بیشتر از یک ماه از آغاز کمپین مسئولیت اجتماعی اسنپ برای حمایت از زنان سرپرست خانواده سپری می‌شود؛ کمپینی که بخشی آسیب پذیر از جامعه را هدف گرفته است. بر اساس آمارهای خود اسنپ بیش از 30 هزار راننده زن در این پلتفرم به عنوان راننده مشغول فعالیت هستند. در کمپینی که اسنپ تحت عنوان «همراه زنان سرزمینم» برگزار کرده است، زنان سرپرست خانواده از پرداخت کمیسیون 15 درصدی معاف می‌شوند.
اما دغدغه‌های زنان سرپرست خانواده چه هستند و آیا این کمپین تاثیر لازم را داشته است؟ «مریم موسوی فرسنگی» یکی از رانندگان زن اسنپ و سرپرست خانواده‌اش است که چند ماه بعد از تولد تنها فرزندش وارد این ناوگان شد. او 39 ساله است و فوق دیپلم کامپیوتر دارد، سال‌ها قبل به دلیل بیکاری در بخش‌های اداری و بازرگانی مختلفی کار کرده بود؛ اما با تولد فرزندش و سختگیری‌های دفاتر اداری برای مرخصی دادن، تصمیم گرفت در اسنپ کار کند تا در زمان‌های آزاد خودش بتواند فعالیت کاری داشته باشد. مریم روزانه بین 15 تا 25 سفر دارد و به دیجیاتو می‌گوید که حذف کمیسیون‌ها در افزایش درآمدش تاثیرگذار بوده است:
«اسنپ حق کمیسیون را افزایش داد اما هزینه سفرها افزایش پیدا نکرد و همین کار را برای من سخت کرده بود. قبل از اجرای این طرح روزانه حدود 30 هزار تومان کمیسیون به اسنپ پرداخت می‌کردم اما حالا این رقم از من کم نمی‌شود و در درآمد روزانه‌ام تاثیر دارد.»
مریم می‌گوید که روزانه حدود 13 ساعت کار می‌کند و این روند جز خستگی‌های جسمی، استهلاک خودروی او را هم بالا برده است. با اینکه او از حذف کمیسیون‌ها رضایت دارد اما معتقد است که اسنپ می‌تواند در موارد دیگری مانند خرید طرح ترافیک، تامین اینترنت و یا تعمیرات خودرو هم به کاربران راننده‌اش خدمات دهد:
«اسنپ بهتر است به راننده‌هایی که امتیاز بالایی دارند و دائما مشغول کار هستند بیشتر اهمیت دهد چون مسافران همیشه بیشتر از رانندگان اهمیت دارند و همین موضوع باعث بی‌ارزش شدن رانندگان در میان مسافران هم شده‌است. اما مورد مهم‌تر افزایش ایمنی رانندگان زن است، به این صورت که دکمه‌ای برای امنیت آنها تعبیه شود تا در صورت بروز مشکل بتوانیم به آنها اطلاع دهیم.»
از طرفی «سعیده طبسی»، از دیگر رانندگان زن در اسنپ است که از 8 سال قبل سرپرستی دختر و پسرش را عهده‌دار شد. پسرش ازدواج کرده و حالا او با دختر 16 ساله‌اش زندگی می‌کند. طبسی 49 ساله است و پیش از اسنپ در سرویس مدارس و آژانس بانوان کار کرده‌است. طبسی به دیجیاتو می‌گوید که قبلا ساکن مشهد بوده و چند سالی است که به کرج مهاجرت کرده و از اردیبهشت امسال، فعالیتش را در اسنپ آغار کرده است.
خودش می‌گوید علاقه زیادی به رانندگی دارد و به همین دلیل، قبلاً هم به عنوان راننده آژانس یا سرویس مدارس فعال بوده اما اکنون به این دلیل داشتن امنیت بیشتر وارد اسنپ شده است.
سعیده می‌گوید روزانه به طور میانگین 8 تا 10 سرویس در کرج دارد: «اطلاع دقیقی از درصد کمیسیونی که از من کسر می‌شد ندارم اما حدودا روزانه به رقم 20 تا 25 هزار تومان می‌رسید. پس قطعا این طرح برای من که هزینه زندگی را به دوش می‌کشم تاثیر گذار بوده. شاید این رقم برای برخی به چشم نیاید اما برای من تاثیرگذار بوده است و از این بابت خوشحالم.»
سعیده هم مانند همکار دیگرش باور دارد که اسنپ باید اهمیت بیشتری به رانندگان خود بدهد و همانطور که مسافران امکان نقد رانندگان را دارند، رانندگان هم باید چنین امکانی داشته باشند: «خودرو من بخاطر بدحجابی یکی از مسافرانم 10 روز توقیف شد و پس از آن وقتی به یکی از مسافرانم گفتم چنین اتفاقی برای من افتاده و لطفا حجاب‌تان را رعایت کنید، به من امتیاز منفی داد و یا یکی دیگر از مسافرانم بخاطر صدای بد لنت ترمز امتیاز منفی داده بود که این موارد منصفانه نیست.»
هم مریم و هم سعیده از حذف شدن کمیسیون اسنپ رضایت دارند و آن را بی‌تاثیر در تامین مخارج زندگی‌شان نمی‌دانند؛ با این حال آنها معتقدند که هر شغلی سختی خودش را دارد و برای زنان راننده ناوگان اسنپ به جز درآمد، افزایش ایمنی سفر هم بسیار مهم است.
اما در نهایت چند زن به این کمپین پیوسته‌اند؟ «میثم ملاشریفی» مدیر بازاریابی اسنپ در گفتگو با دیجیاتو اعلام می‌کند که اکنون بیشتر از 30 هزار زن در اسنپ مشغول به فعالیت هستند و بیشتر از 300 نفر در کمپین اخیر اسنپ برای حمایت از زنان سرپرست خانواده جای گرفته‌اند. او در رابطه با این کمپین، میزان استقبال از آن و همچنین ادامه داشتنش در آینده می‌گوید:
«این کمپین تا آخر سال 98 ادامه خواهد داشت و پس از آن تاثیرگذاری و استقبال از آن بررسی می‌شود تا با توجه به بودجه‌ای که در اختیار داریم برای ادامه آن تصمیم گیری شود. پیوستن 300 نفر به این کمپین تا امروز رقم بسیار خوبی‌ست و می‌توانیم بگوییم تا امروز مردم نیز استقبال بسیار خوبی از طرح کرده‌اند. اما برای ادامه آن در سال آینده و اینکه طرح با چه جزئیاتی ادامه داشته باشد و چگونه موثرتر عمل کند، هنوز تصمیم گیری نشده است.»
ملاشریفی در مورد اهدافی که اسنپ با اجرای این طرح دنبال می‌کند به دیجیاتو توضیح داد که این شرکت موظف به انجام مسئولیت‌های اجتماعی خود است و این فرآیند در اسنپ جدی گرفته می‌شود: «اشتغالزایی همیشه دغدغه ما بوده است. طبق آمار رسمی حدود 85 درصد از زنان سرپرست خانوار در کشور شاغل نیستند و این رقم قابل توجهی است. به همین دلیل سعی کردیم با حذف کمیسیون از زنان راننده سرپرست خانواده که در اسنپ مشغول هستند، فضا و بستر کار را برای آنها فراهم کنیم.»
اینطور که مدیر بازاریابی اسنپ به دیجیاتو می‌گوید حذف کمیسیون تا پایان سال 98 برای اعضای این طرح که تا امروز 300 نفر هستند، ادامه خواهد داشت. او در پاسخ به این سوال که کمیسیون این افراد حدوداً چه رقمی خواهد بود، عدد 600 الی 700 میلیون تومان را تا پایان سال جاری پیش بینی می‌کند.
ملاشریفی همچنین می‌گوید امکان فعالیت برای زنان راننده در اسنپ با حضور در سرویس اسنپ رز و اسنپ اکو مهیاست، با این تفاوت که سرویس اسنپ رز تنها در تهران راه‌اندازی شده است و زنان سایر شهرها می‌توانند در اسنپ اکو فعالیت داشته باشند: «هیچ محدودیت و اجباری برای اینکه زنان فقط در اسنپ رز حضور داشته باشند، وجود ندارد. تنها تفاوت این است که اگر در اسنپ رز باشند، درخواست‌های اسنپ رز به آنها نمایش داده می‌شود و اگر در اسنپ اکو باشند، درخواست‌های اسنپ اکو به آنها ارسال می‌شود.»
به گفته او، به طور میانگین زنان در ناوگان اسنپ روزانه 7 سرویس جابه‌جا می‌کنند که بستگی به ساعات کار آنها این رقم متغیر است. او همچنین تاکید می‌کند که برای الگوریتم اسنپ در حالت اکو، تفاوتی نمی‌کند که راننده زن است یا مرد و سفر را به نزدیک‌ترین راننده نمایش می‌دهد.
اما یکی از مهم‌ترین مسائلی که زنان راننده اسنپ به آن اشاره کردند افزایش سطح امنیت آنها بود. مدیر بازاریابی اسنپ در مورد ارتقای سیستم‌های امنیتی رانندگان زن به دیجیاتو توضیح داد که آنها همیشه این موضوع را مد نظر داشته‌اند و برای افزایش آن تلاش کرده‌اند:
«هرچقدر تلاش کنیم کم است، با این حال ما اقدامات پیشگیرانه و یا اقداماتی برای همان زمان درنظر گرفته‌ایم که شامل نظارت‌های تیم پشتیبانی و همکاری با نیروی انتظامی می‌شود. ضمن آنکه رانندگان و مسافران هردو می‌توانند نظرات خود را در مورد رفتارهای طرف مقابل اعلام کنند و امتیاز دهند که بررسی همین اطلاعات مانند فیلتر عمل می‌کند تا مشکلات کمتری به وجود بیاید. به عبارت دیگر سوء پیشینه رانندگان در هنگام ثبت نام و بررسی نظرات کاربران باعث می‌شود تا امنیت مسافران تامین شود و از سوی دیگر نظرات رانندگان درباره مسافران همین کاربرد را دارد.»
حمایت استارت‌آپ‌های بزرگ از زنان در راستای مسئولیت‌های اجتماعی اخیرا بیشتر دیده می‌شود، شاید تا سال‌های قبل تنها کارخانه‌ها و برندهای بزرگ بودند که اقدامات حمایتی و اجتماعی انجام می‌دادند اما در چند سال اخیر حمایت‌های استارت‌آپ‌های بزرگ از مردم در مقاطع مختلف مانند سیل و زلزله بسیار دیده شده است. در واقع همین امر موجب شده تا مردم بلوغ را در استارت‌آپ‌ها حس کنند و از آنها مانند بنگاه‌های بزرگ اقتصادی توقع انجام مسئولیت‌های اجتماعی داشته باشند.
