حتما وقتی تقریبا نُه ماهه بودید چهار دست و پا راه رفتن را شروع کردید و بعد از آن هم راه رفتن را یاد گرفتید. کم کم توانستید بدوید و یاد گرفتید چطور بپرید. در عرض چند ماه یا چند سال بعد هم بسیاری از حرکات فیزیکی دیگر را یاد گرفتید که کمکتان کردند دنیا را کشف کنید، با دوستانتان بازی کنید و انرژیتان را تخلیه کنید.
حالا مرد بزرگی شدهاید احتمالا دیگر به راههای گوناگون حرکت دادن بدنتان زیاد فکر نمیکنید و حتی شاید انجام برخی از این حرکات در این سن و سال برایتان سخت و دردناک باشند. ممکن است سالهاست که نپریدهاید و ندویدهاید و برای همین این حرکات کاملا سخت به نظرتان میرسند.
اما خوب است بدانید این طرز فکر کاملا اشتباه و به ضررتان است. به هر حال شما به عنوان یک مرد باید مثل خیلی از مهارتهای دیگر که به آنها اهمیت میدهید، صاحب مهارتهای بدنی لازم نیز باشید. مهارتهای فیزیکی نیاز به تمرین منظم دارند تا هم تداوم داشته باشند و هم کاملا در آنها خبره شوید.
داشتن مهارت فیزیکی چه معنی دارد؟
درست است که خیلی از حرکات بدنی را به طور ذاتی و طبیعی بلدید و بیشتر مردها هم میتوانند انجامشان دهند، اما صرفا انجام دادن این حرکات به معنی مهارت داشتن در این حرکات و انجام درستشان نیست. اینکه میتوانید حرکتی را انجام دهید دلیل نمیشود در آن مهارت داشته باشید.
همچنین ممکن است شما از نظر فیزیکی فیت باشید، اما حرفهای نباشید یا بازدهی بدنی نداشته باشید. یعنی شما میتوانید حرکات خاصی را خوب انجام دهید بدون اینکه تکنیک آن را بلد باشید، شما میتوانید قدرت و استقامت خوبی در برخی از حرکات داشته باشید بدون اینکه بلد باشید کمترین انرژی را صرف کنید یا احتمال آسیب را به حداقل برسانید.
برنامههایی مانند کراس فیت میتوانند وادارتان کنند بدنتان را جوری تمرین بدهید که محدود به استفاده از دمبل و دستگاه نشوید، اما حتی همین حرکات و تمرینات نسبتا محدوداند و فقط تحت یک شرایط خاص اجرا میشوند. حرکات و تمریناتی که در کراس فیت یاد میگیرید و در آنها مهارت پیدا میکنید، معمولا قابل اجرا در زندگی واقعی و شرایط و موقعیتهای طبیعی نیستند و نمیتوانید خارج از فضای ساخته شده و آماده شدهی تمرین، انجامشان دهید.
فرض کنید شما میتوانید در باشگاه تمرینات پرش از روی باکس را به خوبی انجام دهید، اما در طبیعتی که پُر از صخرهها و لبههای تیز و سر پایینی و سربالایی است و اشکالی نامنظم با ارتفاعات گوناگون دارد، چند بار میتوانید پرش کنید؟ فرض کنید شما میتوانید از میله بارفیکس خودتان را خوب بالا بکشید، اما آیا میتوانید حتی یک بار از شاخهی درخت خودتان را بالا بکشید؟ فرض کنید شما میتوانید طول پارکینگ را با کیسه شن طی کنید، اما آیا میتوانید یک نفر را روی دوشتان بگذارید و تا بالای تپهای ببرید و از موانع رد شوید؟
فرض کنید شما قادرید در فضای خنک و مطبوع باشگاه یا خانه یک مایل روی تردمیل بدوید، اما آیا میتوانید در باد و باران یا روی زمین یخ زده و یا زیر تیغ سوزان خورشید هم بدوید؟
بدن یک مرد باید تمام این قابلیتها را داشته باشد و ترکیبی از فیتنس و کارآمدی، عملکرد و انطباق پذیری باشد. یک مرد نه تنها باید بتواند طیفی از حرکات را انجام بدهد، بلکه باید این حرکات را با بهترین تکنیک ممکن اجرا کند.
او باید بتواند تعداد زیادی از حرکات اساسی را با کیفیت بالا انجام بدهد. یک مرد باید بتواند خارج از محیط باشگاه و در دنیای واقعی هم حرکات را به درستی و با مهارت به کار ببرد، در هر آب و هوایی، در هر ارتفاعی و در هر مسافتی. به طور کل هدف این است که به یک قابلیت فیزیکی برای عملکردی به درد بخور دست پیدا کنید.
تمرین برای کسب مهارتهای فیزیکی
حرکات فیزیکی مهارت هستند و همهی مهارتها نیز نیاز به تمرین دارند تا جا بیفتند. شاید شما به طور ژنتیکی و مادرزادی در انجام برخی از حرکات تبحر بیشتری داشته باشید، اما این پتانسیل نیاز به تمرین و تقویت دارد. بدن یک مرد برای اینکه آماده و ماهر شود نیاز به سطحی از دیسیپلین، دانش و تمرین جدی دارد.
تمرین این مهارتها درست مانند هر تمرین دیگری نیاز دارد که اول در فُرم به تبحر برسید و تدریجا و به طور یکنواخت، میزان سختی را بالا ببرید.
تکنیک: تکنیک شامل استفادهی هوشمندانه از بهترین وضعیت بدن، فُرم، تنش و فشار، تنفس و ... میشود. هدف این است که برای اجرای درست یک حرکت، کمترین انرژی مصرف شود، سرعت بالا برود و استقامت و قدرت و پیشگیری از آسیب نیز در حد ایدهآل باشد.
تنوع: مهارتهای فیزیکی انواع گوناگونی دارند که تکنیکهای گوناگونی را نیز میطلبند. مثلا شما میتوانید افقی بپرید یا عمودی، میتوانید با شکمتان روی زمین بخزید یا روی دستها و زانوهایتان این کار را انجام دهید. هر چه در انواع بیشتری از یک حرکت تبحر کسب کنید، در انجام آن ماهرتر خواهید شد.
حجم و شدت: اینکه شما بتوانید یک حرکت را یک بار انجام دهید یا اینکه بتوانید هر چقدر که لازم است آن حرکت را با سرعت انجام دهید با هم فرق میکند. مهارت بدنی واقعی یعنی اینکه شما این بتوانید حرکتی را تند یا آهسته، سخت یا ساده، سبک و یا سنگین انجام دهید.
نیازهای محیطی و موقعیتی: افزایش سختی و پیچیدگیهای محیطی که در آن حرکات را تمرین میکنید، تمرین روی سطوح و ارتفاعات مختلف در وضعیتهای روحی و هیجانی گوناگون، باعث میشود شرایط تمرین و اجرا برایتان چالش برانگیزتر شده و مهارتی که فرا میگیرید، قابل انطباقتر و باکیفیتتر شود.
حالا که متوجه شدید مهارتهای فیزیکی را چگونه باید تمرین کنید و در چه حد باید در آنها ماهر شوید، سوال بعدی این است که این دسته از مهارتها چه هستند؟
هرچند بدن انسان به روشهای زیادی میتواند حرکت کند، اما مهارتهایی هستند که از جهت آمادگی جسمانی نسبت به بقیه ضروریتر و مهمترند: تعادل، دویدن، خزیدن، پریدن، بالا رفتن، آویزان شدن، بلند کردن، حمل کردن، پرت کردن و گرفتن.
این مهارتها بدنهی سیستم حرکت را تشکیل میدهند و بسیار شبیه مهارتهای بدنی نظامی هستند. سرعت و مهارت اجرای این حرکات میتواند تفاوت میان موفقیت و شکست در زمین جنگ را مشخص کند. اینها مهارتهایی هستند که به شما اجازه میدهند کارهای روزمرهتان را انجام دهید، در شرایط بحرانی خود و دیگران را نجات دهید و با اعتماد بنفس، محیط تان را مسیریابی کنید.
تعادل
حتی زمانی که فقط ایستادهاید، در حال مقابله و مدیریت نیروی جاذبه هستید و از این رو مدام تعادل خود را حفظ میکنید، چه برسد به زمانهایی که حرکاتی هم دارید. تعادل یک مهارت است، اما اگر سطحی که روی آن قرار میگیرید ناثابت، باریک و سُر باشد، سختتر میشود.
تعادل به این دلیل که سرعت در آن مطرح نیست و بحث فشار و قدرت و هوازی و غیرهوازی را نیز مانند سایر تمرینها در بر نمیگیرد، اغلب نادیده و دست کم گرفته میشود. اما واقعیت این است که تعادل، مولفهی مهمی در تمام حرکات است. شما برای عبور از رودخانه، دره و یا سایر موانع به تعادل زیادی نیاز دارید.
دویدن
دویدن در کنار راه رفتن، اساسیترین فُرم حرکت و جنبش انسان است. دویدن، بهترین تمرین هوازی و غیرهوازی برای تمام بدن محسوب میشود. دویدن برای رساندن کمک یا فرار از خطر، در شرایط بحرانی جنبهی کاملا حیاتی دارد.
اما با آسیبهای زیادی نیز همراه است. شما باید فُرم درست دویدن را یاد بگیرید و بدانید چگونه کمترین میزان انرژی را هنگام دویدن صرف کنید. تمرین دویدن روی سطوح مختلف کمکتان میکند به مهارت بیشتری در این زمینه دست پیدا کنید.
پس تکنیک درست دویدن را یاد بگیرید، با سرعتها و مسافتها و طول مدتهای گوناگون تمرین کنید، روی سطوح مختلف بدوید و دو با مانع و فورا تغییر جهت دادن هنگام دویدن را نیز خوب یاد بگیرید.
خزیدن
خزیدن اولین حرکت اساسی انسان است که با رشد و بزرگ شدن، فراموش میشود. شاید به نظر برسد خزیدن آنقدر ساده و ابتدایی است که نیازی به تمرین ندارد، اما واقعا اینطور نیست.
خزیدن، تمام بدن را درگیر میکند و نیاز به هماهنگی میان دستها و پاها دارد. خزیدن سختتر از آنچه فکر میکنید است، زیرا حرکتی قرینه نیست، اما در عین حال هماهنگی دو طرف بدن را میطلبد (مثلا حرکت دادن دست راست و پای چپ به سمت جلو به طور همزمان). خزیدن نیاز دارد که تمام عضلاتتان قوی باشد مخصوصا در قسمت میان تنه.
خزیدن حرکتی است که به شما کمک میکند زیر موانع بخزید و در مواقع خطر هم بتوانید حرکت کنید. خزیدن با ترکیبات متفاوتی از دستها، زانوها، پاها و حتی کمر در تماس با زمین انجام میشود که انتخاب نوع حرکات به سرعت لازم و سایر شرایط بستگی دارد (مثلا اینکه چیزی با خود حمل کنید یا نه).
پریدن
پریدن لذتبخش است، زیرا حرکتی آزاد است که به ما اجازه میدهد چند لحظه بر جاذبه غلبه کنیم. پریدن به شما این امکان را میدهد که شرایط سخت را با اعتماد بنفس بیشتری پشت سر بگذارید.
پریدن حرکتی است که تاثیر بزرگی بر فیزیولوژیتان میگذارد و توانایی عملی و قدرتی بدن را افزایش میدهد. به همین دلیل پریدن اساس تمرینات ورزشکاری است، مخصوصا در ورزشهایی که پُرشدتاند. مهارت پریدن دو قسمت دارد: کنده شدن از زمین و فرود آمدن بر زمین. فرود آمدن از کنده شدن از زمین مهمتر است و شما باید بلد باشید چگونه بر زمین فرود بیایید که اثر جاذبه را بر بدنتان کمتر کنید و در حین حال تعادلتان را نیز حفظ نمایید؛ بنابراین بهتر است پیش از اینکه تکنیک پرش را یاد بگیرید، اول تکنیک فرود آمدن را تمرین کنید و خوب یاد بگیرید.
بالا رفتن
بالا رفتن نیز فعالیتی خوب و جالب است، شاید به این دلیل که چهار دست و پا را درگیر میکند و یا به این دلیل که از زمین فاصله میگیریم و بر جاذبه آن غلبه میکنیم. بالا رفتن از صخرهها، حصارها، دیوارها و ... هر کدام به نوع خود چالش برانگیزند و باعث میشوند بالا رفتن، تجربهای هیجان انگیز باشد و حتی به شما برای چند لحظه هم که شده این حس را بدهد که موجود دیگری هستید!
بالا رفتن، تمام بدن را درگیر میکند، قدرت بدنی را افزایش میدهد و چابکتان میکند. فراگرفتن تکنیک درست بالا رفتن هم از جهت ایمنی و هم از نظر صرف انرژی کمتر اهمیت دارد.
آویزان شدن
آویزان شدن و حرکت کردن در واقع یک جور بالا رفتن افقی است. بچهها در زمین بازی از میلهها آویزان میشوند و اگر قدرت بدنی خوبی نسبت به وزن خود داشته باشند میتوانند نردبان افقی را طی کنند. اما همین حرکت برای مردی به بزرگی شما خیلی سختتر است. شما باید یاد بگیرید چگونه در شرایط خاص از این مهارت استفاده کنید. قدرت بالا تنه در این حرکت خیلی خیلی اهمیت دارد.
بلند کردن
قدرت، اساس فیتنس است و دلایل زیادی وجود دارد که چرا به عنوان یک مرد باید قوی باشید. قدرت بدنی به شما اجازه میدهد تمام حرکات را به شیوههای مختلف انجام دهید و احتمال آسیب را کمتر کنید. هر چند تمام مهارتهای بدنی کم و بیش شما را قوی میکنند، اما وزنه زدن، جور دیگری شما را قوی میکند.
فُرم مناسب هنگام تمرین با وزنه را خوب یاد بگیرید، زیرا هنگامی که میخواهید چیز سنگینی را بلند کنید، وضعیت بدنی، شیوهی تنفس و حداقل صرف انرژی به شما این امکان را میدهند که وزن بیشتری را بلند کنید و آسیب کمتری ببینید. فقط به تمرینات قدرتی با وزنههای معمولی اکتفا نکنید و با اجسام گوناگون که شکلها و جنسهای متفاوتی دارند نیز تمرین کنید.
حمل کردن
فقط بلند کردن جسم سنگین نیست که مهم است، بلکه حمل اجسام سنگین نیز مهارتی است که هر مردی باید بلد باشد. شما باید بدانید تکنیک درست ِ بلند کردن جسم سنگین و حمل آن چگونه است تا بتوانید هر وقت لازم شد یک جسم سنگین را به مقصد برسانید.
پرت کردن و گرفتن
پرت کردن و گرفتن، دو مهارت مجزای بدنی هستند، اما، چون اغلب با هماند، ما هم همزمان در موردشان میگوییم. گاهی شما چیزی را پرت میکنید تا از سر راهتان برداشته شود و گاهی هم چیزی را برای کسی پرت میکنید تا آن را بگیرد؛ بنابراین حرکاتی که برای پرت کردن و گرفتن به کار میروند مانند تصویر در آینه در مقابل هم هستند.
پرت کردن و گرفتن، بخش مهمی از بسیاری از ورزشها محسوب میشوند، اما کاربردهای ضروری در زندگی نیز دارند. مثلا سربازان تجهیزات نظامی و جنگی را آن سوی دیوار برای هم پرتاب میکنند. یا به هنگام سیل شاید لازم شود کیسههای شن و ماسه را پایین خط سیل پرتاب کنید تا هر چه زودتر سد بسازید. یاد گرفتن مهارت پرت کردن و گرفتن به قدرت میان تنه نیاز دارد و برای تقویت حرکت پذیری میان تنه، رانها و کمر بسیار مفید است.
وقتی به عنوان یک مرد، مهارتهای لازم را فرا میگیرید و میدانید در مواقع ضروری چگونه از آنها استفاده کنید، اعتماد بنفس خوبی کسب میکنید که هم از استرسهایتان کم میکند و هم سرعت واکنشتان را بالا میبرد. پس از نعمت بزرگی که در اختیار دارید، یعنی سلامت و قدرت بدنیتان، به بهترین نحو ممکن استفاده کنید و از آن لذت ببرید.
منبع: برترینها