تلاش‌های اسلام‌آباد و بغداد با هدف «کاهش تنش‌ها بین ایران و آمریکا» و همچنین «جلوگیری از هرگونه درگیری نظامی در منطقه» شدت گرفته است. عمران‌خان که هفته پیش اولین بار و در نیویورک از درخواست ترامپ و بن‌سلمان برای میانجی‌گری با ایران خبر داده‌بود، روز گذشته نیز در گفت‌وگویی تاکید کرد که با توجه به تنش در روابط ایران و آمریکا، کسانی هستند که برخلاف میل رئیس‌جمهور آمریکا، وی را برای جنگ تحت فشار قرار می‌دهند، اما باید هرکاری برای «متوقف کردن» آن انجام داد. همزمان عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق نیز تلاش‌هایش برای کاهش تنش‌ها را تشدید کرده است. روز شنبه رسانه‌های عراق گزارش دادند که بدر الزیادی، یکی از اعضای کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق با اشاره به موفقیت‌آمیز بودن سفر عبدالمهدی به ریاض گفته که او به تهران نیز سفر خواهد کرد. این مقام عراقی در این رابطه تاکید کرد: «درحال‌حاضر منطقه ملتهب است و برخی طرف‌ها برای ایجاد جنگ و فتنه تلاش می‌کنند. بنابراین ورود عراق به این مساله به منظور کاهش تنش و خاموش کردن آتش بحران امری مهم و ضروری است.»
کابوس جنگ
عمران‌خان که اخیرا در راستای کاهش تنش‌ها بین تهران و واشنگتن بسیار فعال شده، در گفت‌وگو با شبکه «سی.ان.ان» و در پاسخ به اینکه او با توجه به تنش‌های موجود میان ایران و آمریکا و دیدار جداگانه اخیرش با روسای‌جمهور ایران و آمریکا چه توضیحی درباره دیپلماسی‌های غیرعلنی در این زمینه می‌تواند ارائه بدهد، گفت: «بسیار مهم است که این درگیری میان آمریکا و ایران اتفاق نیفتد؛ چراکه صرفنظر از هر چیز دیگری، ما از یک طرف افغانستان را داریم، یعنی همین مشکل در طرفی دیگر. آخرین چیزی که می‌خواهیم، یک درگیری در طرف دیگر مرزهایمان در ایران با آمریکا و عربستان و امارات است. این یک کابوس برای ما خواهد بود.» به گزارش «ایسنا» عمران‌خان افزود: «ما درحال گذر از شرایطی هستیم که در آن کسری بودجه زیادی داشتیم. اگر قیمت نفت دوباره در اثر وقوع درگیری در منطقه بالا برود، این نه تنها بر ما بلکه بر بسیاری از کشورهای جهان اثر خواهد گذاشت و شاید هم موجب فقر شود و خدا می‌داند تا چه وقت به طول خواهد انجامید. این خیلی خطرناک است وقتی می‌گویند که جنگی کوتاه خواهد بود.» وی علاوه بر این گفت: «تمام تمایلات دونالد ترامپ برخلاف جنگ است. من می‌دانم کسانی هستند که او را برای جنگ تحت فشار قرار می‌دهند. به نظرم اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد، بسیار بد خواهد بود. بنابراین ما باید هرکاری کنیم تا آن را متوقف کنیم و من بیشترین تلاشم را می‌کنم. با رئیس‌جمهور روحانی صحبت کرده‌ام و باید ببینیم که چطور پیش می‌رود.» پیش‌تر در تاریخ سه‌شنبه دوم مهر عمران‌خان، نخست‌وزیر پاکستان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک و پس از دیدار جداگانه با ترامپ و روحانی از تقاضای رئیس‌جمهور آمریکا برای میانجی‌گری میان این کشور و ایران خبر داد. او گفت که ترامپ از او پرسیده است که آیا پاکستان می‌تواند به کاهش تنش‌ها و به شکل‌گیری یک توافق جدید با ایران کمک کند. نخست‌وزیر پاکستان گفته او با دونالد ترامپ دیدار کرده و «سپس فورا با رئیس‌جمهور روحانی گفت‌وگو کرده است.» عمران‌خان اظهار کرده «ما تلاش می‌کنیم و درحال میانجی‌گری هستیم.» این در شرایطی است که دونالد ترامپ هفته گذشته در نیویورک در اظهاراتی متفاوت و در پاسخ به سوال خبرنگاران در این مورد گفت: «خوب او (عمران‌خان) مایل است این کار را بکند و ما روابط خیلی خوبی داریم و این احتمال هست که اتفاق بیفتد... این او بود که از من خواست، چون فکر می‌کرد ایده خوبی است ملاقات انجام شود و ما همه در نیویورک هستیم و وقت این کار را داریم.»
سفر دوباره عمران‌خان به جده
رسانه‌های پاکستانی شنبه شب خبر دادند که نخست‌وزیر پاکستان در راه برگشت به کشورش از نیویورک، به جده رفته و با حاکمان سعودی دیدار کرده است. این پنجمین سفر خان به عربستان طی یک‌سال اخیر خواهد بود. براساس آنچه عمران‌خان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفت وی پیش از سفر به نیویورک نیز به عربستان رفته بود. نخست‌وزیر پاکستان در این رابطه گفته بود: «با محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی دیداری داشتم که بن‌سلمان نیز از من خواست درباره رویدادهای اخیر در خلیج‌فارس و تنش‌زدایی میان تهران و ریاض، با حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران صحبت کنم.» عمران‌خان روز شنبه در پایان سفر یک هفته‌ای خود به نیویورک و شرکت در نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل، قرار بود با هواپیمای اختصاصی محمد بن‌سلمان ولیعهد سعودی به پاکستان برگردد؛ اما اعلام نقص فنی پس از ترک فرودگاه جان اف کندی، منجر به بازگشت مجدد هواپیما به نیویورک شد.
به گزارش «ایرنا» رسانه‌های پاکستانی شنبه شب گزارش دادند: «عمران‌خان ساعاتی پیش نیویورک را به مقصد جده ترک کرد و به همراه وزیرخارجه و دستیارانش قرار است پیش از اسلام‌آباد، سفر چند ساعته‌ای را به عربستان داشته باشد.» براساس این گزارش، نخست‌وزیر پاکستان قرار است محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی را در جریان رایزنی‌های خود در نیویورک قرار دهد؛ جایی که وی دیدارهای مهمی با سران جمهوری اسلامی ایران و آمریکا انجام داد و سپس اعلام کرد که پاکستان مصمم به ایفای نقش برای کمک به تنش‌زدایی در خلیج‌فارس است. حسن‌روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری پایان سفرش به مجمع عمومی سازمان ملل در پاسخ به پرسشی درباره دیدار اخیر نخست‌وزیر پاکستان با اشاره به اینکه در ملاقات «عمران‌خان» مساله مربوط به عربستان و آمریکا مطرح بوده گفت که ایشان نکاتی در مورد مذاکراتش با مقام‌های دو کشور بیان کرده است. همچنین رئیس‌جمهوری ایران تاکید کرد: « اعتقاد ما بر این است که باید به جنگ یمن خاتمه داده شود؛ زیرا به نفع کسی نیست و ما باید در منطقه دنبال صلح برویم.» رئیس‌جمهور با بیان اینکه مشکل ایران با عربستان عمدتا به مساله یمن برمی‌گردد، اظهار کرد: «اگر در یمن آتش‌بس برقرار شود، مسائل ما هم با عربستان در یک روال سریع‌تری به نتیجه می‌رسد.» روحانی با بیان اینکه جنگ یمن به نفع کسی نیست، خاطرنشان کرد: «با آقای عمران‌خان در تماس خواهیم بود و آن‌طور که خواسته بود راجع به مسائل دیگر گفت‌وگویمان را ادامه می‌دهیم.»
عبدالمهدی: برنامه‌ای برای سفر به تهران ندارم
از سوی دیگر در حالی که برخی رسانه‌های عراقی به نقل از مسوولان این کشور بارها اعلام کرده بودند که عبدالمهدی به‌زودی به تهران سفر خواهد کرد، وی روز گذشته اعلام کرد که فعلا برنامه‌ای برای سفر به ایران ندارد. به گزارش «ایسنا» به نقل از الفرات نیوز، عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق روز یکشنبه در یک نشست خبری گفت که درحال‌حاضر برنامه‌ای برای سفر به تهران ندارد. وی افزود: «عراق نقش مثبتی برای کاهش تنش در منطقه ایفا می‌کند و اکنون تمام طرف‌ها از جمله عربستان، ایران و آمریکا به‌دنبال کاهش تنش و حل مشکلات هستند.» به گزارش «ایسنا» این درحالی است که پیش از این یک منبع نزدیک به نخست‌وزیر عراق گفته بود: «نخست‌وزیر عراق هفته جاری به تهران سفر خواهد کرد تا ابتکار عمل عراق برای کاهش تنش میان ایران و عربستان را به آنها ارائه کند؛ ابتکار عملی که عبدالمهدی چهارشنبه گذشته به سعودی‌ها پیشنهاد داد.» عادل عبدالمهدی اخیرا در سفر به عربستان با ملک سلمان پادشاه این کشور و محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی دیدار و گفت‌وگو کرد. شبکه المیادین پیش از سفر عبدالمهدی به ریاض به نقل از «منابع آگاه» اعلام کرده بود که این سفر به منظور ارائه ابتکار عملی برای میانجی گری میان تهران و ریاض است. این منابع همچنین گفته‌اند که عراق به دنبال برگزاری نشستی میان مقامات ایران و عربستان در بغداد پایتخت این کشور است.
