایرانیها تمامیت ارضیشان را به راحتی از دست نمیدهند و شوخی ندارند.
در پایان این گزارش بر این موضوع تاکید شده که مردم و مجموعه حاکمیت در حال مقاومت هستند که احتمال بهبود اقتصادی اندکی در سال پیش رو را افزایش میدهد.