نوچه آمریکا؛ نیروی نظامی استرالیا در افغانستان و عراق چه می‌کند؟ +عکس

سرویس جهان مشرق- سال 2001 میلادی بود که استرالیا به ائتلاف علیه تروریسم به رهبری آمریکا پیوست و از آن سال تا کنون، سربازان استرالیایی بخشی از نیروهای نظامی غربی در منطقه هستند. در واقع نه فقط آمریکا، ‌ بلکه خیلی از کشورهای جهان این اختیار و حتی وظیفه را برای خود تعریف کرده‌اند که در غرب آسیا مداخله کنند.

از جنگ جهانی دوم تا جنگ افغانستان

در سال‌های جنگ جهانی دوم نیروهای نظامی استرالیا و نیوزیلند به عنوان دو فرمانداری از قلمرو ملکه، تحت فرمان لندن بودند. بعد از پایان جنگ، ایالات متحده که پیروز میدان بود و فرصت را برای گسترش چتر نفوذ خود غنیمت می‌شمرد، ‌ پیمان سه‌جانبه‌ای را با استرالیا و نیوزیلند به امضا رساند که ANZUS نام گرفت. این پیمان در سال 1951 به امضا رسید و بر اساس آن، دو طرف متعهد به حفظ امنیت یکدیگر از حمله طرف ثالث شدند.

بهانه‌ای که آن زمان برای امضای پیمان مطرح شد، احتمال انتقام شکست‌خوردگانِ جنگ جهانی از مستعمرات لندن بود که در جنگ شرکت کرده بودند. ضعف بریتانیا بعد از تخریب گسترده در درگیری با آلمان‌ها حفاظت از مستعمراتش را دشوار کرده بود. در سال‌های جنگ نیز چند باری جنگنده‌های ژاپنی به منطقه اقیانوسیه سرک کشیدند و همین‌ها کافی بود که استرالیا و نیوزیلند امنیت خود را در یک حامی جدید یعنی آمریکا بجویند.

این توافق‌نامه طبق بند چهارم صرفاً در مورد اتحاد طرف‌ها در مقابل تهدیدات علیه هر کدام از طرف‌ها در منطقه اقیانوسیه است و  اما بند ششم از این پیمان بیان می‌کند که این پیمان مانع از پایبندی طرف‌های آن به وظایفشان در چهارچوب سازمان ملل برای حفظ صلح و امنیت جهانی نیست و همین بند پس از وقایع 11 سپتامبر توسط جان هوارد در مجلس استرالیا مورد استناد قرار گرفت تا در آن حال و هوای هیجانی، مجلس به همکاری نیروی نظامی آن کشور با ناتو در حمله به افغانستان رأی مثبت دهد.

با این حال حضور نیروی نظامی استرالیا همچنان در سال‌های بعد ادامه یافت. حتی در سال 2010 میلادی که تا آن زمان کانبرا بیش از 6 میلیارد دلار در افغانستان خرج کرده بود و 21 نفر هم تلفات داده بود، وزیر دفاعش در مجلس به گونه‌ای سخن گفت که گویی روز اول است: «هدف اصلی ما در افغانستان، مبارزه با یک تهدید آشکار از سوی تروریسم بین‌المللی نسبت به امنیت بین‌المللی و همچنین منافع ما است. استرالیا و استرالیایی‌ها نمی‌توانند تحمل کنند افغانستان بار دیگر به پناهگاه امن سازمان‌های تروریستی تبدیل شود».

حضور نیروهای استرالیایی تحت عنوان عملیات Slipper بود که در سال 2014 میلادی پایان یافت. یک سال پیش از آن در اکتبر 2013 میلادی تونی ابوت نخست‌وزیر وقت استرالیابه افغانستان رفت و در جمع سربازان کشور در پایگاه نظامی شهر ترینکوت، مرکز ولایت اُرُزگان اعلام کرد «طولانی‌ترین جنگ استرالیا رو به پایان است، نه با پیروزی، نه با شکست، بلکه امیدواریم با یک افغانستان که بخاطر حضور ما اوضاع بهتری پیدا کرده است».

اما همه این آب‌وتاب‌ها صرفاً یک اتفاق رسانه‌ای بود چون چند ماه بعد از خروج آخرین نیروی استرالیایی، بار دیگر عملیاتی با نام Highroad تعریف شد و چند صد نیروی استرالیایی به افغانستان ریختند که تا کنون نیز حضور آنها ادامه یافته است.

از همکاری با آمریکا تا همکاری با ناتو

از آنجا که استرالیا عضو ناتو نیست، ناتو تلاش کرد از حضور نیروهای استرالیایی در افغانستان برای نزدیکترشدن به آن کشور استفاده کند. بنابر این در سال 2005 میلادی همکاری‌های خود با نیروهای استرالیایی را در افغانستان ارتقا داد و در سال 2012 میلادی طی یک بیانیه مشترک، دو طرف اعلام کردند «ارزش‌های مشترک، تجربه کار با یکدیگر» در افغانستان و «چشم‌انداز مشترک جهت تقویت ثبات و صلح» پایه‌های روابط آنها با یکدیگر است. در بندی از این بیانیه به ارزش‌های مشترک استرالیا با ناتو اشاره شده است: «آزادی فردی، دموکراسی، حقوق بشر و حکومت قانون».

دو طرف در این بیانیه متعهد شدند که برای مقابله با تهدیدات مشترک شامل «بی‌ثباتی سیاسی ناشی از دولت‌های ورشکسته، تروریسم، اشاعه تسلیحات کشتار جمعی و ابزار بکارگیری آن و حملات سایبری» همکاری خود را تقویت کنند.

استرالیایی‌ها در عراق و سوریه

نیروی دریایی و هوایی استرالیا نیز بیکار نبوده و توسط آمریکا در غرب آسیا به کار گرفته شدند، در عراق و سوریه. در سال 2001 میلادی سه کشتی استرالیایی با به قول خودشان متعلق به ملکه با نام سیدنی، آدلاید و کانیمبلا. در سال بعد نیز دست‌کم 5 کشتی دیگر به این گروه در خلیج فارس اضافه شدند، گروهی که خود را موظف به تأمین امنیت آب‌های آزاد در اطراف عراق می‌دانست اما کارکرد اصلی این کشتی‌ها، تأمین امنیت مسیر انتقال تجهیزات برای نیروهای آمریکایی در عراق بود. از سال 2009 میلادی برخی از این کشتی‌ها در باب‌المندب نیز به کار گرفته شدند.

طبق گزارش وزارت دفاع استرالیا، جنگنده‌ FA-18A متعلق به استرالیا تنها در سال 2017 میلادی 24 ساعت پرواز در سوریه و بیش از 6000 ساعت پرواز در عراق داشته‌اند، هواپیماهای E7.A (که به عنوان مرکز کنترل و هشدار استفاده می‌شود و در هر 10 ساعت 4 میلیون کیلومتر مربع را رصد می‌کند) بیش از 100 بار به حریم سوریه تجاوز کردند و جنگنده‌های KC-30A (که برای سوخت‌رسانی در هوا استفاده می‌شود) در 2404 ساعت پرواز 129 بار وارد حریم هوایی سوریه شدند.

نیروی زمینی استرالیا نیز در عراق فعال بوده است: بعد از گسترش فعالیت داعش، حدود 300 افسر استرالیایی در یک گروه مشترک با ارتش نیوزیلند تحت مأموریت TG Taji در پایگاهی نظامی واقع در شمال بغداد به بهانه تربیت نیروهای نظامی عراقی حضور یافته‌اند. پایگاه دیفنس‌کانکت مدعی شده در این مأموریت از سال 2015 تا 1018 میلادی بیش از 40 هزار سرباز عراقی در دوره‌های مختلف شرکت داده شده‌اند.

منابع

https://www.strategic-culture.org/news/2019/08/29/australia-furthers-its-cooperation-with-nato

https://australianpolitics.com/1951/09/01/anzus-treaty-text.html

https://history.state.gov/milestones/1945-1952/anzus

https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_94097.htm?selectedLocale=en

https://www.aph.gov.au/About_Parliament/Parliamentary_Departments/Parliamentary_Library/pubs/BriefingBook43p/adfafghanistan

https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_52044.htm

https://www.airforce.gov.au/technology/aircraft/intelligence-surveillance-and-reconnaissance/e-7a-wedgetail

https://www.defenceconnect.com.au/land-amphibious/3278-task-group-taji-7-completes-training-mission-in-iraq